Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de stand van zaken gebruik Corona Opt-in

In de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport bestond bij enkele fracties
behoefte een aantal vragen en opmerkingen voor te leggen aan de Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport over de stand van zaken van het gebruik van de Corona Opt-in (Kamerstuk
25 295, nr. 2017).

De voorzitter van de commissie,

Smals

De adjunct-griffier van de commissie,

Coco Martin

Inhoudsopgave

I. Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de PVV-fractie

Vragen en opmerkingen van de leden van de CDA-fractie

II. Reactie van de Minister

I. Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben kennisgenomen van de brief over de stand van zaken
van het gebruik van de Corona Opt-in. Zij danken de Minister voor de brief en hebben
hierbij nog enkele vragen.

De leden van de VVD-fractie merken op dat de cijfers van acht miljoen Nederlanders
die een keuze kenbaar hebben gemaakt uit een brief van april 2020 komen en zij vragen
de Minister naar de meest recente cijfers. Kan de Minister de meest recente cijfers
meenemen in de beantwoording? Mensen die niet willen dat hun gegevens beschikbaar
worden gesteld kunnen dit bij de huisarts aangeven of via volgjezorg.nl. Hoe worden
zij hierop gewezen? Vindt de Minister dat er duidelijk wordt gecommuniceerd over de
mogelijkheden tot het wel of geen toestemming geven voor beschikbaarstelling van gegevens
of ziet de Minister hier nog verbeterpunten?

De leden van de VVD-fractie vragen of de Minister kan aangeven hoeveel tijd er is
bespaard door het gebruik van de corona Opt-in tijdens de coronapandemie.

Daarnaast lezen de leden van de VVD-fractie dat er afgelopen najaar een opvallende
stijging te zien was in het aantal opvragingen en dat dit te herleiden was naar één
Spoed Eisende Hulp (SEH). Zij zijn het opvragen gaan gebruiken binnen het reguliere
protocol van triage en verwezen hierbij naar de instructie van de Nederlandse Vereniging
van Ziekenhuizen (NVZ) en de Elektronisch patiëntendossier (EPD)-leverancier. Kan
de Minister toelichten wie verantwoordelijk is geweest voor de communicatie over het
corona Opt-in? Hoe heeft deze SEH het breed inzetten van de Opt-in ervaren?

De leden van de VVD-fractie zijn groot voorstander van het wettelijk verankeren om
meer gegevens op de Huisartsenpost (HAP) en SEH beschikbaar te krijgen en vinden het
jammer dat de voorgestelde termijn van de motie-Van den Hil/Tielen niet haalbaar is
gebleken. Wel zijn zij blij te lezen dat gewerkt wordt aan uitvoering van de motie.
Zij vragen de Minister welke veldpartijen worden betrokken bij de besprekingen over
de eerste versie van het wijzigingsvoorstel. Worden de uiteindelijke gebruikers, de
zorgverleners, bij deze gesprekken betrokken? Dezelfde vraag stellen deze leden inzake
de gesprekken die de Minister voert omtrent de communicatie over de corona Opt-in.

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

De leden van de fractie van D66 hebben kennisgenomen van de stand van zaken van het
gebruik van Corona Opt-in en hebben hierbij nog een aantal vragen.

Genoemde leden zijn kritisch over het feit dat de corona Opt-in breder is gebruikt
dan van tevoren voorzien, door het gebrek van een bepaalde voorwaarde (namelijk dat
er sprake moet zijn van een besmetting van corona of verdenking hiervan). Dit komt
niet overeen met de eisen die de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) stelt. Zij lezen
echter ook dat dit in overeenstemming met de patiënten is gebeurd en zien dit dan
ook als een aanmoedig voor het inregelen van een betere gegevensuitwisseling. De leden
van de D66-fractie vragen de Minister wat voor lessen er worden getrokken uit het
gebruik van de Corona Opt-in voor het gegevens uitwisselen in de zorg in het algemeen.

De leden van de D66-fractie lezen dat door behoud van techniek, gebruik van de Corona
Opt-in snel in- en uitgezet kan worden wanneer dat nodig is gezien de epidemiologische
situatie. Zij achten het van groot belang dat, in tijden van crises, dit snel maar
ook ordentelijk kan gebeuren. Van welke factoren is dit in- en uitschakelen afhankelijk?
Op welke parameters wordt het al dan niet «herstarten» van de Corona Opt-in gebaseerd?

