Brief regering : Plan van aanpak Periodieke Rapportage begrotingsartikel 6.2 Overheidsdienstverlening, informatiebeleid en informatiesamenleving

Nr. 68
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 september 2025

Hierbij informeer ik uw Kamer over de aankomende periodieke rapportage over begrotingsartikel 6.2,
Overheidsdienstverlening, informatiebeleid en informatiesamenleving van de begroting van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
(BZK). Dit is onderdeel van het thema Waardengedreven digitale samenleving in de Strategische evaluatieagenda (SEA).

De periodieke rapportage (hierna: PR) is bedoeld om meer inzicht in het beleidsthema
te krijgen en verbetering van beleid en uitvoering te stimuleren. Het is een syntheseonderzoek
naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van het gevoerde beleid in de periode 2020
tot en met 2025.

Zoals gebruikelijk ontvangt u het plan van aanpak voor Prinsjesdag.

Omschrijving van begrotingsartikel 6.2

Uit 6.2 wordt een deel van het beleid voor de digitalisering van de overheid bekostigd.
De doelstelling van dit subartikel komt overeen met de algemene doelstelling van artikel 6
van begrotingshoofdstuk VII (BZK), namelijk het bewerkstelligen van een digitale samenleving over de grenzen heen die rekening
houdt met burgers en werkt aan maatschappelijke opgaven.

BZK is (stelsel)verantwoordelijk voor het bevorderen van een toegankelijke digitale
overheidsdienstverlening en (het inzetten van) digitale innovaties. Het ministerie
heeft een rol in het stimuleren van het gebruik van nieuwe technologieën voor maatschappelijke
opgaven, regisseren van verantwoorde digitalisering en bij de uitvoering van digitale
voorzieningen. Vanuit subartikel 6.2 worden middelen ingezet die invulling geven aan
deze verantwoordelijkheden.

Beleidsthema’s

Er zijn bij aanvang een aantal inhoudelijke beleidsthema’s te onderscheiden in de
bestedingen uit 6.2. Deze afbakening kan worden bijgesteld in de loop van het onderzoek.
Hieronder volgt een overzicht met voorbeelden van uitgevoerde activiteiten.

Beleidsthema

Activiteiten

AI

Algoritmeregister, algoritmekader, NLAIC / AINed,

Caribisch Nederland

Programma Caribisch Nederland, bevorderen van de digitale dienstverlening

Data

Interbestuurlijke data strategie (IBDS), Open data portaal, programma regie op gegevens

Digitaal Burgerschap

NL Design system, Ondersteuningspool, herinzet digitale apparaten

Dienstverlening en digitale Overheid

Overheidsbrede loketten, loketfunctie van de overheid, digitaleoverheid.nl

Informatieveiligheid

Toezicht NIS2, bestuurlijke convenant informatieveiligheid

Publicaties

Staatscourant, wettenbank

Informatiesamenleving

Beschermen van kinderrechten en veiligheid online, nieuwe technologie

Toegang

DigiD-balies buitenland, beheer BSNk

Single Digital Gateway

Budgettaire grondslag

Het budget wordt besteed aan de financiële instrumenten: bijdragen aan (mede)overheden,
bijdragen aan ZBO’s, bijdragen aan agentschappen, subsidies, en inkoopopdrachten (tabel 1).
Samen vormen deze instrumenten het totaal van de inzet van middelen waarop deze rapportage
betrekking heeft. In het onderzoek ligt de focus op die beleidsinspanningen waarvoor
de grootste budgettaire inspanning wordt geleverd. Keuzes over de precieze afbakening
vinden plaats in overleg met de begeleidingscommissie en worden verantwoord in het
eindrapport.

Tabel 1. Gerealiseerde uitgaven x1000 op art. 6.2 per instrument.

