Brief regering : Geannoteerde agenda bijeenkomst NAVO-ministers van Defensie en Nederlandse bijdrage anti-drone capaciteiten in Denemarken

Nr. 552 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 september 2025

Op 15 oktober 2025 komen de NAVO-Ministers van Defensie (DMM) bijeen in Brussel. In
deze brief informeer ik uw Kamer over de Nederlandse inzet voor de DMM. Daarnaast
informeer ik u met deze brief dat Nederland op 1 en 2 oktober 2025 een bijdrage levert
aan de bescherming van het luchtruim van Denemarken met anti-drone capaciteiten.

Defence Ministers Meeting (DMM)

De DMM staat in het teken van de actualiteit en verdere implementatie van de besluiten
die bondgenoten op de NAVO-top in Den Haag hebben genomen. Vooralsnog bestaat het
programma uit twee delen. In het eerste deel gaat het over de versterking van de afschrikking
en verdediging van het bondgenootschap, waarin verschillende gerelateerde onderwerpen
aan de orde zullen komen. Daarna volgt een informele NATO Ukraine Council (NUC). Daarnaast vindt ook nog een bijeenkomst plaats van de Ukraine Defence Contact Group (UDCG) om te spreken over de steun aan Oekraïne.

Afschrikking en verdediging

Tijdens de DMM spreken de bondgenoten over uiteenlopende onderwerpen omtrent afschrikking
en verdediging. Naar verwachting zal de focus liggen op het versterken van de bondgenootschappelijke
luchtverdediging, de implementatie van de Capability Targets 2025 (CT25), en de intensivering van de defensieproductie.

Ontwikkelingen/laatste stand van zaken IAMD/BMD.

De versterking van de NAVO’s Integrated Air and Missile Defence (IAMD) komt deze DMM nadrukkelijk ter tafel. De recente, onacceptabele incidenten
met Russische drones in Polen en Roemenië en Russische jachtvliegtuigen in Estland
laten zien dat IAMD functioneert, maar ook dat verdere investeringen op de korte termijn
nodig zijn om over de hele linie van dreigingen effectief, (kosten-)efficiënt en geloofwaardig
te kunnen reageren. De onlangs aangekondigde activiteit Eastern Sentry zal de IAMD afschrikking en verdediging op korte termijn versterken middels uitbreiding
van de beschikbare middelen en verbeterde coördinatie. Nederland levert reeds een
aanzienlijke bijdrage aan de luchtverdedigingscapaciteiten in Polen door de inzet
van vier F-35»s, de Multinational Multi Role Tanker Transport Unit (MRTT, waarvan de bijdrage onlangs verlengd is tot en met 31 december 2025) en vanaf
december een luchtverdedigings-taskforce bestaande uit twee Patriot-systemen, NASAMS
en anti-drone systemen. Tevens werkt Defensie al geruime tijd aan het versterken van
de eigen luchtverdedigingsmiddelen, onder andere door de investeringen in anti-drone
kanonsystemen.

Tegen de achtergrond van deze ontwikkelingen zullen de bondgenoten besluiten nemen
over de te nemen volgende stappen in het structureel verbeteren van de NAVO IAMD.
Nederland zet zich in dit kader in voor geoptimaliseerd en doelmatiger gebruik van
schaarse IAMD-capaciteiten en de doorontwikkeling van de militaire plannen.

Hague Investment Plan & Capability Targets 2025

Tijdens de NAVO-top in Den Haag hebben de Europese bondgenoten en Canada zich gecommitteerd
om meer verantwoordelijkheid te nemen voor de veiligheid op het Europese continent.
Tijdens de DMM zullen de bondgenoten verder in gesprek gaan over hoe de NAVO, en het
Europese aandeel daarin, verder te versterken. Als onderdeel hiervan zullen bondgenoten
hun voorziene groeipad van defensie-uitgaven bespreken. Dit is een eerste opvolging
van de tijdens de NAVO-top overeengekomen afspraak om in 2035 5% van het bbp aan defensie
en bredere veiligheid- en defensie-gerelateerde investeringen uit te geven. Dit is
onderverdeeld in 3,5% voor defensie-uitgaven en 1,5% voor bredere veiligheids- en
defensie-gerelateerde investeringen. Nederland verwacht in 2026 2,24% van het bbp
aan defensie te besteden volgens de Nederlandse berekeningswijze, inclusief militaire
steun aan Oekraïne. Verdere invulling van het The
Hague Investment Plan is aan het volgend kabinet. Momenteel vindt interdepartementaal overleg plaats over
de uitgaven die mogelijk onder de 1,5% vallen.

