Inbreng verslag schriftelijk overleg : Inbreng verslag van een schriftelijk overleg over de impactanalyse Brexit voor de Belastingdienst niet-Douane en validatierapport EY (Kamerstuk 31066-452)

De vaste commissie voor Financiën heeft op 21 februari 2019 een aantal vragen en opmerkingen
voorgelegd aan de Staatssecretaris van Financiën over zijn brief van 31 januari 2019
houdende de impactanalyse van de Brexit voor de Belastingdienst niet-Douane en het
validatierapport van het externe bureau EY van de aanpak van de voorbereidingen van
de Belastingdienst (Kamerstuk 31 066, nr. 452).

De voorzitter van de commissie, Anne Mulder

De adjunct-griffier van de commissie, Freriks

I Vragen en opmerkingen vanuit de fracties

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de VVD

De leden van de VVD-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van de rapportage
Aanpak voorbereidingen Belastingdienst Brexit: Eindrapport externe validatie. Deze
leden hebben nog een aantal inhoudelijke vragen. De op handen zijnde brexit zal grote
gevolgen hebben voor zowel de mensen, het bedrijfsleven alsook de Belastingdienst.
De leden van de VVD-fractie kunnen het voorstel om te komen tot een vorm van (kortdurend)
overgangsrecht in de fiscaliteit steunen. Deze leden zien dit als een belangrijke
handreiking die ook een positief effect zal hebben op de werkzaamheden van de Belastingdienst.

Vragen bij de impactanalyse; de voorbereidingen op de Brexit van de Belastingdienst
niet douane.

De leden van de VVD-fractie vragen in algemene zin hoe mensen en ondernemers geïnformeerd
worden over de wijzigingen die ontstaan bij een brexitscenario. Wanneer worden de
verschillende groepen geïnformeerd en kan de Staatssecretaris ingaan op de bijdrage
van derden om de mensen en ondernemers zo goed mogelijk te informeren? De indruk die
deze leden krijgen uit de impactanalyse is dat er veel communicatie loopt via de externe
informatiekanalen van de Belastingdienst. Hoe zorgt de Staatssecretaris ervoor dat
de mensen ook daadwerkelijk deze informatiekanalen bezoeken?

De leden van de VVD-fractie lezen dat de impactanalyse is uitgevoerd door een negentiental
verschillende uitvoeringstoetsen voor verschillende belastingmiddelen en -processen.
Kan de Staatssecretaris aangeven of er naast deze negentien middelen en processen
nog andere zaken zijn die niet een eigen uitvoeringstoets hebben? Zo ja, welke?

De leden van de VVD-fractie vragen of de Staatssecretaris kan toelichten waarom de
keuze wordt gemaakt om ondernemers alleen via de algemene communicatiekanalen van
de Belastingdienst te informeren. Waarom worden ook andere communicatiekanalen, eventueel
via brancheorganisaties, niet betrokken bij het informeren van ondernemers? Wat kunnen
de gevolgen zijn van deze beperkte communicatie? Is de Staatssecretaris het met de
leden van de VVD-fractie eens dat als ondernemers in de huidige situatie geen ervaring
hebben met de processen waar zij bij een brexit wel mee te maken krijgen, zij niet
actief op zoek zullen gaan naar informatie?

De leden van de VVD-fractie vragen of de Staatssecretaris kan aangeven hoe de Nederlandse
gepensioneerden tijdig worden geïnformeerd over de mogelijke gevolgen van een brexit.
Welk handelingsperspectief kan de Staatssecretaris hen bieden? En wanneer wordt deze
informatie gedeeld?

De leden van de VVD-fractie vragen of de Staatssecretaris kan aangeven hoe de Britse
werknemers in Nederland geïnformeerd worden en of hij kan ingaan op de procedure (tijd
en kosten) om een verblijfs- of tewerkstellingsvergunning te verkrijgen.

De leden van de VVD-fractie vragen of de Staatssecretaris kan ingaan op het extra
werk voor de Belastingdienst wat gepaard gaat met ondernemingen die het VK als onderdeel
van hun concernstructuur hebben. Kan de Staatssecretaris aangeven hoeveel extra capaciteit
hij heeft vrijgemaakt voor dit onderdeel?

