Memorie van toelichting : Memorie van toelichting
36 184 Wijziging van de begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (XIII) voor het jaar 2022 (Achtste incidentele suppletoire begroting inzake verder vullen gasopslag Bergermeer)
Nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING
A ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL
Wetsartikelen 1
De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van
artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel
strekt ertoe om voor het jaar 2022 wijzigingen aan te brengen in de departementale
begrotingsstaat van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Normaliter wordt nieuw beleid in uitvoering genomen nadat de Staten- Generaal de begrotingswet
heeft geautoriseerd. Aangezien uitvoering van de spoedeisende maatregelen die in deze
achtste incidentele suppletoire begroting zijn opgenomen in het belang van het Rijk
zijn, niet kan wachten tot formele autorisatie van beide Kamers der Staten-Generaal,
zal het kabinet de uitvoering van de maatregelen starten. Hiermee wordt gehandeld
conform lid 2 van artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor de indiening van deze achtste incidentele suppletoire begroting is uw Kamer
vooraf geïnformeerd via de Kamerbrief Verder vullen gasopslagen Bergermeer en Norg, en update LNG-installatie en gedoogsituatie van 19 augustus 2022.
De in de begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van deze
memorie van toelichting toegelicht.
Mede namens de Minister voor Klimaat en Energie,
De Minister van Economische Zaken en Klimaat,
M.A.M. Adriaansens
B ARTIKELGEWIJZE TOELICHTING BIJ DE BEGROTINGSARTIKELEN
1. Leeswijzer
Ondergrenzen toelichtingen
Voor wat betreft het toelichten van significante verschillen in de uitgaven, ontvangsten
en verplichtingen zijn de ondergrenzen gehanteerd zoals opgenomen in de onderstaande
tabel.
Omvang begrotingsartikel (stand ontwerpbegroting) in € miljoen
Beleidsmatige mutaties (ondergrens in € miljoen)
Technische mutaties (ondergrens in € miljoen)
< 50
1
2
=> 50 en < 200
2
4
=> 200 < 1000
5
10
=> 1000
10
20
In sommige gevallen, waar politiek relevant, worden ook posten toegelicht beneden
deze ondergrenzen.
2. Beleidsartikelen
2.1 Beleidsartikel 4 Een doelmatige energievoorziening en beperking van de klimaatverandering
Tabel 1 Budgettaire gevolgen van beleid achtste incidentele suppletoire begroting
(ISB) (bedragen x € 1.000)
Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB's, NvW en amendementen
Stand 1e suppletoire begroting incl. ISB
Mutaties 8eISB
Stand 8e ISB
Mutatie 2023
Mutatie 2024
Mutatie 2025
Mutatie 2026
Verplichtingen
13.075.972
16.056.965
2.310.000
18.366.965
0
0
0
0
Uitgaven
4.983.223
5.029.610
2.300.000
7.329.610
10.000
0
0
0
Subsidies (regelingen)
4.582.452
4.656.721
0
4.656.721
10.000
0
0
0
Missiegedraven Onderzoek Ontwikkeling en Innovatie (MOOI)
60.135
61.280
61.280
Hernieuwbare Energietransitie (HER+)
42.140
42.140
42.140
Energie-efficiëntie
2.368
2.187
2.187
Green Deals
500
500
500
Demonstratieregeling Klimaat- en Energie-innovatie (DEI+)
75.963
100.298
100.298
Subsidieregeling Duurzame Scheepsbouw (SDS)
7.075
2.475
2.475
Projecten Klimaat en Energieakkoord
3.981
2.231
2.231
SDE
687.400
598.000
598.000
SDE+
2.585.508
2.651.783
2.651.783
SDE++
76.855
662.359
662.359
Aardwarmte
17.500
17.500
17.500
ISDE-regeling
258.000
256.700
