Lijst van vragen : Lijst van vragen over de Najaarsnota 2018 (Kamerstuk 35095-1)

De vaste commissie voor Financiën heeft een aantal vragen over de Najaarsnota 2018
en bijlagen (Kamerstuk 35 095, nr. 1) ter beantwoording voorgelegd aan de Minister van Financiën.

De voorzitter van de commissie, Anne Mulder

De griffier van de commissie, Weeber

Nr.

Vraag

1

Kan de 10,3 miljoen euro hogere uitgaven aan Logius worden toegelicht? Welke producten/diensten
zijn afgenomen?

2

Welk deel van de 3,7 miljard euro aan onderschrijding blijft niet beschikbaar voor
latere jaren?

3

Klopt het dat de onderschrijding eigenlijk 4,2 miljard euro was, maar dat de oprichting
van de begrotingsreserve voor CO2-reductie ervoor zorgt dat er nog maar 3,7 miljard euro onderschrijding is? Zou dat
niet moeten betekenen dat die 0,5 miljard euro voor CO2-reductie volledig in 2018 wordt uitgegeven als we slechts een onderschrijding van
3,7 miljard euro willen hebben?

4

Kan de begrotingsreserve voor CO2-reductie nader worden toegelicht? Waar kan het geld aan worden uitgegeven? Welk deel
van de 0,5 miljard euro verwacht de regering nog in 2018 uit te geven?

5

Klopt het dat in Tabel 2.2 op regel 20 zou moeten staan (= 17 – 4) in plaats van (=
17 – 5)?

6

Wat is het verschil tussen onderuitputting en onderschrijding? Hoe verhoudt de onderschrijding
van 1,7 miljard euro zich tot de onderuitputting van 479 miljoen euro bij kader Rijksbegroting?
Moeten deze bij elkaar worden opgeteld? Is het een onderdeel van elkaar?

7

Hoe hoog is de neerwaartse accresbijstelling als gevolg van de onderuitputting bij
Najaarsnota?

8

Is het logisch dat de accresbijstelling pas in juni 2019 wordt verwerkt vanwege een
onderuitputting in 2018? Worden lokale overheden dan met terugwerkende kracht gekort?

9

Wat is het totaal aan meevallers in deze Najaarsnota (dat wil zeggen gelabeld als
autonoom en saldo verbeterend)?

10

Wat is het totaal aan tegenvallers in deze Najaarsnota (dat wil zeggen gelabeld als
autonoom en saldo verslechterend)?

11

Wat is het totaal aan intensiveringen deze Najaarsnota (dat wil zeggen gelabeld als
beleidsmatig en saldo verslechterend)?

12

Wat is het totaal aan ombuigingen deze Najaarsnota (dat wil zeggen gelabeld als beleidsmatig
en saldo verbeterend)?

13

Kan bij bovenstaande vier totaalcijfers worden aangegeven welk deel incidenteel is
en welk deel structureel?

14

Klopt het dat alle incidentele beleidsmatige ombuigingen gebruikt hadden kunnen worden
ter dekking van moties/amendementen door de Kamer?

15

Wat is het totaal aan kasschuiven dat er ooit heeft plaatsgevonden van eerdere jaren
naar 2018?

16

Wat is het totaal aan kasschuiven dat er ooit heeft plaatsgevonden van 2018 naar eerdere
jaren?

17

Wat is het totaal aan kasschuiven dat er ooit heeft plaatsgevonden van latere jaren
naar 2018?

18

Wat is het totaal aan kasschuiven dat er ooit heeft plaatsgevonden van 2018 naar latere
jaren?

19

Hoeveel geld wordt er uit 2018 doorgeschoven en hoeveel valt er vrij voor schuldreductie?

20

Kunt u een definitie geven van onderuitputting?

21

Zijn «onderuitputting», «onderbesteding» en «onderschrijding» synoniemen van elkaar?
Zo ja, zou u in het vervolg slechts één van deze termen kunnen hanteren? Zo nee, kunt
u precies toelichten wat het verschil is tussen deze drie termen?

22

Herinnert u zich de feitelijke vragen bij de Voorjaarsnota over de in=uit-taakstelling?
Hoeveel fracties vroegen toen om een concrete uitsplitsing van de invulling van de
in=uit-taakstelling? In hoeverre is daar een concreet antwoord op gekomen? Kunt u
alsnog een volledige uitsplitsing geven van de invulling van de in=uit-taakstelling
over 2018? Kunt u bij elk onderdeel van de concrete invulling aangeven of het ging
om een meevaller of een ombuiging?

23

Hoe beoordeelt u achteraf de invulling van 225 miljoen euro van de in=uit-taakstelling
bij Voorjaarsnota 2018? Klopt het dat de taakstelling ook volledig ingevuld had kunnen
worden over 2018 als er bij Voorjaarsnota een deel van de invulling was gebruikt ter
dekking van andere moties/amendementen?

24

Waar komt die 500 miljoen euro vandaan voor CO2-reductie? Leidt deze uitgave daadwerkelijk tot een uitgave in 2018? Gaat het uitgavenplafond
hier ook op worden aangepast? Zo niet, kan dit leiden tot verdringing in de toekomst
van overige uitgaven onder het uitgavenplafond?

25

Klopt het dat ombuigingen kunnen worden gebruikt ter dekking van intensiveringen elders
op de begroting? Hoeveel geld was er in 2018 achteraf beschikbaar geweest ter dekking
van intensiveringen?

26

Zijn er mogelijkheden voor de regering om de Kamer actiever te informeren over beschikbaar
geld ter dekking van moties/amendementen?

27

Welk deel van de juridisch verplichte uitgaven in 2018 zijn achteraf toch niet uitgegeven?
Hoe zat dat in 2017 en eerder? Kan voor de afgelopen jaren worden weergeven welk deel
van de juridisch verplichte uitgaven achteraf niet zijn uitgegeven en dus toch niet
juridisch verplicht bleken te zijn?