Kan de Staatssecretaris ingaan op de toeslagontvangers? Welke stappen worden daar
gezet en hoe worden mensen actief geïnformeerd?

Kan de Staatssecretaris een uitgebreide toelichting geven op het voorgenomen overgangsrecht
1 in relatie tot de verschillende onderwerpen?

Vragen bij brief Staatssecretaris van Financiën en rapport EY: Aanpak voorbereidingen
Brexit: Eindrapport externe validatie.

De leden van de VVD-fractie merken op dat de op handen zijnde brexit grote gevolgen
heeft voor de Belastingdienst, de mensen en de ondernemers. Kan de Staatssecretaris
aangeven wat voor hem op dit moment de vijf onderwerpen zijn met de grootste risico’s
met gevolgen voor mensen en ondernemers?

Kan de Staatssecretaris aangeven hoeveel fte op dit moment belast is met de voorbereiding
op de brexit? Zijn deze mensen vrijgesteld van hun reguliere taken?

De leden van de VVD-fractie lezen dat een relatief beperkte verandering voor de Belastingdienst,
een substantiële impact kan hebben op burgers en bedrijfsleven en deze is niet meegenomen
in de scope van de voorliggende evaluatie. Kan de Staatssecretaris hierop een uitgebreide
toelichting geven? Een substantiële impact kan natuurlijk leiden tot een behoorlijke
vraag van de Belastingdienst. In hoeverre is hier bijvoorbeeld rekening mee gehouden?
Waarom is dit geen onderdeel van de scope van het onderzoek geweest?

De leden van de VVD-fractie lezen dat de impact op IV en fte werklast in relatieve
zin minder dan 0,4% is. In hoeverre is deze werklast voldoende afgestemd op de situatie
binnen de Belastingdienst waar nog steeds gewerkt wordt aan het op orde brengen van
de capaciteit?

De leden van de VVD-fractie vragen of de Staatssecretaris kan ingaan op de genoemde
mogelijke risico’s progressie implementatie en hoe hier (voldoende) capaciteit voor
wordt vrijgemaakt. Kan de Staatssecretaris ingaan op de vraag naar een verhoogde capaciteitsinzet
tot 29 maart 2019 en voor de periode april en mei 2019?

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van het CDA

De leden van de CDA-fractie danken de Staatssecretaris voor de fiscale impactanalyse
van de Brexit. De analyse geeft een goed beeld van de fiscale consequenties als een
land verandert van lidstaat naar land buiten de EU.

Voor Nederlandse gepensioneerden in het VK zijn die gevolgen heel groot. Kan de Staatssecretaris
specificeren welke fiscale tegemoetkomingen zij verliezen? Zijn dat alleen aftrekposten
of ook heffingskortingen? Zo ja, welke heffingskortingen? Kan de Staatssecretaris
een inschatting geven wat de financiële gevolgen zijn voor deze Nederlandse gepensioneerden
bij de volgende inkomens: AOW, AOW + een pensioen van 10.000 euro en AOW + een pensioen
van 20.000 euro?

Heeft de Staatssecretaris overwogen deze mensen een langer overgangsrecht te geven
dan tot het einde van dit jaar? De leden van de CDA-fractie vragen dit ook in het
licht van overgangstermijnen in andere gevallen, die vaak langer zijn, zoals verblijfvergunning
wanneer Britten langer dan vijf jaar in Nederland verblijven en daarmee dus toegang
houden tot de arbeidsmarkt en bijbehorende sociale rechten. Hoe gaan andere lidstaten
om met gepensioneerden die in het VK wonen?

Kan de Staatssecretaris toelichten hoe de groep van toeslagontvangers in het VK eruitziet?
Welke nationaliteit hebben zij? Op welke toeslagen hebben zij recht? Hoeveel van de
toeslagontvangers krijgen huurtoeslag of kinderopvangtoeslag? Moeten toeslagontvangers
in het VK zelf de toeslag stopzetten of kan de Belastingdienst dit ook doen? Om welke
groep met «toeslagontvangers die in Nederland wonen» gaat het?

Welke heffingskortingen vervallen er na de brexit voor Britten die in Nederland werken?

