Memorie van toelichting : Memorie van toelichting

Nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikelen 1 tot en met 3

De begrotingsstaten die onderdeel zijn van de Rijksbegroting, worden op grond van
artikel 2.3, eerste lid, van de Comptabiliteitswet 2016 elk afzonderlijk bij wet vastgesteld en derhalve ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel
strekt ertoe om voor het jaar 2019 wijzigingen aan te brengen in:

1. de departementale begrotingsstaat van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit;

2. de begrotingsstaat inzake het agentschap van dit ministerie;

3. de begrotingsstaat voor het Diergezondheidsfonds

De in de begrotingsstaten opgenomen begrotingsartikelen worden in onderdeel B van
deze memorie van toelichting toegelicht.

Wetsartikel 4

Dit artikel regelt de inwerkingtreding van de wet.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
C.J. Schouten

B. BEGROTINGSTOELICHTING

a. Beleidsinhoudelijke toelichting

Het kabinet heeft besloten extra middelen beschikbaar te stellen om versneld te werken
aan reducering van broeikasgasuitstoot. Hiervoor worden de beschikbare middelen op
de begroting van het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat uit de begrotingsreserve
Maatregelen CO2-reductie ingezet. In onderstaande overzichtstabel is de verdeling van het budget
over de verschillende departementen en over de verschillende jaren opgenomen.

Bedragen x € 1 mln.

Departement

2019

2020

Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK, VII)

35,00

148,00

Infrastructuur en Waterstaat (IenW, XII)

7,55

78,451

Economische Zaken en Klimaat (EZK, XIII)

114,40

23,50

Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV, XIV)

14,00

74,50

Totaal

169,0

326,5

X Noot

1

Onderdeel hiervan is een kadercorrectie, omdat niet alle maatregelen aan de uitgavenkant
van de begroting plaatsvinden. Voor de uitbreiding van de fiscale regelingen MIA/Vamil
in 2020 ten behoeve van circulaire technieken of bedrijfsmiddelen worden extra middelen
beschikbaar gesteld (€ 14,7 mln.). De MIA/Vamil zijn gebudgetteerde fiscale regelingen
en vallen als zodanig onder het inkomstenkader. Omdat verwacht wordt dat middels deze
regeling kostenefficiënt CO2-reductie kan worden gerealiseerd in 2020 is besloten om een deel van het budget uit
de begrotingsreserve voor CO2-reductie te gebruiken om deze regeling op te hogen middels een kadercorrectie van
de Rijksbegroting. Het uitgavenplafond wordt met eenzelfde bedrag verlaagd. Het Ministerie
van Infrastructuur en Waterstaat is beleidsverantwoordelijk voor de MIA en Vamil regeling.
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Belastingdienst voeren de MIA
en Vamil uit.

Met de incidentele suppletoire begrotingen worden de bedragen voor het jaar 2019 en
2020 budgettair verwerkt. Via de incidentele suppletoire begrotingen worden de geplande
onttrekkingen aan de begrotingsreserve Maatregelen CO2-reductie van het Ministerie
van Economische Zaken en Klimaat (EZK) geraamd. De bedragen die door andere departementen
dan EZK worden besteed worden overgeheveld naar de desbetreffende departementale begrotingen.

Voor het jaar 2019 en 2020 wordt de begroting van het Ministerie van Landbouw, Natuur
en Voedselkwaliteit verhoogd met een bedrag van in totaal € 88,5 mln. Deze middelen
worden als volgt verdeeld:

Meerjarige uitgavenmutaties op de begroting van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
(bedragen x € 1 mln.)

Art. nr.