Instrument

2020

2021

2022

2023

2024

2025 (stand OW 2025)

Subsidies

4.110

3.778

5.793

8.491

14.056

8.542

Opdrachten

4.362

4.352

4.977

3.681

7.979

15.738

Bijdragen aan:

 
 
 
 
 
 

ZBO’s/RWT’s

20.262

16.790

17.473

20.548

23.277

25.626

medeoverheden

147

422

709

1.291

1.287

839

(inter)nationale organisaties

792

565

182

267

140

89

agentschappen

53.286

71.513

56.484

31.741

39.133

37.881

andere begrotingshoofdstukken

1.066

13

128

29

38

0

Onderzoeksperiode

De onderzoeksperiode van deze periodieke rapportage beslaat de periode 2020 tot en
met 2025. Dit valt binnen de periode van vier tot zeven jaar die de Regeling periodiek evaluatieonderzoek (RPE, 2022) voorschrijft. De vorige rapportage (toen nog beleidsdoorlichting) over
6.2 dateert van 2020 en besloeg de periode 2015–2020 (Kamerstuk 30 985, nr. 49).

Inzichtbehoefte

Uitkomsten van de PR kunnen worden gebruikt om bij te dragen aan de ontwikkeling van
het beleidsterrein en de coördinerende rol van BZK.

De vorige beleidsdoorlichting (Kamerstuk 30 985, nr. 49) liet een verschuiving zien van een focus op het leveren van betrouwbare digitale
voorzieningen naar een meer op de samenleving en gebruiker gerichte digitale overheid.
Globaal gezien lijkt deze verschuiving zich verder te hebben doorgezet sinds 2020.
Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in stroomversnelling op en stellen de
overheid voor nieuwe opgaven. Mede door een aantal grote en ingrijpende gebeurtenissen
zoals de coronapandemie, de kinderopvangtoeslagenaffaire en de meer recente ontwikkelingen
op het gebied van (cyber)veiligheid kwam vanuit de politiek meer focus op de uitvoering,
(inclusieve) publieke dienstverlening, veiligheid en maatschappelijke weerbaarheid.
Ook is er politiek en in het stakeholderveld meer behoefte aan samenhang en invulling
van de coördinerende rol van BZK.

De periodieke rapportage over 2020–2025 moet in elk geval (1) inzicht geven in de
ontwikkeling van het beleidsterrein en de doeltreffendheid en doelmatigheid van het
beleid in de aanpak van deze ontwikkeling, en (2) inzicht geven in de doeltreffendheid
en doelmatigheid waarmee BZK haar rol heeft ingevuld (stimuleren, regisseren, uitvoering).

De periodieke rapportage moet voorzien in een beschrijving van de gehanteerde, (mogelijk
impliciete) beleidstheorie, om te kunnen verklaren waarom en hoe bepaald beleid is
ingezet om bepaalde doelstellingen te bereiken.

Ook dient het onderzoek, volgens de Regeling Periodiek Evaluatieonderzoek (RPE), input
te leveren voor het opstellen van een 20%-besparingsvariant, met een uitwerking van
de (financiële) effecten van deze variant. Aanvullend kan het onderzoek inzicht geven
in de noodzaak voor intensivering, ook met uitwerking van de (financiële) effecten
daarvan.

Onderzoeksopzet

De periodieke rapportage wordt uitgevoerd met inachtneming van de verplichte elementen
die een periodieke rapportage moet bevatten conform Artikel 4, lid 5 van de Regeling Periodiek Evaluatieonderzoek (2022).

Hoofdvragen

De hoofd- en deelvragen vloeien voort uit gestelde inzichtbehoefte. De periodieke
rapportage moet in elk geval de volgende hoofdvragen beantwoorden:

1. In hoeverre heeft het gevoerde beleid doelmatig en doeltreffend bijgedragen aan de
doelstellingen van BZK op het gebied van digitalisering?

2. Hoe doelmatig en doeltreffend heeft BZK op deelgebieden van digitalisering invulling
gegeven aan haar rol en verantwoordelijkheden?

Deelvragen

Om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden moet de periodieke rapportage inzicht geven
in de onderliggende beleidsthema’s en hun dwarsverbanden en/of complementariteit.
Dit gebeurt aan de hand van de volgende deelvragen:

• In welke mate zijn de doelstellingen per deelthema bereikt als gevolg van de inspanningen
van BZK?