De afgesproken hogere defensie-uitgaven moeten in de eerste plaats leiden tot een
versterking van eigen capaciteiten van de bondgenoten. Op de DMM van afgelopen juni
zijn de CT25, inclusief NATO Priority Targets, vastgesteld en geaccepteerd door de bondgenoten. Het is nu zaak dat de bondgenoten
onverwijld invulling geven aan deze doelstellingen, om dreigingen het hoofd te blijven
bieden en een significante stap te zetten naar een grotere Europese verantwoordelijkheid
voor Europese veiligheid. Nederland heeft hier reeds vooruitgang geboekt met de investeringen
uit de Voorjaarsnota 20251 en Defensienota 20242, zal blijven doorpakken op de eigen Capability Targets, en zal aan blijven dringen
op spoedige invulling van alle doelstellingen door alle bondgenoten.

Defensie-industrie

Om de CT25 te realiseren zijn investeringen in en opschaling van de defensie-industrie
van cruciaal belang. Daarom kunnen de defensieministers tijdens de DMM hun inzichten
delen over de knelpunten en kansen voor het verhogen van de industriële productiecapaciteit.
Nederland werkt nauw samen met NAVO-bondgenoten om de Europese defensie-industrie
te versterken.

Verder behandelen de defensieministers het implementatieplan (eerste fase) van het
NATO Commercial Space Strategy Implementation Plan tijdens de DMM. Deze strategie heeft drie kerndoelen: het gebruikmaken van commerciële
oplossingen, continuïteit van toegang tot commerciële diensten en het opbouwen van
een samenhangende relatie met de commerciële sector. Dit heeft een directe relatie
met de Nederlandse Defensie Strategie voor Industrie en Innovatie, waarin ruimtetechnologie
als een van de prioritaire gebieden is aangemerkt.

Missies en operaties

Tijdens de DMM staan de Ministers stil bij de lopende missies, operaties en activiteiten
van de NAVO. De veiligheid van Nederland is onlosmakelijk verbonden met de veiligheid
in en rondom Europa. Beide staan onder druk. Dat vergt onze absolute aandacht en inspanning.
Terrorisme, gewelddadig extremisme, ondermijning en grensoverschrijdende criminaliteit
vormen een constante dreiging voor onze democratische rechtsstaat en nationale veiligheid.
In missies en operaties verdedigt Nederland concrete belangen en waarden tegen onveiligheid
en destabilisatie. De verwachting is dat tijdens de DMM de situatie in de Westelijke
Balkan, waar de missie KFOR bijdraagt aan veiligheid en stabiliteit, aan de orde komt.
Andere missies die aan bod komen zijn de NAVO-missie in Irak en de maritieme inspanningen
van de NAVO, waaronder Operation Sea Guardian.

Oekraïne (UDCG)

Aanhoudende en onverminderde militaire steun is belangrijker dan ooit voor Oekraïne
om de dagelijkse Russische agressie te weerstaan, om Oekraïne in staat te stellen
vanuit een positie van kracht te onderhandelen over een duurzame vrede, en toekomstige
agressie af te schrikken. Daarom zal naast de DMM een Ukraine Defence Contact Group (UDCG) bijeenkomst plaatsvinden om te spreken over het versterken van steun aan Oekraïne.

Nederland zet de militaire steun aan Oekraïne onverminderd voort. De focus van de
Nederlandse steun ligt hierbij op luchtverdediging (inclusief F16»s), drones, munitie
en maritieme systemen. Daarbij richt Nederland zich in het bijzonder op het instandhoudings-
en voortzettingsvermogen van de door Nederland geleverde wapensystemen, op industriële
opschaling en op innovatie.

Naast steun aan het huidige gevecht op de korte termijn, werkt Nederland met internationale
partners ook aan de ontwikkeling en modernisering van de Oekraïense krijgsmacht op
de lange termijn. Dit gebeurt in internationale Capability Coalitions, onderverdeeld in verschillende capaciteiten zoals bijvoorbeeld de ontwikkeling van
de Oekraïense luchtmacht en op maritiem gebied. Tevens blijft Nederland zich samen
met partners inzetten voor de training van Oekraïense militairen, o.a. via EU- en
NAVO-initiatieven.

Nederlandse bijdrage anti-drone capaciteiten in Denemarken

Denemarken heeft Nederland verzocht om een bijdrage te leveren aan de bescherming
van het Deense luchtruim tijdens de Informele Europese Raad en de 7th European Political Community Summit op 1 en 2 oktober 2025. Nederland heeft toegezegd om anti-drone capaciteiten te leveren
vanuit het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC).

De Minister van Defensie, R.P. Brekelmans