De leden van de CDA-fractie vragen de regering om een voorbeeld van een fiscale eenheid
die door de brexit verbroken wordt, aangezien buitenlandse vennootschappen geen onderdeel
kunnen uitmaken van een fiscale eenheid.

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van D66

De leden van de D66-fractie vragen of de burgers en bedrijven die als gevolg van de
brexit geen aanspraak meer kunnen maken op toeslagen of socialezekerheidsregelingen
nu voldoende zijn geïnformeerd. Welke concrete stappen neemt het kabinet om deze groepen
te informeren? Kan hierbij een uitsplitsing gemaakt worden naar de informatie die
burgers en bedrijven ontvangen in aanloop naar een eventuele no-deal brexit, en na
een eventuele no-deal brexit? Deze leden vragen of de aangekondigde acties bij Toeslagen
om toeslagontvangers te informeren in het geval van een no-deal niet te laat komen.
In hoeverre vindt de communicatie al plaats in aanloop naar een eventuele no-deal?
Verwacht het kabinet dat deze groep toeslagontvangers door de brexit te maken krijgt
met problematische schulden? Zo ja, welke stappen onderneemt het kabinet om dit te
voorkomen?

De leden van de D66-fractie vragen of, in het geval van piekbelasting, processen op
tijd zijn aangepast en voldoende personele capaciteit gereed is.

De leden van de D66-fractie vragen van hoeveel ondernemers inmiddels bekend is dat
zij aan de voorwaarden voor een artikel 23-vergunning voldoen? Kunt u een inschatting
geven van het aantal ondernemers van wie dit nog niet bekend is?

De leden van de D66-fractie lezen dat in het geval van een no-deal brexit «een deel
van de belastingplichtigen niet meer zoals voorheen kwalificerend buitenlands Belastingplichtige
is» en dat deze belastingplichtigen «te maken krijgen met een belastingnadeel». Ook
lezen deze leden «dat te verwachten is dat betrokken personen hun gedrag aan zullen
passen». Deze leden vragen hoe groot de groep is die naar verwachting door de brexit
geen kwalificerend buitenlands belastingplichtige meer is. De leden van de aan het
woord zijnde fractie vragen naar de verwachte gemiddelde grootte van het belastingnadeel
per belastingplichtigen. Deze leden vragen hoe de betrokken personen hun gedrag kunnen
aanpassen, zodat zij geen belastingnadeel ontvangen. Voorgenoemde leden vragen of
deze groep hier voldoende handelingsperspectief heeft. Deze leden vragen of het realistisch
is om van deze groep te vragen dat zij hun gedrag aanpassen.

De leden van de D66-fractie vragen of alle 10.000 Nederlandse gepensioneerden na een
brexit gezien worden als niet-kwalificerende buitenlandse belastingplichtigen. Deze
leden vragen of deze groep al op de hoogte is gesteld van de mogelijke gevolgen van
de brexit voor bijvoorbeeld bepaalde heffingskortingen en of deze groep voldoende
handelingsperspectief heeft om een belastingnadeel te voorkomen.

De leden van de D66-fractie vragen hoe groot het negatief budgettair effect voor de
omzetbelasting wordt geschat.

De leden van de D66-fractie vragen hoe de aanbevelingen van EY worden gewogen en geïmplementeerd.
Deze leden vragen of dit per aanbeveling afzonderlijk beantwoord kan worden. Voorgenoemde
leden zijn met name benieuwd naar de implementatie van de terugval case scenario’s
voor piekbelasting bij met name communicatie, klantcoördinatie en de Belastingtelefoon,
en naar de ontwikkeling van een voortgangsdashboard, integrale planningen en een integrale
risicoanalyse. Dit onder andere in het licht van de uitdaging op het gebied van het
verbeteren van de sturingsinformatie.

Vragen en opmerkingen van de leden van de fractie van de SP

De leden van de SP-fractie hebben met bezorgdheid kennisgenomen van de impactanalyse.

Zij stellen vast dat het ministerie al vanaf begin december op de hoogte is dat er
grote problemen voor mensen en bedrijven kunnen optreden, op zowel inkomensvlak als
op het vlak van bureaucratie. Deze leden willen graag een overzicht van wat er vanaf
het moment van de impactanalyse precies is gebeurd. Kan de Staatssecretaris de Kamer
in een tijdlijn informeren?