28

Kunt u een overzicht op hoofdlijnen geven voor het totale begrotingsjaar 2018 waarin
duidelijk wordt welke posten en bedragen uit de oorspronkelijke begroting 2018 (stand
Miljoennota 2018) inmiddels zijn doorgeschoven van 2018 naar 2019 of latere jaren
(stand Najaarsnota 2018)?

29

Kunt u daarbij onderscheid maken tussen enerzijds bedragen die zijn doorgeschoven
naar latere jaren (via kasschuiven of eindejaarsmarge) en anderzijds bedragen die
nu in 2018 vrijvallen zonder dat daar een beslag op toekomstige begrotingsjaren tegenover
staat?

30

Op welke begrotingen is in 2018 structurele onderuitputting ingeboekt?

31

In hoeverre bevat de additionele onderuitputting 2018 van 479 miljoen euro ook structurele
onderuitputting?

32

Bent u voornemens om na afloop van 2018 een analyse te doen naar de aard en oorzaak
van de in 2018 opgetreden onderuitputting?

33

Vallen uitgaven die worden gedaan uit een al eerder opgebouwde begrotingsreserve ook
onder het uitgavenplafond? Zo nee, hoe wordt dat begrotingstechnisch verwerkt? Zo
ja, verdringen uitgaven gebaseerd op een beroep uit een opgebouwde reserve de facto
andere uitgaven onder het plafond?

34

Kunt u een meerjarig totaaloverzicht geven van de kasschuiven die in deze Najaarsnota
zijn verwerkt, inclusief een optelling waaruit blijkt in welke jaren de plafonds per
saldo worden belast of ontlast?

35

Is overwogen om via kasschuiven nog meer toekomstige uitgaven naar 2018 te halen om
daarmee de meerjarige ruimte onder de plafonds gelijkmatiger te verdelen? Zo ja, waarom
is dat niet gedaan? Zo nee, leidt het doorschuiven van uitgavenruimte naar latere
jaren niet tot extra belasting van de ruimte onder de plafonds in toekomstige jaren?

36

Is het technisch mogelijk om een kasschuif via correctie van de uitgavenplafonds toe
te passen (bijvoorbeeld door tegenover een plafondverlaging in 2018 een per saldo
even grote plafondverhoging in 2019 en/of latere jaren door te voeren)?

37

Klopt het dat er bij Financiën, SZW en VWS al sinds 2012 structureel meer onderuitputting
is dan er kan worden meegenomen via de eindejaarsmarge? Klopt het dat er dus bij deze
drie begrotingen al sinds 2012 geld terugvloeit naar de schatkist? Geldt dit ook voor
andere departementen? Is het niet gek dat we op sommige begrotingen structureel geld
overhouden, maar dat het voor de Kamer toch zo lastig is om beschikbaar geld te vinden
ter dekking van moties en amendementen? Is de regering bereid mee te denken hoe dit
anders kan?

38

Klopt het dat er op de VWS begroting staat dat «een taakstellende onderuitputting
nog niet van dekking is voorzien»? Hoe verhoudt dit zich tot de amendementen uit de
Kamer die worden ontraden, omdat ze niet van dekking zijn voorzien?

39

Kunt u een overzicht geven van hoeveel onderuitputting in 2018 ieder departement momenteel,
dus tot en met de Najaarsnota 2018, heeft gerealiseerd? En hoeveel daarvan mee gaat
naar 2019 via de eindejaarsmarge?

40

Kunt u een overzicht geven van alle begrotingen 2019 (zoals die van VWS en JenV) waarvoor
geldt dat deze sluitend zijn gemaakt door het op voorhand inboeken van onderuitputting?
Om welke bedragen in welke jaren gaat het hierbij?

41

Wat is uw beleid wanneer ministers op hun begroting op voorhand onderuitputting veronderstellen
en wat is uw beleid wanneer de Kamer ter dekking van amendementen op voorhand uitgaat
van onderuitputting?

42

Herinnert u zich nog het amendement bij de Voorjaarsnota 2018 waarbij als dekking
de invulling van de in=uit-taakstelling werd gebruikt? Was deze dekking in lijn met
de begrotingsregels van het kabinet? Klopt het dat deze dekking achteraf prudent genoeg
was, gelet op het feit hoe makkelijk de in=uit-taakstelling dit jaar is gehaald en
hoeveel geld er nog over is?

43

Klopt het dat meevallers alleen gebruikt mogen worden ter dekking van tegenvallers
op de begroting en niet voor intensiveringen? Hoe vaak heeft het kabinet deze regel
zelf geschonden in 2018? En in 2017? Kunt u zelf een voorbeeld geven waarbij het kabinet
deze regel niet heeft gevolgd? Zo niet, kunt u de Kamer garanderen dat deze begrotingsregel
door Rutte III nooit is overtreden?

44

Kan gesteld worden dat doorgeschoven bedragen voor Defensie-investeringen en infrastructuur,
in de jaren 2019 en later, de reguliere geplande uitgaven verdringen doordat deze
bedragen ingepast moeten worden binnen de bestaande plafonds met behulp van een taakstelling?

45

Kunt u aangeven (in miljarden euro’s) welk totaalbedrag aan intensiveringen in de
periode 2018 t/m 2021 was voorzien, respectievelijk hoeveel dat nu is op basis van
de stand Najaarsnota 2018? Idem ten aanzien van de schuldreductie?

46

Kunt u toelichten waarom er op de Aanvullende Post «regeerakkoordmiddelen» voor 2018
nog in totaal 44 miljoen euro resteert?

47

Bent u van plan het resterende budget van 44 miljoen euro op de Aanvullende Post «regeerakkoordmiddelen»
nog in 2018 uit te geven? Zo nee, wat gebeurt er met deze middelen? Zo ja, ontvangt
de Kamer voor het kerstreces een brief hierover?

48

Kunt u een overzicht geven vanaf Startnota van de bijstellingen van het accres als
gevolg van onderuitputting van de rijksuitgaven?

