Brief regering : Beleidsvoorstellen uit de begroting Financiën en Nationale Schuld 2026 met CW3.1 kaders (Beleidskeuzes Uitgelegd)

Nr. 3 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 16 september 2025

Via deze brief bieden wij u een toelichting op de gemaakte beleidskeuzes, overeenkomstig
artikel 3.1 van de Comptabiliteitswet 2016. Voor alle (nieuwe) beleidsvoorstellen
met financiële gevolgen van meer dan € 20 mln. in enig jaar stuurt de regering het
ingevulde kader Beleidskeuzes uitgelegd (CW3.1) aan het parlement. Voor de begroting
van IX Financiën en Nationale Schuld 2026 gaat het om één mutatie waarvoor dit kader
is opgesteld. Het betreft de herallocatie van middelen van Invest-NL naar Invest International.
Alle CW3.1-kaders bijhorend bij de fiscale maatregelen ontvangt het parlement bij
het Belastingplan 2026.

Toelichting herallocatie van Invest-NL naar Invest International

Het kabinet heeft besloten tot een operationele, financiële en organisatorische integratie
van Invest-NL en Invest International. Hierbij zullen de randvoorwaarden zoals gedefinieerd
in het integratieonderzoek in acht worden genomen. Het doel is om per 1 januari 2028
tot een integratie van beide organisaties te komen. Hierover is uw kamer geïnformeerd
op 4 juli 2025.1

Om het voortbestaan van Invest International op korte termijn te waarborgen, wordt
een deel van de begrote middelen voor Invest-NL uit 2028 en 2029 geheralloceerd naar
Invest International in de jaren 2026 en 2027. De middelen zorgen ervoor dat Invest
International ondersteuning kan blijven bieden aan ondernemingen bij hun op het buitenland
gerichte activiteiten en internationale projecten die een bijdrage leveren aan de
Nederlandse economie door het verbeteren van de internationale concurrentiepositie
en het verdienvermogen, en voor internationale projecten die voorzien in oplossingen
voor wereldwijde vraagstukken zoals bijdragen aan duurzame economische ontwikkeling.
Doordat de middelen voor Invest International voortkomen uit het gereserveerde kernkapitaal
van Invest-NL betekent dit dat Invest-NL in 2028 en 2029 vooralsnog verminderd in
staat is om innovatieve bedrijven (startups en scale-ups) middels financiering te
ondersteunen en bij te dragen aan de innovatie en transitiedoelstellingen voor Nederland.

De herallocatie die aan uw Kamer wordt voorgelegd bij de Ontwerpbegroting 2026 van
het Ministerie van Financiën is in de tabel weergegeven. Doordat de middelen voor
Invest NL en Invest International allebei naar verwachting niet EMU-saldorelevant
zijn, zal er geen saldoeffect plaatsvinden door de herallocatie.

In € mln.

2026

2027

2028

2029

Totaal

Kernkapitaal Invest International

150

100

250

Kernkapitaal Invest -NL

– 50

– 200

– 250

Deze herallocatie van budgettaire middelen vindt plaats onder voorbehoud van parlementaire
goedkeuring. In de bijlage van deze brief («Herallocatie Invest-NL naar Invest International»)
treft u het ingevulde kader Beleidskeuzes uitgelegd (CW3.1) aan waarin de beleidskeuzes
ten aanzien van deze middelen nader worden toegelicht.

De Minister van Financiën, E. Heinen

Bijlage 1 – Onderbouwing en evaluatie van de herallocatie van middelen van Invest
– NL naar Invest International in het kader van de integratie van beide staatsdeelnemingen
(CW3.1)

Invulling artikel 3.1 van de Comptabiliteitswet (CW3.1)

Op basis van Artikel 3.1 in de Comptabiliteitswet krijgt de Kamer bij voorstellen
die impact hebben op de Rijksbegroting een toelichting op nagestreefde doelstellingen,
doeltreffendheid, doelmatigheid, ingezette beleidsinstrumenten en financiële gevolgen
voor het Rijk en, waar mogelijk, maatschappelijke sectoren.2

In onderstaand overzicht is de toelichting opgenomen met betrekking tot de herallocatie
van Invest-NL en Invest International in verband met het besluit tot integratie van
beide staatsdeelnemingen.