256.700
Compensatie Energie-intensieve bedrijven (ETS)
0
0
0
Carbon Capture and Storage (CCS)
4.080
2.780
2.780
Hoge Flux Reactor
6.401
6.401
6.401
Caribisch Nederland
6.144
10.404
10.404
Overige subsidies
50.000
71.600
71.600
Opschalingsinstrument waterstof
4.000
138.600
138.600
Subsidieregeling Coöperatieve Energieopwekking (SCE)
42.519
2.200
2.200
Subsidie ondersteuning verduurzaming MKB
25.633
24.283
24.283
IPCEI waterstof
3.000
3.000
3.000
Vulmaatregelen gasopslag
623.250
0
0
10.000
Leningen
61.400
61.400
2.300.000
2.361.400
0
0
0
0
Lening EBN
61.400
61.400
61.400
Lening Gasunie
0
0
0
Lening EBN voor vullen Bergermeer
0
0
2.300.000
2.300.000
Garanties
0
0
0
0
Verliesdeclaratie aardwarmte
0
0
0
Opdrachten
36.953
36.853
0
36.853
0
0
0
0
Onderzoek mijnbouwbodembeweging
1.986
1.647
1.647
SodM onderzoek
2.425
2.194
2.194
Uitvoeringsagenda Klimaat
623
473
473
Klimaat mondiaal
335
890
890
Onderzoek en opdrachten
31.584
31.649
31.649
Bijdrage aan agentschappen
81.435
114.632
0
114.632
0
0
0
0
Bijdrage aan RVO.nl
64.746
92.042
92.042
Bijdrage aan Agentschap Telecom
4.103
4.103
4.103
Bijdrage aan NEa
7.536
11.700
11.700
Bijdrage aan KNMI
1.264
1.925
1.925
Bijdrage aan NVWA
886
886
886
Bijdrage aan RIVM
1.600
1.001
1.001
Bijdrage aan RWS
1.300
2.975
2.975
Bijdrage aan ZBO’s/RWT’s
142.417
145.907
0
145.907
0
0
0
0
Doorsluis COVA-heffing
111.000
111.000
111.000
TNO kerndepartement
29.690
33.180
33.180
TNO-SodM
1.727
1.727
1.727
Bijdrage aan medeoverheden
1.340
1.340
0
1.340
0
0
0
0
Uitkoopregeling
1.340
1.340
1.340
Bijdrage aan (inter-)nationale organisaties
10.893
12.200
0
12.200
0
0
0
0
Bijdrage aan Nuclear Research Group (NRG)
8.259
8.259
8.259
Internationale contributies
1.624
2.050
2.050
PBL Rekenmeesterfunctie
1.010
1.891
1.891
Stortingen begrotingsreserve
66.333
557
0
557
0
0
0
0
Storting in begrotingsreserve duurzame energie en klimaattransitie
66.333
0
0
Storting in begrotingsreserve aardwarmte
0
557
557
Ontvangsten
3.720.277
5.911.419
0
5.911.419
2.300.000
2.500
2.500
2.500
Ontvangsten COVA
111.000
111.000
111.000
Opbrengst heffing ODE (SDE++)
2.692.000
2.906.000
2.906.000
Ontvangsten zoutwinning
2.511
2.511
2.511
Onttrekking reserve duurzame energie en klimaattransitie
4.186
1.576.186
1.576.186
ETS-ontvangsten
900.000
1.300.000
1.300.000
Diverse ontvangsten
10.580
15.722
15.722
Heffing gasleveringszekerheid
0
0
0
2.500
2.500
2.500
Ontvangsten lening EBN Bergermeer
0
0
0
2.300.000
Tabel 2 Uitsplitsing verplichtingen (bedragen x € 1.000)
Stand ontwerpbegroting 2022 incl. ISB's, NvW en amendementen
Stand 1e suppletoire begroting
Mutaties 8eISB
Stand 8e ISB
Mutatie 2023
Mutatie 2024
Mutatie 2025
Mutatie 2026
Verplichtingen
13.075.972
16.056.965
2.310.000
18.366.965
0
0
0
0
waarvan garantieverplichtingen
44.200
44.200
44.200
waarvan overige verplichtingen
13.031.772
16.012.765
2.310.000
15.341.772
Budgetflexibiliteit
Het juridisch verplichte deel van het uitgavenbudget 2022 stijgt naar 88% door de
ophoging van € 2,3 mld voor het vullen van Bergermeer.
Toelichting
In deze achtste incidentele suppletoire begroting wordt het parlement om autorisatie
verzocht voor het aangaan van verplichtingen en doen van uitgaven voor het verder
vullen van gasopslag Bergermeer, zoals voorgesteld in de Kamerbrief Verder vullen gasopslagen Bergermeer en Norg, en update LNG-installatie en gedoogsituatie van vrijdag 19 augustus 2022.