De leden van D66-fractie vinden het belangrijk dat er een Opt-out komt voor gegevensuitwisseling
in de acute zorg, maar wat deze leden betreft ook voor heel de zorg. Deze leden hebben
hier in het commissiedebat Acute Zorg van 25 mei 2022 al aandacht voor gevraagd en
vinden het jammer dat er nu vertraging wordt opgelopen. Kan de Minister, nu het voorjaar
van 2023 niet haalbaar is gebleken, een alternatief tijdspad schetsen na de internetconsultatie?
Deze leden vragen ook of de Minister al verder kan uitweiden over de reacties uit
het veld op de eerste versie van het wijzigingsvoorstel. Deze leden begrijpen dat
de complexiteit vooral wordt veroorzaakt door de verhouding tussen informatiebeschikbaarheid
en andere belangen, zoals regie van de cliënt en de doelen van het medisch beroepsgeheim.
Kan de Minister aangeven waar precies het knelpunt zit, als het gaat om de informatie-uitwisseling
en het verschil in belangen? Deze leden vragen ook of de Minister het beeld deelt
dat een goede gegevensuitwisseling juist in de acute zorg, maar ook in de rest van
de zorg, bijdraagt aan vrije toegang tot de juiste zorg. De leden van de D66-fractie
vragen of de Minister het beeld deelt dat het juist in de acute zorg van groot belang
is om het nu te regelen, zodat patiënten in deze situaties goede zorg ontvangen en
gegevensuitwisseling hier geen barrière vormt.

Vragen en opmerkingen van de leden van de PVV-fractie

De leden van de PVV-fractie hebben kennisgenomen van de brief van de Minister over
de stand van zaken ten aanzien van het gebruik van de corona Opt-in. Deze leden hebben
hierover nog enkele vragen en opmerkingen.

De leden van de PVV-fractie waren kritisch over de invoering van de corona Opt-in
en zijn van mening dat deze Opt-in veel te lang heeft bestaan. Door deze noodmaatregel
staan de medische dossiers van acht miljoen Nederlanders wagenwijd open voor inzage
door alle zorgverleners terwijl zij daar nooit expliciet toestemming voor hebben gegeven.
Openstelling zonder expliciete toestemming zou alleen mogelijk moeten zijn tijdens
een daadwerkelijke noodsituatie (code zwart). Er is echter geen sprake geweest van
een code zwart.

De coronacrisis is voorbij en alle maatregelen zijn al vervallen, maar de corona Opt-in
bestaat nog en blijft bestaan, want er komt slechts een «stop-knop». Dat betekent
dat bij een volgende gezondheidscrisis de Opt-in ook weer aangezet kan worden middels
een «start-knop». Kan de Minister dit bevestigen? De leden van de PVV-fractie vinden
dit onbegrijpelijk, want dit strookt niet met het tijdelijke karakter van deze noodmaatregel.
Wanneer is tot deze «stop-knop» besloten? Hoe was de corona Opt-in beëindigd wanneer
er geen «stop-knop» was geïnitieerd? Kan de Minister uitleggen hoe dit technisch in
elkaar zit?

De leden van de PVV-fractie begrijpen dat de implementatie van de «stop-knop» aanpassingen
vergt van de verschillende softwaresystemen. De datum van 1 april is dan ook een streefdatum.
De Minister had al eerder kunnen verkondigen dat de «corona Opt-in» als noodmaatregel
is komen te vervallen. Waarom heeft de Minister dat niet gedaan gelijk met het laten
vervallen van alle coronamaatregelen? Is de Minister van plan dat alsnog te doen,
ook met het oog op het feit dat de datum van 1 april waarschijnlijk overschreden gaat
worden?

