Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over het ontwerp koninklijk besluit Verlenging Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 (Kamerstuk 35990-25)

Binnen de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken hebben de onderstaande fracties
de behoefte vragen en opmerkingen voor te leggen aan de Minister van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties over het ontwerp koninklijk besluit Verlenging Tijdelijke
wet verkiezingen covid-19 (Kamerstuk 35 590, nr. 25)

De fungerend voorzitter van de commissie, Bosma

De adjunct-griffier van de commissie, Verhoev

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de VVD-fractie

De leden van de VVD-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van het besluit
houdende verlenging van de werkingsduur van de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19.
Deze wet wordt daarmee verlengd tot uiterlijk 1 januari 2022. Gelet op het feit dat
het coronavirus nog steeds onder ons is en gelet op de herindelingsverkiezingen in
november aanstaande achten deze leden de verlenging een verstandige keuze. Graag willen
zij de regering een paar vragen voorleggen.

Betekent de verlenging dat bij de aanstaande herindelingsverkiezingen ook de mogelijkheid
bestaat van vervroegd stemmen, dat personen van 70 jaar en ouder de gelegenheid hebben
om per post te stemmen en dat het aantal volmachten maximaal drie is? In de nota van
toelichting wordt melding gemaakt van het in procedure brengen van een wetsvoorstel
om de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 te wijzigen om zo onder andere de grondslag
te bieden voor de situatie dat de (basis)maatregelen bij de verkiezingen gedeeltelijk
worden afgeschaald. De leden van de VVD-fractie vragen de regering concreter op de
inhoud van dat wetsvoorstel in te gaan. Wanneer, zo is de verwachting, wordt het wetsvoorstel
bij de Tweede Kamer ingediend? Wanneer moet dit wetsvoorstel uiterlijk in werking
treden, wil het van kracht zijn bij de aanstaande herindelingsverkiezingen? Gaarne
krijgen deze leden een reactie van de regering.

Vragen en opmerkingen van de leden van de D66-fractie

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van het ontwerp koninklijk besluit
Verlenging Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 (Twv). Deze leden constateren dat
de eerstvolgende verkiezingen in verband met voorgenomen gemeentelijke herindelingen
zijn gepland op 24 november 2021. Zij begrijpen de stelling van de regering dat het
van belang is dat de gemeenten die het betreft, vroegtijdig duidelijkheid krijgen
over de wettelijke kaders waarmee zij rekening dienen te houden bij de organisatie
van deze verkiezing. Maar bestaat door met onderhavig besluit de werkingsduur van
de Twv meteen te verlengen tot 1 januari 2022, niet juist de kans dat zij zich ten
onrechte voorbereiden – met alle bijbehorende kosten – op het treffen van tal van
hygiënemaatregelen en het regelen van persoonlijke beschermingsmiddelen, die straks
niet nodig blijken? Deze leden lezen immers ook dat indien de ontwikkelingen rond
het coronavirus dit toelaten, de regering niet zal nalaten om de werking van de Twv
op een eerder tijdstip te laten vervallen. Hoeveel duidelijkheid biedt deze keuze
dan ook, ten opzichte van een tijdelijke verlenging in lijn met de termijn van drie
maanden van de Tijdelijke wet maatregelen covid-19 (Twm)?

Vragen en opmerkingen van de leden van de GroenLinks-fractie

De leden van de fractie van GroenLinks hebben met belangstelling kennisgenomen van
het ontwerp koninklijk besluit tot verlenging van de werkingsduur van de Tijdelijke
wet verkiezingen covid-19. Deze leden hebben hierover enkele vragen aan de regering.

De leden van de fractie van GroenLinks begrijpen dat op dit moment nog niet precies
te voorspellen is hoe de COVID-situatie in het najaar zal zijn. Deze leden vinden
het evenwel verstandig om tijdelijke maatregelen niet langer te laten duren dan strikt
noodzakelijk. Zeker waar tijdelijke maatregelen het verkiezingsproces betreffen zijn
zij van mening dat zo spoedig als mogelijk teruggekeerd zou moeten worden naar de
reguliere regelgeving. In dat licht zouden deze leden daarom graag zien dat de regering
haast maakt met een wijziging van de Tijdelijke wet zodat de niet meer noodzakelijke
maatregelen snel afgeschaald kunnen worden. De regering schrijft dat zij een wijziging
voorbereidt. Deze leden zouden graag zien dat deze wijziging al zou kunnen gaan gelden
voor de komende herindelingsverkiezingen. Acht de regering dit mogelijk? Zo nee, waarom
niet?

Vragen en opmerkingen van de leden van de ChristenUnie-fractie

De leden van de ChristenUnie-fractie hebben kennisgenomen van het ontwerp van een
koninklijk besluit dat strekt tot verlenging van de werkingsduur van de Tijdelijke
wet verkiezingen covid-19.

De leden van de ChristenUnie-fractie constateren dat de regering ervoor kiest de Tijdelijke
wet verkiezingen covid-19 met een half jaar te verlengen. Wanneer het coronavirus
de endemische fase ingaat, brengt dit nieuwe vragen met zich mee, ook voor tijdelijke
wetgeving. Kan de regering aangeven welk wettelijk kader de regering in een dergelijke
fase passend vindt? Is een tijdelijke wet zoals de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19
dan nog steeds de aangewezen variant? Of is het niet beter de wet te laten vervallen?

Nu de vaccinatiegraad stijgt en aantal besmettingen daalt is de vraag waarom een verlenging
nu nog noodzakelijk dan wel proportioneel is. De leden van de ChristenUnie vragen
of de regering aan de hand van de actuele stand van zaken kan aangeven waarom verlenging
noodzakelijk is.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen of de regering heeft overwogen de wet
te laten vervallen en in aanloop naar eerstvolgende verkiezingen op dat moment te
wegen of maatregelen nodig zouden zijn en daar een wettelijk kader voor regelen.

De leden van de ChristenUnie-fractie hechten eraan dat de wet vervalt zodra deze niet
meer nodig is. Deze leden vragen op basis van welke indicatoren de regering er toe
zal overgaan de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 buiten werking te stellen. Welke
«ontwikkelingen rondom het coronavirus» worden hier beoogd?

De leden van de ChristenUnie-fractie constateren dat het in eerdere fases niet mogelijk
was alle kwetsbare kiezers per brief te laten stemmen vanwege tijdsdruk. Zij vragen
of, nu de tijdsdruk er niet meer is, opnieuw wordt gekeken naar briefstemmen voor
alle kwetsbare kiezers – ervan uitgaande dat briefstemmen ook in de voorgenomen wijziging
mogelijk blijft.