49

Kunt u precies uitleggen hoe het zit met het oormerken van geld in het Gemeentefonds/Provinciefonds?
In hoeverre kunnen lokale overheden alsnog zelf bepalen waar ze het geld zelf aan
besteden? Graag een volledig overzicht per type geldstroom (algemene uitkering, decentralisatie-uitkering,
integratie-uitkering, specifieke uitkering (SPUK), en andere mogelijke vormen)? Welk
percentage van de totaalstromen van rijksoverheid naar lokale overheden is geoormerkt
en welk deel is vrij besteedbaar?

50

Heeft u de nieuwe beleidsvoornemens bij de Najaarsnota getoetst op de toepassing van
artikel 3.1 van de Comptabiliteitswet (CW) door de verantwoordelijke ministers?

51

Hoe beoordeelt u de situatie dat er een tegenvaller is bij de btw-ontvangsten, terwijl
bij de meeste andere belastingsoorten sprake is van een meevaller?

52

Wat is uw verklaring voor het feit dat de meevaller bij de dividendbelasting niet
eerder kon worden voorzien?

53

Is de opwaartse bijstelling van de dividendbelasting met 350 miljoen euro incidenteel
of structureel? Kan nader worden onderbouwd waar deze bijstelling vandaan komt?

54

Klopt het dat de opbrengst dividendbelasting voor 2018 inmiddels is gestegen naar
4,3 miljard euro? Is dit ten opzichte van Miljoenennota 2019 een bijstelling met 350
miljoen euro en ten opzichte van aantreden kabinet met 1,2 miljard euro?

55

Klopt het dat de raming van de dividendbelasting dus toch hoger was dan het kabinet
eerder stelde? Hoe verhoudt zich dit tot de analyse van fiscalist Michiel Spanjers
waar de Kamer eerder vragen over heeft gesteld? Had hij achteraf toch meer gelijk
dan het kabinet eerder aangaf?

56

Stel dat het kabinet zou besluiten om de dividendbelasting af te schaffen per 1 januari
2020. Hoeveel geld zou dat kosten, op basis van de meest recente cijfers?

57

Kunt u een update geven van hoeveel het kabinet in de publieke sector investeert?
Kunt u hierbij ook aangeven waarin het kabinet investeert en de bijbehorende bedragen
vermelden?

58

Heeft de additionele onderuitputting nieuwe consequenties voor het Gemeente- en Provinciefonds?

59

Sinds de Miljoenennota 2019 is er een additionele onderuitputting van 479 miljoen
euro. Deze staat tegenover een intensivering van 500 miljoen euro voor CO2-reductie. Welk deel van de additionele onderuitputting is structureel?

60

In hoeverre bevat de additionele onderuitputting 2018 van 479 miljoen euro ook structurele
onderuitputting?

61

Op welke begrotingen is er ook voor 2019 structurele onderuitputting ingeboekt?

62

Door welke oorzaak vallen de dividendontvangsten van de staatsdeelnemingen hoger uit
dan geraamd?

63

Is het technisch mogelijk om een kasschuif via correctie van de uitgavenplafonds toe
te passen (bijvoorbeeld door tegenover een plafondverlaging in 2018 een per saldo
even grote plafondverhoging in 2019 en/of latere jaren door te voeren)?

64

Kan een overzicht worden geven van hoeveel onderuitputting in 2018 ieder departement
tot en met de Najaarsnota 2018, heeft gerealiseerd? Hoeveel daarvan gaat mee naar
2019 via de eindejaarsmarge?

65

Zijn er departementen die in 2018 al meer onderuitputting hebben gerealiseerd dan
hun maximale eindejaarsmarge?

66

Zijn er bij Defensie ook onderschrijdingen die niet mee kunnen worden genomen naar
volgend jaar? Zo ja, op welke posten kunnen onderschrijdingen niet worden doorgeschoven?

67

Hoe kan het dat de vraag uit de zorgsector om meer mensen en middelen verregaand is,
maar er al jaren sprake is van een onderschrijding op het budget hiervoor?

68

Hoe vaak komt het voor dat bij departementen «creatieve boekhoudoplossingen» worden
toegepast, gelet op het recente onderzoek van Eiffel waaruit blijkt dat bij gemeenten
de regels niet zo nauw worden genomen? Welke gevolgen heeft dit voor het Gemeentefonds?

69

Hoe kan er sprake zijn van onderschrijding op zorg als er de komende jaren binnen
de zorg duizenden arbeidskrachten tekort komen?

70

Waarom is het verantwoord het besteedbaar inkomen te laten stagneren om de risico’s
van te verwachten crises op te vangen?

71

Zijn er wijzigingen te verwachten in de koopkrachtontwikkeling sinds de Miljoenennota
2019?

72

Welke inkomensgroepen hebben hun koopkracht in 2018 zien dalen? Hoe groot is hun aandeel
in de bevolkingsomvang?

73

Welke invloed heeft de verhoging van het lage btw-tarief op de koopkracht, uitgesplitst
per inkomenspercentielen of -decielen?

74

Hoeveel banen komen er in 2019 bij en in welke inkomensgroepen worden deze verwacht?

75

Welke economische sectoren gaan in 2019 (banen)groei verwachten? Waar zal die het
sterkst zijn?

76

Welke banengroei zal er in de private sfeer zijn en welke zal er in de publieke sfeer
zijn?

77

Hoe zal de loonstijging in 2019 zich verhouden tot de inflatie?

78

Hoeveel vaste banen komen er in 2019 bij? Hoeveel flexibele banen komen erbij?

79

In welke mate zullen private investeringen in onderzoek stijgen in 2019? Welk deel
hiervan komt via cofinanciering van publieke financiers tot stand?

80

Klopt het dat de energierekening gemiddeld met 360 euro per huishouden stijgt? Kan
het antwoord worden toegelicht?

81

Wat betekent het voor de koopkracht wanneer de energierekening met 360 euro stijgt?