• Welke aanbevelingen zijn er op het gebied van monitoring en evaluatie met oog op een
volgende periodieke rapportage op dit thema?

• Welke beleidstheorie verklaart de instrumentkeuze van BZK per deelthema en in hoeverre
is deze expliciet gemaakt?

• In hoeverre bestaat er samenhang tussen de beleidsthema’s in dit begrotingsartikel
en wat verklaart het bestaan of ontbreken van deze samenhang?

Onderzoeksmethode

De periodieke rapportage is een ex post syntheseonderzoek naar de doeltreffendheid van het gevoerde beleid. Dit betekent
dat er hoofdzakelijk wordt geput uit bestaande evaluaties en ander onderzoeksmateriaal
voor een samenvoeging en analyse van wat bekend is over de doeltreffendheid en doelmatigheid
van het beleid. Blinde vlekken in het syntheseonderzoek worden mogelijk aangevuld
met kwalitatieve methoden.

Onderzoeksmateriaal

Het basismateriaal voor het syntheseonderzoek bestaat uit alle monitoring- en evaluatieonderzoeken
die tijdens de onderzoeksperiode zijn uitgevoerd. In de jaren 2020–2025 zijn er minstens
64 onderzoeken uitgevoerd die waarschijnlijk in aanmerking komen (tabel 2 in de bijlage).
Aanvullend kan het onderzoek kwalitatieve data opleveren aan de hand van vraaggesprekken
met betrokken beleidsmedewerkers en stakeholders, waaronder in elk geval uitvoeringsorganisaties
en medeoverheden.

Onafhankelijkheids- en kwaliteitsborging

De voorbereiding, organisatie, uitvoering en verantwoording van de periodieke rapportage
wordt begeleid door een begeleidingscommissie, waarin zowel BZK als externe expertise
en het Ministerie van Financiën is vertegenwoordigd. Gedurende het traject bewaakt
de commissie de onafhankelijkheid en kwaliteit van het onderzoek.

De begeleidingscommissie zal in elk geval bestaan uit:

• Plv. directeur-generaal Directoraat-generaal Digitalisering en Overheidsorganisatie
(BZK)

• Medewerker Inspectie der Rijksfinanciën, DG Rijksbegroting (Ministerie van Financiën)

• Medewerker directie Financieel-Economische Zaken (BZK)

• Medewerker(s) beleidsdirecties Digitalisering en Overheidsorganisatie (BZK)

• Een of meer onafhankelijk deskundige(n)

Onafhankelijk deskundige

Een of meer onafhankelijk deskundigen worden betrokken bij de rapportage, in dit geval
wetenschappers met expertise op het gebied van ICT en digitale overheid. Deze expertise
is nodig om in dit complexe beleidsterrein de validiteit en betrouwbaarheid van zowel
de (toepassing van de) methode als de inhoud te kunnen toetsen.

Geverifieerd wordt dat de deskundigen niet verantwoordelijk zijn geweest voor het
beleid en geen rol hebben gespeeld bij onderliggende evaluatieonderzoek(en). Dit betreft
dus de PR zelf, maar ook de onderliggende onderzoeken.

De deskundige voorziet de Tweede Kamer na afloop van het onderzoek van een onafhankelijk
oordeel over de kwaliteit en validiteit van de PR.

Uitvoering

De voorbereiding en organisatie van de periodieke rapportage wordt uitgevoerd door
de digitale beleidsdirecties van het DG Digitalisering en Overheidsorganisatie. De uitvoering van het onderzoek wordt uitbesteed een externe partij.

Planning

Het definitieve rapport wordt in december 2026 met een kabinetsreactie verstuurd aan
de Tweede Kamer voor inhoudelijke behandeling. De uitkomst van de inhoudelijke behandeling
vormt samen met de kabinetsreactie de basis voor mogelijke vervolgacties.

Na verzending aan de Tweede Kamer wordt de periodieke rapportage (en de kabinetsreactie,
het oordeel van de onafhankelijke deskundige en eventuele bijlagen) gepubliceerd op
de website van de Tweede Kamer en Rijksoverheid.nl.