De leden van de PVV-fractie vinden het zorgelijk dat in het derde kwartaal van 2022
het aantal opvragingen van medische dossiers toenam terwijl er gezien het aflopen
van de coronacrisis een afname gesignaleerd had moeten worden. Dat betekent dat het
protocol voor het gebruik van de corona Opt-in niet deugt. Dat het protocol bij de
bewuste SEH is aangepast vinden deze leden onvoldoende. Welke instantie is belast
met het toezicht op het gebruik van de corona Opt-in? Hoe is hierop gehandhaafd? Deze
leden vragen hierop een reactie aan de Minister.

De leden van de PVV-fractie lezen tot slot dat de Minister wijst op de wenselijkheid
van een Opt-out systeem voor de acute zorg. Deze leden vinden dit echter twee heel
verschillende zaken en het wetsvoorstel en daarmee de wettelijke basis voor deze Opt-out
is nog niet klaar. Dit lijkt een verkapte methode om de medische gegevens van acht
miljoen Nederlanders alsnog, zonder expliciete toestemming vooraf, beschikbaar te
maken voor inzage. Genoemde leden roepen de Minister dan ook op om een tijdelijke
noodmaatregel tijdens een gezondheidscrisis niet te transformeren tot een permanente
maatregel met een heel ander doel. Zij ontvangen in dit kader graag een reactie van
de Minister.

Vragen en opmerkingen van de leden van de CDA-fractie

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de Kamerbrief van de Minister
over de stand van zaken van het gebruik van de Corona Opt-in. Deze leden hebben hier
enkele vragen bij.

Het ziekenhuis dat de Corona Opt-in is gaan gebruiken binnen het reguliere protocol
van triage, verwijst naar de instructie van de NVZ en de EPD-leverancier. De leden
van de CDA-fractie vragen de Minister of de betreffende instructie(s) met de Kamer
gedeeld kunnen worden.

De Minister schrijft dat er bij het betreffende ziekenhuis geen klachten van patiënten
zijn binnengekomen bij het ziekenhuis of bij de Vereniging van Zorgaanbieders voor
Zorgcommunicatie (VZVZ). De leden van de CDA-fractie vragen de Minister of dit ook
kan komen doordat patiënten niet (kunnen) weten dat er gebruik is gemaakt van de veronderstelde
toestemming op basis van de Corona Opt-in.

De leden van de CDA-fractie merken op dat de Corona Opt-in al sinds 2020 gebruikt
kan worden, maar dat pas in het najaar van 2022 is gebleken dat het betreffende ziekenhuis
hier breder gebruik van maakt. Deze leden vragen waarom dit nu pas is opgevallen.
Voorheen zijn er toch ook periodes geweest waarin het aantal ziekenhuisopnames als
gevolg van een (mogelijke) coronabesmetting sterk verminderde?

De leden van de CDA-fractie vragen de Minister wat nu de planning is voor de wettelijke
verankering van een Opt-out voor de spoedeisende zorg. Wanneer wordt deze uiterlijk
naar de Kamer gestuurd? Is de doelstelling nog steeds om deze wetswijziging rond de
zomer van 2023 naar de Kamer te sturen, zoals vermeld in de brief van 18 november
2022?1

Het streven is uitwisselingen op basis van de Corona Opt-in op 1 april 2023 uit te
zetten door middel van een stop-knop. De leden van de CDA-fractie vragen onder welke
voorwaarden de uitwisselingen op basis van de Corona Opt-in weer aangezet zullen worden.
Bij welk niveau van druk op de zorg zal dit gebeuren? Hoe worden patiënten te zijner
tijd hierover geïnformeerd?

De leden van de CDA-fractie lezen op de website Volgjezorg dat niet alle huisartsen
en apothekers zijn aangesloten bij Volgjezorg en het Landelijk Schakelpunt.2 Deze leden vragen de Minister daarom hoeveel procent van de huisartsen en apothekers
in Nederland niet zijn aangesloten op Volgjezorg en het Landelijk Schakelpunt, waardoor
patiënten hun toestemming niet online kunnen regelen. Deze leden vragen ook welke
acties ondernomen worden om deze huisartsen zo spoedig mogelijk wel aangesloten te
krijgen op Volgjezorg en het Landelijk Schakelpunt. Is de Minister bereid om aansluiting
bij Volgjezorg en het Landelijk Schakelpunt eventueel wettelijk te verplichten? Zo
nee, waarom niet?

II. Reactie van de Minister