Brief regering : Reactie op het verzoek van de commissie over de toekomst van de Volksbank

Nr. 333 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 9 november 2020

De vaste commissie voor Financiën heeft mij op 30 oktober 2020 verzocht om voor het
algemeen overleg staatsdeelnemingen op 24 november 2020 een brief aan de Tweede Kamer
te doen toekomen over het onderzoek naar de toekomst van de Volksbank.1 Met deze brief reageer ik op dat verzoek. Om duidelijkheid te geven over de verschillende
lopende onderzoeken inzake de Volksbank, geef ik in deze brief ook een toelichting
op de overige lopende onderzoeken. Het bovenstaande licht ik toe in de volgorde waarin
de onderzoeken elkaar opvolgen.

Onderzoek de Volksbank naar de bestuursdynamiek

Naar aanleiding van de onrust in het bestuur heeft de Volksbank aangekondigd een onafhankelijk
onderzoek naar de bestuursdynamiek laten uitvoeren. In de onderzoeksopdracht staan
als te onderzoeken onderwerpen het functioneren van de directie van de Volksbank,
de interactie tussen de (leden van de) directie en de raad van commissarissen van
de Volksbank en al hetgeen de onderzoekers in dit verband relevant achten voor een
gedegen onderzoek.

Het onderzoek betreft de periode januari tot en met augustus 2020 en wordt uitgevoerd
door twee externe onderzoekers. NLFI verricht een monitoringsrol bij dit onderzoek.
Het is de verwachting dat de uitkomst van dit onderzoek eind december bekend wordt.
Ik heb de rvc van de Volksbank en NLFI laten weten het besluit tot onderzoek een verstandig
vervolg te vinden en dat ik graag over de uitkomsten geïnformeerd word. Hoewel ik
liever had gehad dat het onderzoek sneller beschikbaar zou komen, staat zorgvuldigheid
voorop.

Uw Kamer heeft mij middels een schriftelijk overleg vragen gesteld over de situatie
bij de Volksbank.2 Ik zal de beantwoording hiervan uiterlijk een week voor het AO staatsdeelnemingen
naar de Kamer sturen. Naar verwachting zijn de uitkomsten van het onderzoek naar de
bestuursdynamiek op dat moment nog niet bekend.

Onderzoek naar de toekomstopties voor de Volksbank

Vorig jaar heb ik aangekondigd alvast een aantal toekomstopties voor de Volksbank
nader te verkennen om het gesprek over de toekomst van de bank verder met de Tweede
Kamer te kunnen voeren.3 Bij de verschillende opties zal ik tevens kijken naar de mogelijkheden om invulling
te geven aan het borgen van het maatschappelijke karakter van de bank.

De vaste commissie voor Financiën heeft mij verzocht deze brief langs de lijnen van
artikel 3.1 van de Comptabiliteitswet 2016 op te stellen, conform de toepasbare verbetersuggesties
in het rapport «Onderbouwing van beleid».4 In het bijzonder heeft de commissie mijn aandacht gevraagd voor het SMART (Specifiek;
Meetbaar; Acceptabel; Realistisch; Tijdgebonden) formuleren van doelstellingen en
de nagestreefde doeltreffendheid en doelmatigheid. Waar mogelijk zal ik voldoen aan
dit verzoek van de commissie. Hierbij wil ik benadrukken dat het onderzoek als doel
heeft om het gesprek over de toekomstmogelijkheden voor de bank verder met uw Kamer
te bespreken, zonder dat in deze verkenning zelf een besluit genomen wordt met betrekking
tot de toekomst van de bank. Het daadwerkelijke besluit over de toekomst van de bank
kan pas worden genomen als de bank daar gereed voor is (zie ook de hieronder over
de voortgangsrapportage van NLFI).

De afgelopen periode heb ik de Tweede Kamer tweemaal geïnformeerd over de voortgang
van dit onderzoek.5 6 Voor de zomer in mijn brief over het beheer van de staatsdeelnemingen en daarnaast
onlangs in het Schriftelijk Overleg over de staatsdeelnemingen. In mijn beantwoording
van het SO heb ik toegelicht dat het mijn streven is de verkenning zo snel mogelijk
af te ronden, maar ik niet meer verwacht deze voor het einde van dit jaar met uw Kamer
te kunnen delen. Dit heeft mede te maken met de onvoorziene ontwikkelingen bij de
bank en de werkzaamheden die samenhangen met de huidige Covid-19 crisis.

Aanscherping strategie de Volksbank en voortgangsrapportage NLFI

In de laatste voortgangsrapportage concludeerde NLFI dat de Volksbank nog niet gereed
is voor een besluit over zijn toekomst. In de begeleidende Kamerbrief is eveneens
aangegeven dat de Volksbank onderzoek doet naar verdere mogelijkheden om het bedrijfsmodel
te optimaliseren.7 Op dit moment werkt de bank aan een aanscherping van de strategie. De bank streeft
ernaar de benodigde analyses en de aanscherping van de strategie in de tweede helft
van 2020 af te ronden. Dit leidt mogelijk tot aangepaste of nieuwe strategische pijlers
en doelstellingen. De missie van de Volksbank, bankieren met de menselijke maat, verandert
niet.

NLFI zal nadat de Volksbank de aanscherping van de strategie heeft afgerond een nieuwe
rapportage opstellen waarin beoordeeld wordt in hoeverre de Volksbank gereed is voor
een besluit over haar toekomst. Ik zal uw Kamer, net zoals de afgelopen jaren, informeren
over de bevindingen van NLFI en de rapportage met u delen. De voortgangsrapportage
van NLFI wordt verwacht in het eerste kwartaal van 2021.

De Minister van Financiën,
W.B. Hoekstra