Fase

Periode

Opstartfase (afgerond)

april – augustus 2025

Aanvullende dataverzameling

september 2025 – februari 2026

Oplevering en revisie

augustus – november 2026

Publicatie

december 2026

De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
E. van Marum

BIJLAGEN

Overzicht relevant onderzoeksmateriaal

Tabel 2 geeft een overzicht. De informatie is ontleend aan de jaarverslagen BZK 2020–2024,
aangevuld met toegezegde, lopende en voorgenomen onderzoeken.

Tabel 2. Overzicht van relevante monitoring- en evaluatieonderzoeken die zijn uitgevoerd
tussen 2020 en 2025.

Titel onderzoek

Afronding

Type onderzoek

Status

Beleidsthema

IBDS/WAU – Evaluatie

2025/2026

Ex durante

Te starten

Data

(deel)evaluatie Evaluatie Wet Electronisch Publicaties (WEP)

2025/2026

Ex durante

In uitvoering

Publicaties

Sdu-rapportages KOOP/Logius (Bekendmakingswet (Bkw))

2025/2026

Ex durante

Te starten

Publicaties

BSNK – evaluatie

2025/2026

Ex durante

Te starten

Toegang

DigiD in het Buitenland – evaluatie

2025/2026

Ex durante

Te starten

Toegang

Ervaren kwaliteit dienstverlening data.overheid.nl

2025/2026

Ex durante

Nog te starten

Data

Onderzoek digitale competenties (DIGCOM)

2024 en verder

Ex durante

Lopend

Digitaal Burgerschap

Monitor effectiviteit beleid digitale inclusie

2023/2024

Ex durante

Anders

Digitaal Burgerschap

Beleidsevaluatie Algoritmekader

2025

Ex post

Te starten

AI

ADR-onderzoek vulling van het Algoritmeregister door de Rijksoverheid

2025

Ex durante

Te starten

AI

Financiering van datastelsel

2025

Ex durante

Nog te starten

Data

TNO onderzoek systeemfuncties IBDS

2025

Ex durante

Lopend

Data

CIO-oordeel Implementatie Stelsel Toegang

2025

Ex durante

Afgerond

Toegang

Ontwerpend Onderzoek Vrijwillig Machtigen – Eindrapport

2025

Ex post

Afgerond

Toegang

Beleidsevaluatie effectiviteit en doelmatigheid van inzet middelen op het reguleren
van algoritmes

2024

Ex post

Lopend

AI

Evaluatie reguleren van algoritmes

2024

Ex post

Uitgesteld

AI

Herhaling en opvolging beleidsonderzoek uitvoerbaarheid en samenhang EU data acts