De leden van de SP-fractie vinden het verstandig dat de Staatssecretaris een externe
validatie heeft laten maken van de voorbereidingen, maar missen een beleidsreactie
op de aanbevelingen die zijn gemaakt in het validatierapport. Met de informatie die
de Kamer heeft gekregen, heeft zij helaas onvoldoende inzicht of de voorgenomen acties
daadwerkelijk worden ingezet en hoe de voortgang precies verloopt. Derhalve vragen
de leden van de SP-fractie een reactie op de conclusies en aanbevelingen die zijn
gegeven. Zij verzoeken om op alle aanbevelingen apart in te gaan.

De leden van de SP-fractie willen graag uitleg waarom de Staatssecretaris de impactanalyse
van 7 december 2018 niet eerder met de Kamer heeft gedeeld, terwijl daar meerdere
malen om is verzocht in het kader van de wetsbehandeling van de Verzamelwet Brexit
of de voorbereiding op het AO Brexit van 23 januari. Hoe verhoudt deze late toezending
van informatie zich tot de actieve informatieplicht, volgens de Staatssecretaris?
Had de Kamer de informatie ontvangen als zij geen navraag had gedaan in het AO? De
leden van de SP-fractie hechten zeer aan een gedegen antwoord en vragen de Staatssecretaris
om dit te geven.

De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van de grote impact op de omzetbelasting,
de inkomstenbelasting en sociale zekerheid, de vennootschapsbelasting en dividendbelasting,
de invoering en de Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst (FIOD). Deze leden willen
weten welke mogelijke budgettaire gevolgen er worden voorzien ten opzichte van de
Miljoenennota. Verwacht de Staatssecretaris een grote inkomstenderving op een van
de onderdelen? Kan deze informatie per ommegaande met de Kamer worden gedeeld?

De leden van de SP-fractie willen graag weten of er ook een inschatting wordt gemaakt
van het strategische gedrag van vermogende personen en bedrijven met Britse bedrijfsonderdelen
om de belasting te ontwijken of te ontduiken? Kan de Staatssecretaris aangeven hoe
hiermee omgegaan wordt, en welke capaciteit daarvoor wordt vrijgemaakt?

De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van de structurele uitbreiding die
nodig is om de impact van de vestiging van bedrijven in Nederland vanuit het VK op
te vangen. Spreekt de Staatssecretaris hier van het rulingteam? Kan er een overzicht
worden verstrekt van het aantal bedrijven dat zich vestigt en een deal met de belastingdienst
heeft gesloten over de te betalen belasting? Op welke onderdelen ziet deze deal toe
(Advance Pricing Agreement (APA)/Advance Tax Ruling (ATR)/fiscale eenheid enz.). Voorts
willen de leden van de SP-fractie weten hoeveel extra mensen in aanmerking komen voor
de expat-regeling. Is daar al een overzicht van te verstrekken? Wat is het financieel
beslag van deze groeiende groep?

In de impactanalyse van 7 december 2018 wordt gesproken over de noodzaak van (tijdelijke)
wetgeving om continuïteit voor personen en bedrijven te organiseren. Daar hebben de
leden van de SP-fractie begrip voor. Deze leden vragen de Staatssecretaris waar de
maatregelen blijven. Zij vragen voorts of er (tijdelijke) aanpassing nodig is om een
brexit zonder afspraken organisatorisch mogelijk te maken? Zo ja, op welke gebieden
ziet dit toe?

De leden van de SP-fractie zien dat de Belastingdienst zich aansluit bij de voorbereiding
van banken als het gaat om beleggingsproducten en dergelijke. Zij verzoeken de Staatssecretaris
deze regeling per ommegaande met de Kamer te delen. Voorts vragen zij of en zo ja
welk toezicht wordt uitgeoefend op de voorbereiding van de banken?

Tot slot willen de leden van de SP-fractie weten waarom gekozen is voor EY om de validatie
uit te voeren. Is dit een onderdeel van een «totaal» pakket van de regering, aangezien
ook de Ministeries van VWS en IenW een validatierapport van hetzelfde accountantskantoor
openbaar hebben gemaakt? Zijn er nog meer validaties gemaakt van impactanalyses van
andere ministeries? Kunnen die per ommegaande met de Kamer gedeeld worden?