82

Met welke groei van de energierekening is in de berekeningen voor de koopkracht rekening
gehouden?

83

Wat betekent de sterkere dan verwachte stijging van de inflatie voor de koopkrachtgroei?

84

Welke onderschrijding is er in totaal in 2018 bij het infrastructuurfonds? Welke onderschrijding
is er in totaal in 2018 bij het deltafonds? Welke onderschrijding is er in totaal
in 2018 bij het investeringsartikel defensie? Hoeveel onderschrijding is er al gemeld?
Hoe moet de genoemde 2,2 miljard euro onderschrijding gezien worden in het licht van
de onderschrijding van het deelplafond rijksbegroting van 1,8 miljard euro? Kan er
een totaaloverzicht gegeven worden van alle onderschrijdingen in 2018 (zoals gemeld
bij de Voorjaarsnota, Miljoenennota en Najaarsnota)

85

Wat doet I&W om voldoende grotere projecten te hebben om onderbesteding te voorkomen
en echt te investeren (weg, water, spoor)? Zijn er voldoende plannen in het Meerjarenprogramma
Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) die een fase verder geholpen kunnen worden
door middel van besluitvorming? Welke gevaren zijn er, zoals de PAS (Programmatische
aanpak Stikstof) of rechtszaken, die juist weer roet in het eten kunnen gooien? Hoe
wordt voorkomen dat de Minister kleinere projecten gaat uitvoeren om zo sneller het
geld uit te geven? Waarom heeft het Ministerie van Financiën zo lang gewacht met vrijgave
van 500 miljoen euro uit het regeerakkoord uit 2018, waardoor onderuitputting ook
te verwachten viel omdat het jaar al bijna voorbij was voordat het werd vrijgegeven?

86

Aangegeven wordt dat het onverstandig is de onderuitputting aan te wenden voor nieuwe
beleidswensen; zou dit wel mogen conform de begrotingsregels? Waarom wordt daar in
de Najaarsnota deels van afgeweken?

87

Kan aangegeven worden of, en zo ja hoeveel, het uitgavenplafond bijgesteld is naar
aanleiding van loon- en prijsontwikkeling, statistische correcties en mutaties in
de WW en de bijstand? Betekent de 0 in de tabel een feitelijke 0 of is het de afronding?
Kan aangegeven worden welke statische correcties uitgevoerd zijn?

88

Kan de loon- en prijsbijstelling bij de Najaarsnota voor de laatste vijf jaar gegeven
worden?

89

Hanteert elk ministerie/kader zijn eigen procentuele loon- en prijsbijstelling of
is er een «standaard»? Indien het eerste: kunnen de verschillende gegeven worden?
Indien het tweede: hoe wordt deze vastgesteld?

90

Kunnen alle kasschuiven en de reden daarvoor uitputtend gegeven worden?

91

Kunnen alle verwachte eindejaarsmarges gegeven worden en de post(en) waar zij hun
oorsprong vinden?

92

Kunnen de procentuele eindejaarsmarges voor de verschillende ministeries voor de laatste
vijf jaar gegeven worden?

93

Is er ooit overwogen om de maximale eindejaarsmarge te verhogen of te verlagen? Wat
was toen de overweging?

94

Heeft alle onderuitputting te maken met de ambitieuze agenda en de economische omstandigheden?
Welke onderuitputting niet?

95

Kan een uitsplitsing van de 1,5 miljard euro incidentele onderuitputting gegeven worden?

96

Kan een lijst gegeven worden welke onderuitputting wel ingezet wordt voor nieuw beleid
dan wel is ingezet in de afgelopen periode (bijvoorbeeld via amendementen bij de begroting)?

97

Hoe wordt het conjuncturele deel van de WW en de bijstand vastgesteld?

98

Waarom leidt het conjuncturele deel van de WW en de bijstand tot een opwaartse bijstelling
in het uitgavenplafond?

99

Kunt u de onderuitputting van het totaalplafond met 3,7 miljard euro volledig uitsplitsen?
Kunt u daarbij alle posten met de bijbehorende bedragen vermelden? Kunt u tevens per
post vermelden of de onderuitputting is aangekondigd bij de Miljoenennota 2019 of
dat het gaat om een «nieuwe» onderuitputting?

100

Kunt u verder toelichten welke bijdrage de ambitieuze investeringsagenda voor het
eerste kalenderjaar en de positieve economische situatie hebben geleverd aan de onderuitputting
van 3,7 miljard euro?

101

Kunt u de 2,2 miljard euro van de onderuitputting in 2018 die wordt meegenomen naar
latere jaren uitsplitsen? Kunt u de precieze bedragen noemen die door het infrastructuurfonds,
deltafonds en investeringsartikel defensie worden meegenomen naar latere jaren? Kunt
u tevens inzicht geven in hoe deze bedragen per post over de jaren zullen worden verdeeld?

102

Kunt u, als het gaat om de bedragen die volledig door het infrastructuurfonds, het
deltafonds en het investeringsartikel defensie worden meegenomen naar latere jaren,
aangeven of daar al een bestemming voor is?

103

Een groot deel van de overige 1,5 miljard euro onderuitputting is incidenteel. Hierbij
noemt u de schikking met ING (624 miljoen euro) als voorbeeld. Kunt u de 1,5 miljard
euro verder uitsplitsen en aangeven welk deel incidenteel is?

104

Kunt u verder toelichten waarom u van mening bent dat het onverstandig is de overgebleven
onderuitputting aan te wenden voor nieuwe beleidswensen

105

Op welke begrotingen is in 2018 structurele onderuitputting ingeboekt?

106

In hoeverre bevat de aanvullende onderuitputting 2018 van 479 miljoen euro ook structurele
onderuitputting?

107

Op welke begrotingen is er ook voor 2019 structurele onderuitputting ingeboekt? Kunt
u dit verder per post uitsplitsen met de bijbehorende bedragen?

108

Wat is de toegevoegde waarde van de oprichting van de begrotingsreserve Maatregelen
voor CO2-reductie?

