Nota van wijziging : Tweede nota van wijziging

Nr. 9
TWEEDE NOTA VAN WIJZIGING

Ontvangen 16 februari 2022

Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd:

A

Artikel I, onderdeel J, wordt als volgt gewijzigd:

a. In het voorgestelde artikel E 5, derde lid, wordt «gemeenten aanwijzen» vervangen
door «een gemeente aanwijzen».

b. In het voorgestelde artikel E 5a, eerste lid, wordt «voor de verkiezing» vervangen
door «voor elke verkiezing».

B

Artikel I, onderdeel K, wordt als volgt gewijzigd:

a. Het voorgestelde artikel E 9c, eerste lid, komt te luiden:

1. De voorzitter, plaatsvervangend voorzitter en de andere leden van het hoofdstembureau,
alsmede drie plaatsvervangende leden, worden tijdig voor elke verkiezing door burgemeester
en wethouders benoemd.

b. In het voorgestelde artikel E 9d, derde lid, wordt «worden benoemd» vervangen door
«worden tijdig voor de verkiezing benoemd».

C

In artikel I wordt na onderdeel M een onderdeel ingevoegd, luidende:

Ma

In artikel G 1a, zesde lid, wordt «Bij ministeriële regeling» vervangen door «Bij
algemene maatregel van bestuur».

D

In artikel I worden na onderdeel QQ twee onderdelen ingevoegd, luidende:

QQa

In artikel M 6, eerste lid, onder b, wordt «kandidatenlijsten» vervangen door «kandidaten,
geordend per lijst».

QQb

In artikel M 6b, derde lid, komt de tweede zin te luiden: De kiezer legt bij zijn
verzoek een kopie over van een bij algemene maatregel van bestuur aangewezen identiteitsdocument.

E

Artikel I, onderdeel MMM, wordt als volgt gewijzigd:

a. In het voorgestelde artikel N 15, tweede lid, wordt na «burgemeester en wethouders
wijzen» ingevoegd «voor elke dag waarop het briefstembureau zitting houdt».

b. Het voorgestelde artikel N 21 wordt als volgt gewijzigd:

1°. Voor de tekst wordt de aanduiding «1.» geplaatst.

2°. Er wordt een lid toegevoegd, luidende:

2. De voorzitter stelt de aanwezige personen in kennis van het aantal kiezers dat
tot de stemming is toegelaten.

c. Het voorgestelde artikel N 27 wordt als volgt gewijzigd:

1°. In het tweede lid wordt «in de artikelen N 21 en N 25» vervangen door «in artikel
N 25».

2°. In het derde lid wordt «proces-verbaal van de zitting van het stembureau» vervangen
door «proces-verbaal van de zitting van het briefstembureau».

F

In artikel I, onderdeel NNNa, vervalt in het voorgestelde artikel Na 14, vierde lid,
de zinsnede «op een bij algemene maatregel van bestuur te regelen wijze».

G

Artikel I, onderdeel QQQ, wordt als volgt gewijzigd:

a. in het voorgestelde artikel P 1e, tweede lid, vervalt de laatste zin.

b. In het voorgestelde artikel P 1f vervalt het tweede lid onder vernummering van
het derde en vierde lid tot tweede en derde lid.

Toelichting

Algemeen deel

Deze tweede nota van wijziging bevat geen voorstellen voor nieuw of gewijzigd beleid.
Bij Koninklijke boodschap van 10 juni 2020 is het onderhavige voorstel van wet bij
de Tweede Kamer aanhangig gemaakt. Op 18 november 2021 is dat voorstel bij nota van
wijziging op een aantal onderdelen aangepast.1 In hoofdzaak strekt deze tweede nota van wijziging ertoe om enkele onjuistheden die
daarbij zijn ontstaan te corrigeren.

Eerder, bij Koninklijke boodschap van 9 december 2020, is ook het voorstel van wet
tot wijziging van de Kieswet in verband met de definitieve invoering van het nieuwe
stembiljet voor kiezers buiten Nederland bij de Tweede Kamer ingediend (35 670). Dat voorstel is op 6 oktober 2021 door de Tweede Kamer aanvaard en is thans aanhangig
bij de Eerste Kamer.2 Ook in dat voorstel zijn enkele wetstechnische onvolkomenheden gevonden. Van de mogelijkheid
wordt gebruikgemaakt om die te corrigeren in dit voorstel tot wijziging van de Kieswet.
Het betreft de onderdelen C en D van deze tweede nota van wijziging.

Artikelsgewijze toelichting

A, B onder b (Artt. E 5, E 5a, E 9d Kieswet)

Het betreft taalkundige correcties of aanpassingen die bedoeld zijn om de formulering
van de betreffende bepaling beter te laten aansluiten bij vergelijkbare bepalingen
in de Kieswet.

B onder a (Art. E 9c Kieswet)

Niet langer wordt in het voorgestelde artikel E 9c voorgeschreven dat de burgemeester
van de gemeente waarin het hoofdstembureau gevestigd is, de voorzitter is van het
hoofdstembureau. Dat voorschrift leidde ertoe dat bij provinciale statenverkiezingen
in een provincie die uit meerdere kieskringen bestaat, de burgemeester van de provinciehoofdstad
zowel voorzitter was van het hoofdstembureau als voorzitter van het centraal stembureau;
wat een onwenselijke combinatie van functies is.