Verplichtingen en uitgaven
Subsidies
Vulmaatregelen gasopslag
Momenteel is er sprake van een ongebruikelijke situatie op de gasmarkt: de zomergasprijs
is hoger dan wintergasprijs. Dit maakt opslag van gas met het oog op de winter voor
marktpartijen onaantrekkelijk. Het zou immers neerkomen op het inkopen tegen een hogere
prijs dan de verwachte verkoopprijs in de winter. Dit tast de leveringszekerheid aan.
Het kabinet heeft EBN reeds aangewezen als partij om gas op te slaan in Bergermeer.
EBN is een beleidsdeelneming met de Staat als enige aandeelhouder. Die aanwijzing
zal worden uitgebreid om verdere vulling mogelijk te maken. EBN zal hiervoor een vergoeding
(subsidie) krijgen. Deze vergoeding ziet onder andere op het verschil tussen de zomer-
en wintergasprijs en de kosten verbonden aan de opslag zelf. Hiervoor worden de op
het instrument resterende middelen aangewend. In aanvulling daarop wordt het € 10
mln aan de begroting toegevoegd.
Leningen
Lening EBN voor vullen Bergermeer
Er wordt een lening verleend aan EBN ter hoogte van € 2,3 mld voor de inkoop van het
gas dat nodig is om Bergermeer verder te vullen. Vanwege de hoge gasprijs is EBN niet
zelf in staat de inkoop van het gas voor te financieren. Na levering van het gas ontvangt
EBN inkomsten en betaalt EBN de lening terug.
Ontvangsten
Heffing gasleveringszekerheid
Gegeven het open en grensoverschrijdende karakter van de Europese gasmarkt dragen
de Nederlandse gasopslagen en het vullen ervan bij aan de leveringszekerheid van de
gehele Unie en met name de ons omringende landen. Uitgangspunt is dat de kosten die
met hiervoor genoemde maatregelen gemoeid zijn worden gedragen door de gebruikers
(ofwel: de gebruiker betaalt). Dit betreft zowel gebruikers in Nederland als daarbuiten.
Voor het verhalen van de uiteindelijke gemaakte kosten van EBN op gebruikers wordt,
in samenhang met de uiteindelijke wijze waarop voor de langere termijn invulling wordt
gegeven aan de vulverplichting, gewerkt aan een heffing op geboekte capaciteit voor
transport via het landelijk gastransportnet van GTS (bovenop – maar niet in – de tarieven
voor gastransport). Op die manier kan de rekening worden gelegd bij de gebruikers
die profiteren van de vulling van de gasopslagen (leveringszekerheid), inclusief de
gebruikers in het buitenland. Deze heffing zal zodanig worden uitgewerkt dat de financiering
van voornoemde maatregelen een vorm van voorfinanciering is en de uiteindelijke kosten
door de gebruikers van het gastransportnet worden opgebracht.
De ontvangsten zijn omhoog bijgesteld met € 2,5 mln per jaar in de periode 2024–2027,
ter dekking van de verhoging van de subsidie met € 10 mln.
Terugbetaling lening EBN voor vullen Bergermeer
Er wordt een lening verleend aan EBN ter hoogte van € 2,3 mld voor de inkoop van het
gas dat nodig is om Bergermeer verder te vullen. Na levering van het gas ontvangt
EBN inkomsten en betaalt EBN de lening in 2023 volledig terug.
Ondertekenaars
-
Eerste ondertekenaar
M.A.M. Adriaansens, minister van Economische Zaken en Klimaat
Stemmingsuitslagen
Aangenomen met handopsteken
| Fracties | Zetels | Voor/Tegen |
|---|---|---|
| VVD | 34 | Voor |
| D66 | 24 | Voor |
| PVV | 17 | Voor |
| CDA | 14 | Voor |
| PvdA | 9 | Voor |
| SP | 9 | Voor |
| GroenLinks | 8 | Voor |
| PvdD | 6 | Tegen |
| ChristenUnie | 5 | Voor |
| FVD | 5 | Voor |
| DENK | 3 | Voor |
| Groep Van Haga | 3 | Voor |
| JA21 | 3 | Voor |
| SGP | 3 | Voor |
| Volt | 2 | Voor |
| BBB | 1 | Voor |
| BIJ1 | 1 | Tegen |
| Fractie Den Haan | 1 | Voor |
| Gündogan | 1 | Voor |
| Omtzigt | 1 | Voor |
Gerelateerde documenten
Hier vindt u documenten die gerelateerd zijn aan bovenstaand Kamerstuk.