109

Leidt de storting van 500 miljoen euro in de begrotingsreserve Maatregelen CO2-reductie, in 2018 ook nog tot daadwerkelijke uitgaven? Zo ja, welk bedrag is daarmee
gemoeid en waaraan wordt dit besteed? Zo nee, waar blijft in 2018 deze 500 miljoen
euro?

110

Kan een overzicht worden gegeven (in miljarden euro’s) wat het totaalbedrag aan intensiveringen
in de periode 2018 t/m 2021 was, respectievelijk hoeveel dat nu is op basis van de
stand Najaarsnota 2018? Idem ten aanzien van de schuldreductie?

111

Welke maatregelen worden genomen, nu de inhoud van het Brexitakkoord bekend is, om
de economie te wapenen tegen de verwachte crisis?

112

Welke directe investeringen in de economie kunnen worden gedaan om de economie te
versterken voor de verwachte crises?

113

Welk deel van de onderuitputting binnen de verschillende uitgavenplafonds is structureel?
Waarom wordt dit niet aangepast en welke methode wordt gebruikt om te ramen?

114

Kunt u een overzicht geven van de onderschrijding in de verschillende uitgavenplafonds
in de afgelopen 10 jaar waarbij onderscheid wordt gemaakt naar meevallers en andere
vormen van onderuitputting?

115

Welke begrotingen bevatten posten met structurele onderuitputting?

116

Welk deel van de niet doorgeschoven 1,5 miljard euro aan onderuitputting is daadwerkelijk
incidentele onderuitputting? Welk deel hiervan is alsnog structureel?

117

Hoe verklaart u dat uw collega’s op hun eigen begrotingen voor 2019 onderuitputting
voorzien en dit als dekking voor amendementen op de begroting voorstellen? Waarom
wordt hiervoor geen nota van wijziging gestuurd?

118

Welk deel van de 2,2 miljard euro onderuitputting die doorgeschoven wordt naar latere
jaren was al voorzien in 2018? Waarom is dit niet eerder gecorrigeerd?

119

Welk deel van de 2,2 miljard euro onderuitputting is bedoeld voor investeringen in
Defensie? Voor welke investeringen is dit bedoeld?

120

Waarom heeft het investeringsartikel Defensie een dermate bijzonder karakter dat het
de facto als een van de fondsen wordt beschouwd?

121

Kan de systematiek rond HGIS uitgelegd worden? Wanneer wordt er overgeboekt van en
naar HGIS?

122

Hoe vaak stelt de EU de perceptiekostenvergoeding bij? Op basis van welke realisatiecijfers
gebeurt dit?

123

Welke staatsdeelnemingen kennen een naar boven bijgestelde winst? Hoe komt het saldo
van 40 miljoen tot stand?

124

Kunt u een update geven van hoeveel Nederland in 2018, 2019 en 2020 in totaal afdraagt
aan de EU (s.v.p. uitsplitsen naar bni-afdracht, btw-afdracht, landbouwheffingen,
invoerrechten, perceptiekostenvergoeding voor inning invoerrechten en overige inkomsten)?

125

Hoeveel dragen de niet EU-landen in 2017, 2018 en 2019 af aan de EU (graag per land
uitsplitsen)?

126

Leidt een onttrekking in 2019 uit een begrotingsreserve tot een belasting van het
budgettaire beeld in dat jaar?

127

Leidt een onttrekking in 2019 uit een begrotingsreserve tot een belasting van het
budgettaire beeld in dat jaar?

128

Vallen uitgaven die worden gedaan uit eerder opgebouwde begrotingsreserves ook onder
het uitgavenplafond? Zo nee, hoe wordt dat begrotingstechnisch verwerkt? Zo ja, verdringen
uitgaven gebaseerd op een beroep uit een opgebouwde reserve de facto andere uitgaven
onder het plafond?

129

Waarom is er onder de post «overige mutaties» in het uitgavenkader Rijksbegroting
sprake van een tegenboeking van de HGIS-post in de plafondtoets? Waarom was dit nodig
en om welk bedrag gaat het?

130

Is de 0,5 miljard euro reservering voor CO2-reductie, die indien dit niet benut wordt weer teruggeboekt zal worden, een vorm
van creatief behouden om zo deze gelden zonder teveel weerslag het volgende jaar in
te tillen?

131

Zal de 500 miljoen euro in de reserve voor maatregelen tot CO2-reductie tot uitgaven leiden in 2019? Zo nee, waarom wordt deze toch aangemaakt?

132

Is de begrotingsreserve CO2-reductie een vorm van nieuw beleid?

133

Bij welke staatsdeelnemingen zijn meer dividendopbrengsten te verwachten en bij welke
eventueel minder?

134

Waaraan moet worden gedacht bij «kleine afpakopbrengsten»?

135

Wat is de systematiek rond de budgettaire verwerking van boetes, schikkingen en invorderingen?
Zijn deze voor J&V of de algemene middelen?

136

Met welke reden staat de begrotingsreserve Maatregelen voor CO2-reductie onder voorafgaand toezicht? Is dit gebruikelijk voor begrotingsreserves?
Zo nee, waarom staat deze dan wel onder voorafgaand toezicht?

137

Hoeveel CO2-reductie wordt beoogd met de begrotingsreserve?

138

Klopt het dat er sinds Miljoenennota 2017 sprake is van tegenvallers bij de «afpakken,
boeten en transacties JenV», de schikking met ING buiten beschouwing gelaten?

139

Klopt het dat de ramingen van «afpakken, boeten en transacties JenV» sinds 2017 structureel
lijken tegen te vallen? Zo ja, wat is daarvan de oorzaak?

140

Hoe wordt door het kabinet in lijn met artikel 3.1 Comptabiliteitswet geborgd dat
de uitgaven uit de tijdelijke begrotingsreserve Maatregelen voor CO2-reductie doeltreffend en doelmatig zijn?

141

Op welke wijze wordt de Kamer, voordat uitgaven gedaan worden van deze reserve, geïnformeerd
over de toets op doeltreffendheid en doelmatigheid?