De Kamer is op vrijdag 4 juli3 geïnformeerd over dit besluit.

Beleidskeuzes uitgelegd

Onderbouwing doeltreffendheid, doelmatigheid en evaluatie (CW 3.1)

Doelen

Aanleiding

Het kabinet heeft besloten tot een operationele, financiële en organisatorische integratie
van Invest-NL en Invest International. Hierbij zullen de randvoorwaarden zoals gedefinieerd
in het integratieonderzoek in acht worden genomen. Het doel is om per 1 januari 2028
tot een integratie van beide organisaties te komen.

Om voortzetting van de activiteiten van Invest International op korte termijn te waarborgen,
en om te voorkomen dat de organisatie in afwachting van integratie moet afschalen,
wordt een deel van de begrotingsmiddelen voor Invest-NL uit 2028 en 2029 naar voren
gehaald in 2026 en 2027 en aan Invest International toegekend.

Doelstelling van het geld dat naar Invest International gaat:

Door de toezegging van deze middelen kan Invest International tot het moment van integratie
ondersteuning blijven bieden aan ondernemingen bij hun op het buitenland gerichte
activiteiten en internationale projecten die een bijdrage leveren aan de Nederlandse
economie, de internationale concurrentiepositie en bijdragen aan duurzame economische
ontwikkeling.

Voorstel

Vanaf 2026 heeft Invest International onvoldoende kernkapitaal voor de investeringsactiviteiten.
De herallocatie waarborgt het voortbestaan van Invest International in afwachting
van integratie:

In € mln.

2026

2027

2028

2029

Totaal

Kernkapitaal Invest International

150

100

250

Kernkapitaal Invest -NL

– 50

– 200

– 250

Beleidsinstrument(en)

De Machtigingswet oprichting Invest International («Machtigingswet») beschrijft de
volgende taken van Invest International:

1. Een investeringstaak: Het voor eigen rekening en risico direct of indirect financieren van internationale
projecten, internationale activiteiten van Nederlandse bedrijven, en buitenlandse
overheden.

2. Een ontwikkeltaak: Het direct of indirect ondersteunen van businessplannen gericht op activiteiten in
het buitenland en het ontwikkelen van nieuwe business- en financieringsconcepten gericht
op activiteiten in het buitenland.

3. Een regelingentaak: Het verstrekken van subsidies voor de financiering van internationale projecten,
internationale activiteiten van Nederlandse bedrijven, en buitenlandse overheden.
Invest International doet dit door middel van een door de Minister van Buitenlandse
Handel en Ontwikkelingshulp verstrekt mandaat.

De herallocatie stelt Invest International in staat om direct voor eigen rekening
(vanuit het «kernkapitaal») meer ondernemingen te financieren, zoals beschreven in
de investeringstaak.

Financiële gevolgen voor het Rijk

De staat doet twee incidentele kapitaalstortingen van € 150. mln. in 2026 en van € 100
mln. in 2027 aan Invest International uit de bestaande middelen die in de Miljoenennota
2025 gereserveerd werden in 2028 en 2029 voor Invest-NL.

Deze stortingen zijn naar verwachting niet EMU-saldorelevant en niet kaderrelevant.

Financiële gevolgen voor maatschappelijke sectoren

De kasschuif van Invest-NL aan Invest International heeft geen negatieve financiële
gevolgen voor maatschappelijke sectoren.

Nagestreefde doeltreffendheid

Tussentijdse evaluatie Dialogic

• De tussentijdse evaluatie van Invest International van Dialogic1 toont aan dat Invest International een slagvaardige organisatie is die invulling
geeft aan de doelen als omschreven in de Machtigingswet.

Monitoring resultaten

• Invest International meet of de beoogde resultaten van gefinancierde projecten bereikt
worden, en rapporteert hierover en over de financiële resultaten in haar jaarverslag.
De staat neemt dit mee in de overleggen die zij met Invest International voert en
vraagt de onderneming bij te sturen wanneer nodig.