Instrument

2019

2020

11

Subsidieregeling sanering varkenshouderijen

10,0

60,0

11

Energie-efficiëntie glastuinbouw (EG)

4,0

12,0

11

Innovatieagenda energie

0

2,5

 

Totaal

14,0

74,5

b. Budgettaire consequenties beleidsartikelen

Artikel 11 Concurrerende, duurzame, veilige agro-, visserij-, en voedselketens

Budgettaire gevolgen van beleid incidentele suppletoire begroting (Bedragen x € 1.000)

 

Stand ontwerpbegroting

2019 incl. NvW (1)

Stand 1e suppletoire begroting (2)

Mutaties incidentele suppletoire begroting (3)

Stand incidentele suppletoire begroting (4)=(2+3)

Mutatie 2020

Mutatie 2021

Mutatie 2022

Mutatie 2024

VERPLICHTINGEN

745.594

845.622

14.000

859.622

72.000

 
 
 

Waarvan garantieverplichtingen

124.627

174.627

 

174.627

 
 
 
 

Waarvan overige verplichtingen

620.967

670.995

14.000

684.995

72.000

 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

UITGAVEN

646.620

748.311

14.000

762.311

72.000

 
 
 

Waarvan juridisch verplicht (percentage)

97%

97%

 

97%

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 

Subsidies

102.869

132.404

14.000

146.404

72.000

 
 
 

Agrarisch ondernemerschap

5.318

5.318

 

5.318

 
 
 
 

Duurzame veehouderij

110

2.010

10.000

12.010

60.000

 
 
 

Plantaardige productie

12.647

14.147

4.000

18.147

12.000

 
 
 

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

79.439

100.574

 

100.574

 
 
 
 

Visserij

0

5.000

 

5.000

 
 
 
 

Europees fonds voor maritieme zaken en visserij

5.355

5.355

 

5.355

 
 
 
 

Regeling apurement

0

0

 

0

 
 
 
 

Begrotingsreserve landbouw

0

0

 

0

 
 
 
 

Storting begrotingsreserve apurement

0

0

 

0

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Garanties

6.752

56.752

0

56.752

 
 
 
 

Bijdrage borgstelling vermogensversterkende kredieten

3.627

53.627

 

53.627

 
 
 
 

Verliesdeclaraties Borgstellingsfaciliteit

3.125

3.125

 

3.125

 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 

Opdrachten

91.493

78.806

0

78.806

2.500

 
 
 

Agrarisch ondernemerschap

3.682

3.682

 

3.682

 
 
 
 

Duurzame veehouderij

14.322

14.361

 

14.361

 
 
 
 

Plantaardige productie

8.767

9.133

 

9.133

2.500

 
 
 

Mestbeleid

13.081

12.986

 

12.986

 
 
 
 

Visserij

70

370

 

370

 
 
 
 

Integraal voedselbeleid

21.950

6.232

 

6.232

 
 
 
 

Plantgezondheid

5.138

5.138

 

5.138

 
 
 
 

Diergezondheid, dierenwelzijn en antibiotica

10.128

11.201

 

11.201

 
 
 
 

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

11.401

12.755

 

12.755

 
 
 
 

Voedselzekerheid en internationaal en Europees landbouwbeleid

2.954

2.948

 

2.948

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Bijdragen aan agentschappen

329.100

367.859

0

367.859

 
 
 
 

Rijksrederij

7.686

7.686

 

7.686

 
 
 
 

RIVM

5.760

7.878

 

7.878

 
 
 
 

Bijdrage NVWA

168.767

189.467

 

189.467

 
 
 
 

Bijdrage RVO

146.887

162.828

 

162.828

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Bijdragen aan ZBO’s/RWT’s

101.755

96.852

0

96.852

 
 
 
 

College toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden

1.291

2.489

 

2.489

 
 
 
 

Centrale Commissie Dierproeven

750

-637

 

-637

 
 
 
 

Wageningen Research

92.660

92.485

 

92.485

 
 
 
 

Zon/Mw dierproeven

1.876

1.311

 

1.311

 
 
 
 

Medebewind/voormalige productschappen

5.178

1.204

 

1.204

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Bijdragen aan (inter)nationale organisaties

10.264

11.251

0

11.251

 
 
 
 

FAO en overige contributies

10.264

11.251

 

11.251

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Bijdragen aan andere begrotingshoofdstukken