C (Art. G 1a Kieswet)

De juridische grondslag voor het stellen van nadere regels over de wijze waarop een
logo wordt overgelegd wordt gewijzigd. Deze nadere regels zullen niet in een ministeriële
regeling, maar in het Kiesbesluit worden vastgelegd.

D

Art. M 6 Kieswet

Dit betreft een correctie van een terminologische verschrijving. Het overzicht dat
kiezers buiten Nederland wordt toegezonden betreft niet de kandidatenlijsten zoals
deze op de dag van de kandidaatstelling zijn ingediend bij het centraal stembureau,
maar een overzicht van door het centraal stembureau geldig verklaarde lijsten met
de daarop gehandhaafde kandidaten.

Art. M 6b Kieswet

Stemgerechtigden aan wie het is toegestaan om per brief te stemmen maar van wie het
briefstembewijs in het ongerede is geraakt of niet is aangekomen, kunnen een vervangend
briefstembewijs aanvragen. Abusievelijk konden kiezers buiten Nederland wel hun geldige
identiteitskaart van Bonaire, Sint Eustatius of Saba of hun geldige identiteitskaart
van Aruba, Curaçao of Sint Maarten waarop de Nederlandse nationaliteit staat vermeld
gebruiken om hun stem uit te brengen (art. M 7 lid 4 Kieswet jo. M 5 Kiesbesluit),
maar niet om een vervangend briefstembewijs aan te vragen. Dit zal in het Kiesbesluit
worden rechtgezet. Daarvoor wordt een grondslag gecreëerd.

E

Art. N 15 Kieswet

Met de toevoeging van de woorden «voor elke dag waarop het briefstembureau zitting
houdt» is verduidelijkt dat de zitting van het briefstembureau waarin wordt beslist
over de toelating van kiezers tot de stemming, niet noodzakelijkerwijs alle dagen
op dezelfde locatie plaatsvindt. Dit is, gelet op de vele retourenveloppen die in
’s-Gravenhage worden ontvangen, in het bijzonder belangrijk voor het college van burgemeester
en wethouders van die gemeente. Voor zover de zitting van het briefstembureau waarin
wordt beslist over de toelating van kiezers tot de stemming en de zitting van het
briefstembureau waarin de stemopneming wordt verricht, gelijktijdig plaatsvinden,
vinden deze uiteraard op dezelfde locatie plaats.

Artt. N 21 en N 27 Kieswet

Pas nadat de stemming in alle stembureaus in Nederland, inclusief Bonaire, Sint Eustatius
en Saba, is afgelopen, mag de voorzitter van het briefstembureau het resultaat van
de stemopneming aan de aanwezigen meedelen. Anders dan nu is geregeld moest ook het
aantal kiezers dat tot de stemming is toegelaten tot dat tijdstip geheim worden gehouden.
Het was niet de bedoeling dit te veranderen. De wijziging van de artikelen N 21 en
N 27 maakt het mogelijk dat het briefstembureau wel eerder meldt hoeveel kiezers er
tot de stemming zijn toegelaten. Overigens staat de wet er niet aan in de weg de aanwezigen
nog een keer aan dit aantal te herinneren op het moment dat ook de uitkomst van de
stemopneming wordt bekendgemaakt.

F (Art. Na 14 Kieswet)

Artikel Na 14, eerste lid, schrijft voor dat het gemeentelijk stembureau de uitkomst
van de nieuwe stemopneming vastlegt in een corrigendum dat het bij het proces-verbaal
van het stembureau voegt. Bij nadere overweging is gebleken dat er geen behoefte bestaat
om bij algemene maatregel van bestuur nadere regels te stellen over de wijze waarop
op het proces-verbaal van een stembureau aantekening wordt gemaakt van het bestaan
van een corrigendum (vierde lid). De grondslag daarvoor wordt daarom geschrapt. Dát
op het proces-verbaal aantekening wordt gemaakt van het bestaan van het corrigendum
blijft in het voorstel van wet staan. De grondslag voor het vaststellen van een model
voor het corrigendum in de ministeriële regeling blijft eveneens bestaan (vijfde lid).

G (Artt. P 1e en P 1f Kieswet)

Het voorschrift dat de burgemeester de transportbox en de enveloppe, bedoeld in artikel
N 11, tijdig voor de openbare zitting overbrengt naar de locatie waar het gemeentelijk
stembureau het nader onderzoek verricht, wordt overgeheveld naar het Kiesbesluit.
Het betreft een uitvoeringsdetail van een procedure die alleen toepassing vindt als
een vermeende fout nader onderzocht moet worden. Daarbij zal in het Kiesbesluit worden
aangevuld dat de burgemeester ook afschriften van de bij het nader onderzoek te betrekken
processen-verbaal aan het gemeentelijk stembureau moet overleggen. Om dezelfde reden
wordt de norm uit het voorgestelde artikel P 1f, tweede lid, overgeheveld naar het
Kiesbesluit en hier geschrapt.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
H.G.J. Bruins Slot