142

Hoe moet de 479 miljoen euro totale onderuitputting deelfplafond Rijksbegroting in
tabel 2.3 gezien worden in relatie tot de onderschrijding van 1,8 miljard euro bij
het deelplafond Rijksbegroting (pagina 2)?

143

Hoe vaak wordt het accres bijgesteld naar aanleiding van de stand van de rijksbegroting?

144

Wat is de meerjarige geraamde neerwaartse bijstelling van het accres voor het Gemeente-
en Provinciefonds als gevolg van de onderuitputting van de rijksuitgaven die in de
Voorjaarsnota 2019 zal worden verwerkt?

145

Wat is de reden dat onderuitputting bij de Najaarsnota voor Gemeenten- en provincies
pas in het voorjaar wordt verwerkt?

146

Kan een uitgebreide toelichting gegeven worden op de hier genoemde kasschuiven? Zijn
dit de enige kasschuiven die plaats vinden? Kunnen alle kasschuiven en de reden daarvoor
uitputtend gegeven worden?

Wat is het beleid voor kasschuiven vanuit de toekomst naar eerdere jaren c.q. naar
2018? Wat is het beleid ten aanzien van kasschuiven van 2018 naar toekomstige jaren,
mede in relatie tot de eindejaarsmarge van de departementen?

Wanneer wordt er gekozen voor een kasschuif vanuit de toekomst naar eerdere jaren,
en wanneer moet een dergelijke tegenvaller gewoon opgevangen worden door meevallers
elders op de begroting van een departement?

147

Hoe kan het dat er sprake is van een tegenvaller op de WW-uitgaven ten opzichte van
de eerdere ramingen, terwijl de economie goed draait en de werkgelegenheid groeit
en de werkloosheid daalt? Wat zijn de redenen voor de tegenvaller? Hoe worden de WW-uitgaven
geraamd? Waarom zat men er zo naast en hoe accuraat was de raming in de afgelopen
jaren?

148

Wat is de exacte hoogte van de Algemene Mediareserve (AMr) in 2018? Wat is de exacte
hoogte van de AMr in 2019? Indien een exact getal voor de hoogte van de AMr onbekend
is, wat is dan uw inschatting van de hoogte van deze reserves? Hoe hoog zijn de tegenvallers
die niet vanuit de AMr gecompenseerd kunnen worden? Welke maatregelen worden er in
2019 genomen om de mindering van middelen in de AMr op te vangen? Hoe groot schat
u de terugloop van de Ster-inkomsten? In hoeverre heeft de kasschuif van 15 miljoen
euro van 2019 naar 2018 op artikel 15 media invloed op de beschikbare middelen voor
media in 2019? In hoeverre bent u voornemens om bij de Voorjaarsnota het gat van 15
miljoen euro op de mediabegroting in 2019 op te vangen, nu de AMr hiervoor niet (meer)
toereikend zal zijn / lijkt te zijn?

149

Wat is – gegeven de voortdurende daling van de WW-uitkeringen volgens CBS en UWV –
de precieze verklaring voor de tegenvaller op de WW-uitgaven?

150

Kunt u de onderbouwing nader toelichten – gelet op de meevaller in de WW-uitkeringen
bij Voorjaarsnota en de tegenvaller bij de Najaarsnota -van de aanpassing van het
uitgavenplafond in verband met de verwachting van de conjuncturele effecten van WW
(en bijstand)?

151

Waarom vallen de uitgaven onder het uitgavenplafond Zorg in 2018 naar verwachting
1,5 miljard euro lager uit dan bij aanvang van de regeerperiode werd verondersteld?

152

Waarom vallen de uitgaven onder het uitgavenplafond Zorg sinds 2013 steeds miljarden
lager uit dan bij aanvang van de regeerperiode werd verondersteld?

153

Is er een relatie tussen de vooraf voor een begrotingsjaar geraamde zorgkosten, de
achteraf blijkende feitelijk gemaakte kosten en de hoogte van de premies en eigen
bijdragen? Zo ja, hoe is deze relatie? Zo nee, mag dan geconcludeerd worden dat premies
en bijdragen sinds 2013 in feite te hoog zijn vastgesteld in relatie tot de feitelijke
gemaakte zorgkosten?

154

Wat zijn de redenen voor de tegenvallers op de kinderopvangtoeslag, de toeslagenwet
en de aanvullende inkomensvoorziening ouderen (AIO) en hoe groot zijn de tegenvallers?

155

Wat zijn de afspraken over overboekingen of bijstortingen vanuit het Pensioenfonds
Caribisch Nederland vanwege een te lage dekkingsgraad?

156

Waarom worden de btw-realisaties naar beneden bijgesteld, ondanks de stand van de
economie?

157

Kan de ramingsformule voor de erf- en schenkbelasting gegeven worden? Welk aspect
wijkt af?

158

Kunnen de ramingen en de realisaties in de erf en schenkbelasting voor de budgettaire
nota’s van dit kabinet gegeven worden?

159

Kunt u de onderschrijding in de Zorgverzekeringswet uitsplitsen per sector? Kunt u
per sector aangeven wat de oorzaak is van de onderschrijding en of deze derhalve incidenteel
of structureel is?

160

Zijn er binnen de totale ramingsbijstelling van 720 miljoen euro in 2018 ook structurele
meevallers? Zo ja, welke?

161

Wat is de verklaring voor de lagere btw-ontvangsten in het derde kwartaal? Wijzen
de lagere btw-ontvangsten op een minder gunstige economische ontwikkeling?

162

Is de meevaller bij de dividendbelasting incidenteel of meer structureel van aard?
Kan deze meevaller leiden tot lagere opbrengsten bij de dividendbelasting in de komende
jaren?

163

In hoeverre heeft deze tegenvaller te maken met de ICT-problemen van de systemen die
gebruikt worden voor de erf- en schenkbelasting?