4.387

4.387

0

4.387

 
 
 
 

Diergezondheidsfonds

4.387

4.387

 

4.387

 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

ONTVANGSTEN

39.950

55.904

0

55.904

 
 
 
 

Agrarisch ondernemerschap

245

245

 

245

 
 
 
 

Agroketens

0

6.900

 

6.900

 
 
 
 

Agrarische innovatie en overig

0

0

 

0

 
 
 
 

Mestbeleid

7.209

7.209

 

7.209

 
 
 
 

Visserij

6.993

7.993

 

7.993

 
 
 
 

Garanties

2.925

2.925

 

2.925

 
 
 
 

Plant- en diergezondheid

0

5.200

 

5.200

 
 
 
 

Diergezondheid en dierenwelzijn

1.000

1.888

 

1.888

 
 
 
 

Kennisontwikkeling en (agrarische) innovatie

12.157

13.723

 

13.723

 
 
 
 

Voedselzekerheid en internationaal en Europees landbouwbeleid

5.926

5.926

 

5.926

 
 
 
 

Agentschappen

0

0

 

0

 
 
 
 

Onttrekkingen begrotingsreserves

3.495

3.895

 

3.895

 
 
 
 

Subsidies

Duurzame veehouderij (Subsidieregeling sanering varkenshouderijen)

In het Regeerakkoord is € 200 mln. gereserveerd om gezondheids- en leefomgevingsrisico’s
in gebieden met een zeer hoge veedichtheid te verminderen. Dit is vormgegeven in twee
sporen, een saneringsspoor en een verduurzamingsspoor. De sanering van de varkenshouderij
richt zich op de periode 2019–2021. Voor de sanering is € 120 mln. gereserveerd. In
het kader van Urgenda is door het kabinet besloten om € 70 mln. extra vrij te maken
voor de sanering van de varkenshouderij. Van dit bedrag wordt € 60 mln. toegevoegd
aan het hiervoor genoemde budget van € 120 mln. voor de saneringsregeling (verhoging
van het subsidieplafond). Daarnaast zal € 10 mln. beschikbaar worden gesteld aan de
gemeenten waarin de saneringsproblematiek speelt, als tegemoetkoming in de extra organisatie-
en uitvoeringslasten bij het bevoegd gezag.

Plantaardige productie (Energie-efficiëntie glastuinbouw (EG))

Er wordt in totaal € 16 mln. ter beschikking gesteld ten behoeve van het programma
Kas als Energiebron. Kas als Energiebron is het innovatie- en actieprogramma dat energiebesparing
en het gebruik van duurzame energie in de glastuinbouw stimuleert. Dit programma ondersteunt
de opschaling en vroege marktintroductie van integrale innovatieve teelt- en kas(techniek)
concepten en gebiedsgerichte glastuinbouw energie-innovaties passend bij een klimaatneutrale
toekomst. Met de toegekende middelen wordt de regeling investeringen in energie-efficiëntie
glastuinbouw (EG) in 2019 met € 4 mln. en in 2020 met € 12 mln. opgehoogd. Deze regeling
heette voorheen de EHG-regeling.

Opdrachten

Plantaardige productie (Innovatieagenda energie)

Binnen het industriegebied Moerdijk is in potentie een grote hoeveelheid restwarmte
op een geschikt temperatuurniveau beschikbaar voor aanwending in glastuinbouw en/of
de gebouwde omgeving. Momenteel ontbreekt echter de transportinfrastructuur om deze
warmte te kunnen benutten. In 2020 wordt € 2,5 mln. ter beschikking gesteld om een
warmteleiding en een CO2-leiding te realiseren. Hierdoor kan het aardgasverbruik van
een nabijgelegen tuinbouwgebied voor een belangrijk deel worden vervangen door restwarmte.
In de gewenste situatie wordt aardgas vervangen door restwarmte en aangevoerde CO2. Restwarmteprojecten zijn belangrijk voor het bereiken van de klimaatopgave binnen
de glastuinbouw.