2024

Ex durante

Lopend

Data

Knelpunten gegevensdeling onderzoek ODI

2024

Ex durante

Afgerond

Data

Beleidsonderzoek uitvoerbaarheid en samenhang EU data acts

2024

Ex durante

Anders

Data

Staat van de Uitvoering

2024

Ex durante

Afgerond

Dienstverlening

Beleidsevaluatie effectiviteit digitale toegankelijksheidsbeleid

2024

Ex post

Lopend

Digitaal Burgerschap

Digitale toegankelijksheidsbeleid

2024

Ex post

Uitgesteld

Digitaal Burgerschap

Digitale competenties

2024

Overig onderzoek

Afgerond

Digitaal Burgerschap

Uitvoerbaarheids- en handhaafbaarheidstoets Cyberbeveiligingswet

2024

Ex ante

Lopend

Informatieveiligheid

Evaluatie Inkoopeisen Cybersecurity Overheid

2024

Ex durante

Lopend

Informatieveiligheid

NLCS jaarlijkse evaluatie

2024

Ex post

Afgerond

Informatieveiligheid

Voortgangsrapportage NLCS

2024

Ex durante

Afgerond

Informatieveiligheid

Uitvoerbaarheids- en handhaafbaarheidstoets Cyberbeveiligingswet

2024

Ex ante

Afgerond

Informatieveiligheid

Evaluatie Inkoopeisen Cybersecurity Overheid

2024

Ex durante

Anders

Informatieveiligheid

Behoeften vrijwillig machtigen DigiD Machtigen – Literatuurstudie

2024

Ex durante

Afgerond

Toegang

Agentschapsdoorlichting Logius

2024

Agentschapsdoorlichting

Lopend

Toegang

Agentschapsdoorlichting Logius

2024

Doorlichting

Uitgesteld

Toegang

Agentschapsdoorlichting Logius

2024

Ex post

Uitgesteld

Toegang

Staat van de Dienstverlening

2023

Ex durante

Afgerond

Dienstverlening

DigiD helpt niet mee

2023

Overig onderzoek

Afgerond

Toegang

Digitale identiteit vraagt veel van DigiD en eHerkenning

2023

Overig onderzoek

Afgerond

Toegang

Herijking MKBA Digtale Toegang – Naar aanleiding van de Wet digitale overheid

2023

Overig onderzoek

Afgerond

Toegang

Monitor digitale overheid 2022

2022

Ex durante

Afgerond

Digitale Overheid

Monitor digitale overheid 2022

2022

Ex durante

Afgerond

Digitale Overheid

Rapport BIO-evaluatie – bio-overheid

2022

Ex post

Afgerond

Informatieveiligheid

Onderzoek operationalisering anti-discriminatienormen tot AI-systeemprincipes

2021

Ex ante

Afgerond

AI

Update Quick Scan toepassen AI publieke sector

2021

Ex post

Afgerond

AI

Kadering en beoordeling rekenregels voor dataminimalisatie bij regie op gegevens

2021

Overig onderzoek

Afgerond

Data

Onderzoek naar kosten en baten van open source

2021

Ex ante

Afgerond

Data

Onderzoek naar open source gemeenschap

2021

Overig onderzoek

Afgerond

Data

Evaluatie pilot Regie op Gegevens

2021

Ex post

Afgerond

Data

Onderzoek effecten Direct Duidelijk op dienstverleningsresultaten

2021

Ex post

Afgerond

Digitaal Burgerschap

Onderzoek effect Direct Duidelijk op begrijpelijkheid teksten

2021

Ex post

Afgerond

Digitaal Burgerschap

Het Direct Duidelijk Effect

2021

Ex post

Afgerond

Digitaal Burgerschap

Rapportage Webrichtlijnen

2021

Monitor

Afgerond

Digitaal Burgerschap

Onderzoek naar de synergie tussen het Referentie Grootboekschema en elektronisch factureren

2021

Overig onderzoek

Afgerond

Digitale Overheid

Onderzoek inrichting architectuurfunctie GDI

2021

Ex ante

Afgerond

Digitale Overheid

Onderzoek naar govtech in NL

2021

Overig onderzoek

Afgerond

Digitale Overheid

Quick scan internationale vergelijking governance digitalisering

2021

Overig onderzoek

Afgerond

Digitale Overheid

Monitor GDI

2021

Monitor

Afgerond

Digitale Overheid

Adviesnotitie vervallen BTW-plicht GDI-voorzieningen Logius

2021

Overig onderzoek

Afgerond

Digitale Overheid

Marktverkenning Berichtenbox Bedrijven

2021

Ex ante

Afgerond

Digitale Overheid

Onderzoek impact BIO en ISO27002

2021

Ex post

Afgerond

Informatieveiligheid

Evaluatie Innovatiebudget

2021

Ex post

Afgerond

Digitale Overheid

Beleidsdoorlichting Overheidsdienstverlening en informatiesamenleving

2021

Doorlichting

Afgerond

n.v.t.

Ontwikkeling Mensenrechten Impact Assessment

2021

Overig onderzoek

Afgerond

Publieke Waarden

From harmful to ethical game and media design

2021

Overig onderzoek

Afgerond

Publieke Waarden

Code bescherming kinderrechten online

2021

Overig onderzoek

Afgerond

Publieke Waarden

Beleidsdoorlichting Overheidsdienstverlening en informatiesamenleving

2020

Ex post

Afgerond

n.v.t.