164

Wat zijn de redenen voor de onderschrijding op de wijkverpleging, de eerstelijnszorg,
de geestelijke gezondheidszorg en de genees- en hulpmiddelen? Waardoor worden deze
veroorzaakt? Hoe is de verdeling van de onderschrijding op de verschillende onderdelen?

Heeft de te verwachten «onderschijding» in de geestelijke gezondheidszorg een relatie
met de lange wachttijden? Zo ja, kunt u dit nader onderbouwen? Zo nee, wat is hiervoor
dan wel de verklaring?

Hoe moet deze onderschrijding gezien worden tot de structurele onderschrijding die
eerder is ingezet voor de dekking van de afbouw van de gaswinning in Groningen?

165

Welk deel van de opwaartse bijstelling dividendbelasting van 350 miljoen euro gaat
over dividend van beursgenoteerde ondernemingen en welke uit hogere dividenden van
het midden- en kleinbedrijf (mkb)?

166

Wat is de reden achter de naar beneden bijgestelde bankenbelasting?

167

Hoe komt het dat er 205 miljoen euro minder aan omzetbelasting is opgehaald?

168

Hoe komt het dat er 237 miljoen euro minder aan erf- en schenkbelasting is opgehaald?

169

Hoe komt het dat er 182 miljoen euro meer aan loon- en inkomensheffing is opgehaald?

170

Wat is de reden van de tegenvaller voor belastingen op milieugrondslag? Is er bijvoorbeeld
meer verduurzaamd dan werd verwacht?

171

Welk deel van de ontvangen dividendbelasting komt uit de inkoop van eigen aandelen?
Hoe verhoudt zich dit tot andere jaren?

172

Wordt het terugkopen van eigen aandelen gezien als een maatregel die niet voor economische
groei zorgt, maar wel symbool staat voor de verrijking van grootaandeelhouders en
CEO’s?

173

Waarom heeft het investeringsartikel Defensie een dermate bijzonder karakter dat het
de facto als een van de fondsen wordt beschouwd?

174

In de Najaarsnota wordt duidelijk dat de verhuurderheffing voor 2018 hoger uitvalt
dan geraamd bij de Miljoenennota, namelijk 24 miljoen euro. Zijn er nieuwe inzichten
op basis waarvan een meer accurate inschatting gemaakt kan worden van de WOZ-waardeontwikkeling
en daarmee de opbrengsten voor de verhuurderheffing in de jaren tot en met 2022?

175

Het kabinet heeft aangegeven dat er deze kabinetsperiode circa 200 miljoen euro aan
extra opbrengst bij de verhuurderheffing te verwachten valt, door hogere stijging
van WOZ-waarden, dan voorzien. Is deze inschatting nog steeds actueel? Kunt u een
geüpdatete, onderbouwde inschatting geven van deze verwachte stijging?

176

De Autoriteit Woningcorporaties verzamelt ieder jaar de prognosecijfers (dPi) van
corporaties waaruit naar voren komt hoe hoog de verwachte opbrengst van de verhuurderheffing
is. Kunt u aangeven hoe hoog deze verwachte opbrengsten liggen voor de jaren tot en
met 2022?

177

Waarom moeten de ramingen voor de erf- en schenkbelasting voor 2018 met 237 miljoen
euro omlaag worden bijgesteld? Gaat het hier voornamelijk om de erfbelasting of om
de schenkbelasting? Hoe kan het dat sinds de Miljoenennota 2019 nu alweer een ramingsbijstelling
moet plaats vinden?

178

Daalt naar verwachting de overheidsschuld in respectievelijk landen als Frankrijk,
Spanje en Portugal in 2018?

179

Komt de daling van de overheidsschuld naar 52,7% bbp volledig door additionele onderschrijdingen
of is er ook sprake van een effect door een meevallende economische groei?

180

Met welke reden wordt er een verdeelsleutel afgesproken en hoe gaat de verdeelsleutel
eruit zien?

181

Kunt u het bedrag van 110,4 miljoen euro bij de post «diversen» (VWS) verder uitsplitsen?
Waar is dit bedrag uit opgebouwd?

182

Kunt u het bedrag van 720 miljoen euro bij de post «Actualisatie zorguitgaven» verder
uitsplitsen? Waar is dit bedrag uit opgebouwd (inclusief bijbehorende bedragen)?

183

Kunt u een schatting maken van hoeveel het voornemen om Nederland aardgasvrij te maken
consumenten en bedrijven (graag uitsplitsen) zal kosten?

184

Kunt u het bedrag van 109,7 miljoen euro bij de post «diversen» (Gemeentefonds) verder
uitsplitsen?

185

Tabel 2.1: Waarom worden de middelen 2019 voor de Belastingdienst (202 miljoen euro)
op de aanvullende post nog niet ingezet? Waarom worden de middelen voor extra capaciteit
NVWA in 2019 (5 miljoen euro) op de aanvullende post nog niet ingezet, aangezien er
extra capaciteit voor Brexit nodig is? Waarom worden de middelen voor intensivering
erfgoed en monumenten in 2019 (39 miljoen euro) nog niet ingezet? Waarom worden de
middelen voor uitbreiding slagkracht, cyber en werkgeverschap in 2019 (110 miljoen
euro) op de aanvullende post nog niet ingezet? Waarom worden de middelen voor het
ondermijningsbestrijdingsfonds (100 miljoen euro), politie (50 miljoen euro), en strafrechtketen
op de aanvullende post in 2019 nog niet ingezet?

186

Hoe zit het precies met de dekking van het amendement Van den Hul? In eerste instantie
wordt het budget voor OV-bedrijven met 19,5 miljoen euro verlaagd vanwege dit amendement.
Om te voorkomen dat OV-bedrijven worden gekort, wordt in 2018 19,5 miljoen extra gegeven
aan deze OV-bedrijven. Waar komt dit geld vandaan? Klopt het dat de oorspronkelijke
dekking uit het amendement nu is vervangen door een nieuwe dekking door de regering?