Doeltreffendheid additionele middelen

• De additionele middelen voor het kapitaalkernkapitaal zorgen ervoor dat Invest International
meer bedrijven en projecten kan ondersteunen met financiering.

• Indien Invest International geen middelen krijgt in 2026 en 2027, zorgt dat ervoor
dat ze capaciteit moeten afschalen op de korte termijn om vervolgens op de langere
termijn na integratie met Invest-NL weer op te schalen.

• Invest International streeft ernaar om doeltreffend te zijn door projecten te selecteren
die additioneel aan de markt zijn met een duidelijke bijdrage aan de Nederlandse economie
en internationale uitdagingen. Dit laatste is in de praktijk geoperationaliseerd door
te beoordelen wat de bijdrage is aan de Sustainable Develoment Goals (SDG’s).

• Omdat de additionele middelen voor Invest International in 2026 en 2027 uit het
gereserveerde kernkapitaal van Invest-NL komen betekent dit vooralsnog dat Invest-NL
in 2028 en 2029 deze middelen niet kan investeren in lijn met haar doelstelling: bijdragen
aan het financieren en realiseren van maatschappelijke transitieopgaven door ondernemingen
en aan het bieden van toegang tot ondernemingsfinanciering. Deze middelen zijn echter
nog niet gecommitteerd, dus er gaan geen investeringen verloren. Separaat wordt bekeken
of op een later moment additionele middelen beschikbaar komen voor de beleidsdoelen
waar Invest-NL uitvoering aan geeft. Deze herallocatie zorgt er zo voor dat buitenlandse
activiteiten die een bijdrage aan de Nederlandse economie leveren ook in 2026 en 2027
gefinancierd kunnen blijven worden.

Nagestreefde doelmatigheid

Tussentijdse evaluatie Alvarez en Marsall:

• Uit de evaluatie van Alvarez en Marsal2 volgt dat er vanuit het Nederlandse bedrijfsleven een additionele vraag aan financiering
is en dat Invest International in korte tijd een volwassen organisatie heeft neergezet
op commercieel gebied en op het gebied van risicobeoordeling.

Om doelmatig te opereren, hanteert Invest International de volgende aanpak:

• Efficiënt inzetten van middelen door duidelijke criteria en procedures voor projectselectie
en financiering. Door alleen bedrijven te financieren met een businessmodel en (potentieel)
positieve business case financiert de onderneming bedrijven die impact maken met een
kansrijke toekomst.

• Samenwerken met andere financieringsinstellingen en partners om synergiën te benutten
en overlap te voorkomen.

• Continu verbeteren van interne processen en systemen om operationele kosten te minimaliseren
en effectiviteit te verhogen.

Het portfolio moet op de lange termijn revolverend zijn, zodat de onderneming zichzelf
financieel in stand kan houden en er geen structurele bijdrage nodig is voor de continuïteit.
De staat heeft met Invest International afgesproken dat de organisatie een positief
rendement moet behalen. Dit heeft Invest International al sinds 2023, eerder dan begroot.

Evaluatie-paragraaf

Toekomstige evaluaties van Invest International

• Vanaf 2021 vindt elke 7 jaar een evaluatie plaats, waarin doeltreffendheid, doelmatigheid
en de effecten van de wet in de praktijk worden beoordeeld

• Het verantwoordelijke beleidsministerie van Buitenlandse Zaken (BZ) treedt onder
andere op kwartaalbasis in overleg met Invest International waarbij BZ onder andere
de doeltreffendheid van de onderneming monitort.

• Het Ministerie van Financiën voert als aandeelhouder onder andere elk kwartaal aandeelhoudersoverleggen
met de raad van bestuur van Invest International en halfjaarlijks met de raad van
commissarissen. Hier ligt de focus meer op de financiële prestaties van de onderneming
en goed bestuur.

Terugkijkend hebben zoals hierboven beschreven al twee deel-evaluaties plaatsgevonden
over de doeltreffendheid en de volwassenheid van de organisatie.

X Noot

1

Kamerstukken II 2023–2024, 35 529, 24

X Noot

2

Kamerstukken II 2024–2025, 35 529, 25