Brief regering : Voortgang 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn

Nr. 625
BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, VISSERIJ, VOEDSELZEKERHEID EN NATUUR

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 oktober 2025

Op 14 juli jl. heb ik uw Kamer geïnformeerd over de voortgang van het 8e actieprogramma Nitraatrichtlijn (8e actieprogramma) en het concept 8e actieprogramma meegestuurd1. Het concept 8e actieprogramma bevat, conform de Nitraatrichtlijn, voorgenomen maatregelen gericht
op behalen van de 50 mg/l nitraat in het uitspoelend grondwater en eutrofiëring van
het oppervlaktewater te voorkomen en te verminderen. Eén van de maatregelen is de
aanpassing van de stikstofgebruiksnormen gericht op het behalen en behouden van de
50 mg/l nitraat per grondsoortregio en de aanwijzing van aandachtsgebieden oppervlaktewater
voor stikstof. In deze brief informeer ik u over de start van de internetconsultatie
over de voorgenomen wijzigingsregeling van de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet (Urm)
tot aanpassing van de stikstofgebruiksnormen en de aanwijzing van aandachtsgebieden
stikstof. Tot slot ga ik in op het vervolgproces om te komen tot het definitieve 8e actieprogramma vanaf 2026.

In voornoemde brief van 14 juli jl. is eveneens aangekondigd dat de Commissie van
Deskundigen Meststoffenwet (CDM) een advies over de actualisatie stikstof gebruiksnormen
op zand- en lössgronden zal opleveren. In de bijlage treft u het CDM-advies «Actualisering
stikstofgebruiksnormen voor gewassen op zand- en lössgrond in Nederland». Het CDM-actualisatieadvies
heeft, in samenhang met de huidige waterkwaliteitsgegevens, zoals gerapporteerd door
het RIVM in de Nitraatrapportage en het huidige «Ex ante onderzoek 8e Actieprogramma Nitraatrichtlijn» uitgevoerd door Wageningen Environmental Research
(WEnR), geleid tot de nu te consulteren wijzigingsregeling van de Urm waarin de aanpassing
van stikstofgebruiksnormen is opgenomen.

Zoals opgenomen in het concept 8e actieprogramma en in voornoemde Kamerbrief zullen op basis van de meest recente en
beschikbare gegevens aandachtsgebieden voor stikstof en voor fosfor worden aangewezen.
Voor de aanwijzing van de aandachtsgebieden is gebruik gemaakt van de reeds aan uw
Kamer toegestuurde «Landelijke bronnenanalyse nutriënten regionale oppervlaktewaterlichamen

Kaderrichtlijn Water».2 Op basis van dit rapport bevat de concept wijzigingsregeling eveneens de voorgenomen
aanwijzing van aandachtsgebieden stikstof. De concept wijzigingsregeling staat in
de periode van 20 oktober tot en met 9 november open voor internetconsultatie. Eenieder
heeft de gelegenheid om hierop te reageren.

Vervolgproces

Het concept 8e actieprogramma is voor de periode 14 juli tot en met 25 augustus aangeboden voor
internetconsultatie en dat heeft ruim 80 reacties opgeleverd. Daarnaast heb ik het
concept 8e actieprogramma voorgelegd aan de Commissie voor de Milieueffectrapportage (Commissie
MER). De Commissie MER heeft op 3 oktober jl. haar advies gepubliceerd en concludeert
onder andere dat met het concept 8e actieprogramma dat voorlag tijdens de internetconsultatie de waterkwaliteit niet
verbetert en dat meer maatregelen nodig zijn.3 De Commissie MER geeft aan dat in het concept 8e actieprogramma de samenhang met het behalen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water
(KRW) ontbreekt. Gedurende de looptijd van de internetconsultatie zal ik het advies
van de Commissie MER analyseren, waaronder de verhouding van het concept 8e actieprogramma met de verplichtingen van de KRW, voor zover het gaat om nutriënten
afkomstig van de landbouw. Daarbij zal ik tevens het achteruitgangsverbod, artikel
4 van de KRW, in ogenschouw nemen.

Het 8e actieprogramma dat ter internetconsultatie voorlag bevatte nog niet de nu voorgestelde
aanpassing van de stikstofgebruiksnormen en de aanwijzing van aandachtsgebieden stikstof
inclusief de in die gebieden toepasselijke korting op de stikstofgebruiksnorm. Daarom
wordt het aangevulde maatregelenpakket van het concept 8e actieprogramma, inclusief de nu voorliggende voorstellen voor wijziging van de stikstofgebruiksnormen
en aanwijzing aandachtsgebieden stikstof met bijbehorende verlaging van de stikstofgebruiksnormen,
opnieuw doorgerekend door WEnR op het effect voor de waterkwaliteit en de effecten
ten aanzien van ammoniak, stikstof, lachgas en methaan.

Met de reacties uit de nu te starten internetconsultatie van de wijzigingsregeling
stikstofgebruiksnormen en aandachtsgebieden stikstof, de eerdere consultatiereacties
op het 8e actieprogramma, de uitkomsten van de doorrekening en het advies van de Commissie
MER zal ik het actieprogramma en de voorgenomen wijzigingsregeling verder vervolmaken.
De voornoemde elementen zal het kabinet meewegen bij de definitieve besluitvorming
over het 8e actieprogramma dat op 1 januari 2026 gaat gelden. Komende periode beoordeel
ik alle inbreng en wil ik op basis hiervan een zorgvuldige inhoudelijke weging maken.
Ik verwacht deze weging in december te hebben afgerond en u het door het kabinet vastgesteld
8e actieprogramma te kunnen sturen. Mijn inzet is om dit voor het Commissiedebat Stikstof
en Mestbeleid van 10 december aanstaande te doen.

Uiteraard ben ik bereid om met uw Kamer nader van gedachten te wisselen over het vast
te stellen actieprogramma.

De Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, F.M. Wiersma