187

De begroting AZ wordt neerwaarts bijgesteld met 1,2 miljoen euro als gevolg van onder
andere vacatureruimte en vertraging in ICT-projecten, welke ICT-projecten zijn vertraagd?

188

Wat is de oorzaak van de tegenvaller bij het Openbaar Ministerie op het gebied van
ICT (10 miljoen euro)?

189

Wat is de oorzaak van de hogere instroomraming voor COA voor 2018?

190

Uit welke posten op de BZK begroting is het resterende bedrag vrijgemaakt? Wat is
de oorzaak van de onderuitputting op deze posten?

191

Waarom maakt BZK eenmalig een bedrag over aan het Gemeentefonds voor de verhoging
van de vergoeding van raadsleden in kleine gemeenten? Het gaat toch om structurele
kosten? Hoe groot is dit bedrag?

Hoe moet het overmaken van geld van BZK naar J&V voor pilots flexwonen, die gemeenten
onder regie van het COA uitvoeren, om doorstroming en de flexibiliteit van statushouders
naar huisvesting te stimuleren, gezien worden tot de bij het Wetgevingsoverleg Wonen
ingediende en onlangs aangenomen motie Koerhuis?

Wat wordt bedoeld met de opmerking «Ook maakt BZK eenmalig een eigenaarsbijdrage over
aan SSC-ICT voor de afwikkeling van ongedekte oude problematiek. BZK heeft concrete
afspraken gemaakt ter verbetering en aanpak van de onderliggende problematiek.»?

192

Waar wordt op gedoeld bij «Ook maakt OCW een bijdrage over aan DUO ter dekking van
problematiek in de uitvoering. Er zijn concrete afspraken gemaakt ter verbetering
en aanpak van de onderliggende problematiek.»?

193

Door tegenvallende STER-inkomsten moet de Algemene Mediareserve (AMr) aangevuld worden
met een kasschuif van 2019 naar 2018, welke garantie is dat de er in 2019 wel voldoende
inkomsten zijn en de middelen die in 2019 in de AMr vloeien dan nog voldoende zijn?
Waarom wordt deze tegenvaller niet gewoon opgevangen via meevallers elders bij hetzelfde
ministerie?

194

Waarom is er destijds «oordeel kamer» gegeven op een amendement, dat nu weer «hersteld»
moet worden, gelet op de tekstpassage «Ook bevat deze post de dekking van het amendement
Van den Hul om de korting op de subsidieregeling praktijkleren in 2019 terug te draaien.
Hiervoor wordt het budget voor OV-bedrijven met 19,5 miljoen euro verlaagd in 2019.
Om te voorkomen dat dit ertoe leidt dat OV-bedrijven worden gekort, wordt de OCW-begroting
in 2018 met 19,5 miljoen euro verhoogd op artikel 11 (Studiefinanciering), zodat er
een vooruitbetaling kan worden gedaan aan de OV-bedrijven.»

195

Hoeveel organisaties hebben onterecht fusiegelden gekregen? Hoe is vooraf getoetst
of er daadwerkelijk een fusie zou plaatsvinden

196

Welke ICT-projecten zijn vertraagd? Welke projecten zijn eerder gestart?

197

Op welk onderdeel was er 100 miljoen euro onderuitputting en waardoor werd deze onderuitputting
veroorzaakt?

198

Hoeveel is de inruilwaarde per dienstauto verlaagd? Kunt u dit uitsplitsen naar oorzaak
en naar type belasting?

199

Kunt u de uitsplitsing geven van aanschafkosten, inruilwaarde en onderhoudskosten
per dienstauto?

200

Kunt u de post «diversen» (Infrastructuur en Waterstaat) verder uitsplitsen? Waar
is het bedrag van 83,5 miljoen euro uit opgebouwd?

201

Waarom heeft het kabinet ervoor gekozen om het bedrag van 500 miljoen euro voor «Begrotingsreserve
Maatregelen CO2-reductie» te reserveren? Hoe komt het kabinet op het bedrag van 500 miljoen euro?
Op basis waarvan is deze schatting gemaakt?

202

Welke CO2-reductie moet er voor het eind van 2020 gedaan zijn door inzet van de begrotingsreserve?

203

Waarom wordt er bij wijze van eenmalige uitzondering het eigen vermogen van Agentschap
Telecom aangevuld met 1,6 miljoen euro? Hoe wordt dit in de toekomst voorkomen?

204

Blijft de onderuitputting op de subsidieregeling verduurzaming bij versterking Groningen
behouden voor het beleidsdoel? Loopt dit mee in de eindejaarsmarge?

205

Waardoor is de vertraging in verduurzaming van de industrie veroorzaakt?

206

Welke ontvangsten worden hier gedesaldeerd met welke uitgaven?

207

Kunt u een specificatie geven van in welke zorgsectoren er sprake is van een «vrijval
van niet bestede loon- en prijscompensatie van in totaal 11,6 miljoen euro.» en in
welke mate heeft dit invloed op de uitvoering van het actieprogramma «werken in de
zorg»?

208

Kunt u uitsplitsen hoe de taakstellende onderuitputting is ingevuld? Is dit ingevuld
door (al dan niet incidentele) meevallers of door beleidsbijstellingen?

209

Waarom staat er bij de begroting VWS een bijdrage van 7,2 miljoen euro aan het Pensioenfonds
Caribisch Nederland vanwege een te lage dekkingsgraad?

210

Kunt u inzicht geven in de «contractafspraken» die er zijn gemaakt met het ziekenhuis
in Bonaire en welke zorgvraag wordt hiermee opgelost?

211

Zijn er afspraken gemaakt met het Pensioenfonds Caribisch Nederland over hoe de dekkingsgraad
weer op niveau wordt gebracht?

212

Hoe strookt het onuitgegeven geld voor onderhoud aan wegen en kunstwerken met het
beeld van inspectierapporten van o.a. Rijkswaterstaat, die achterstallig onderhoud
bij Nederlandse bruggen signaleren?