Brief regering : Rapportage onregelmatigheden Wet biometrie in de vreemdelingenketen (Wbvk)

Nr. 12
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ASIEL EN MIGRATIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 9 september 2025

Hierbij ontvangt u de gebundelde derde en vierde rapportage inzake onregelmatigheden
die aan het licht zijn gekomen door toepassing van de Wet biometrie in de vreemdelingenketen
(hierna: Wbvk). Voordat ik op de cijfers inga, wil ik een nadere uitleg geven over
de wijze van registratie en rapportage.

Voor deze rapportage is gebruik gemaakt van bestaande voorzieningen van ketenpartners
en van de Basisvoorziening Vreemdelingen (BVV), het centrale vreemdelingen administratiesysteem
in de migratieketen dat door alle ketenpartners wordt gebruikt. Het gebruik en de
opslag van biometrie binnen de vreemdelingenketen gaat verder dan het ondersteunen
van primaire uitvoeringsprocessen. De Wbvk biedt hiervoor een essentiële juridische
grondslag. Biometrie maakt een nauwkeurige en betrouwbare vaststelling van de identiteit
mogelijk, waardoor het vrijwel onmogelijk wordt voor vreemdelingen om zich met meerdere
identiteiten te presenteren. Dit gegeven versterkt niet alleen de integriteit van
het vreemdelingenproces, maar vormt tevens een krachtig instrument in de preventie
en bestrijding van identiteitsfraude. Voor de ketenpartners is het duidelijk dat biometrie
onder de Wbvk in belangrijke mate bijdraagt aan een doelmatige en doeltreffende uitvoering
van het vreemdelingenbeleid.

Categorieën onregelmatigheden

De onregelmatigheden zijn onderverdeeld in drie hoofdcategorieën:

– Signalen van mogelijke identiteitsfraude en misbruik1, onder te verdelen in subcategorieën.

– Administratieve onregelmatigheden, zoals onopzettelijke functionele onregelmatigheden
bij registratie of verificatie.

– Overige onregelmatigheden waarvan de aard nog niet eenduidig kan worden vastgesteld.

Vorm van registratie

Om een beeld te krijgen van de aantallen en typen afwijkingen is een specifiek logboek
gecreëerd op basis van (log)gegevens van de BVV.2 Dit logboek houdt de reacties van het systeem (de BVV) op de registratie en verificatie
van vingerafdrukken bij. Vervolgens categoriseren medewerkers van de Directie Regie
Migratieketen deze resultaten voor verdere analyse. De data in deze rapportage hebben
betrekking op de kalenderjaren 2023 en 2024. De vijfde rapportage, die betrekking
zal hebben op het jaar 2025, wordt in het derde kwartaal van 2026 verwacht.

Uitkomsten rapportage BVV:

2023

2024

•

Signalen van mogelijke ID-fraude

8

15

•

Administratieve onregelmatigheden

338

709

•

Overige/nader te onderzoeken

128

72

Het Handhavingsinformatieknooppunt (HIK) van de IND heeft een rapportage inzake onregelmatigheden
over 2023 en 2024 opgeleverd, die gegevens bevat over onregelmatigheden en mogelijke
fraudegevallen met betrekking tot identiteitsvaststelling ten behoeve van de evaluatie
van de Wbvk. Het HIK ontvangt deze gegevens niet alleen van de IND maar van alle relevante
ketenpartners, zoals het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Nationale Politie.
De signalen zijn met behulp van biometrie aan het licht gekomen.

Uitkomsten rapportage HIK:

2023

2024

•

Signalen mogelijke ID-fraude

240

353

–

Schengen Informatiesysteem (SIS II)

(236)

(332)

–

IND-loketten

(4)

(21)

–

Voorziening Identiteitsvaststelling vreemdeling in het buitenland (VIB)

(0)

(0)

Uit de analyse blijkt dat in 2024 sprake is van een toename van circa 47% in het aantal
signalen van mogelijke identiteitsfraude ten opzichte van 2023. Deze stijging betreft
in belangrijke mate meldingen afkomstig uit het Schengeninformatiesysteem (SIS II).
Het merendeel van deze meldingen houdt verband met personen die tijdens grenscontroles
aan de buitengrenzen van de Europese Unie worden aangetroffen en in Nederland geregistreerd
staan met een maatregel zoals een inreisverbod of terugkeerbesluit. De stijging houdt
(mogelijk) verband met de implementatie van het vernieuwde SIS III, conform de gewijzigde
Schengenverordening, waarin naast inreisverboden sinds maart 2023 ook terugkeerbesluiten
moeten worden geregistreerd. Hierdoor neemt het aantal signaleringen toe en worden
meer personen zonder geldige verblijfstitel gesignaleerd.

Het aantal meldingen van mogelijke identiteitsfraude afkomstig van IND-loketten binnen
Nederland is laag. In 2023 werden 4 meldingen geregistreerd, in 2024 is dit aantal
gestegen naar 21. Deze stijging zou kunnen duiden op de effectiviteit van bestaande
waarborgen en preventieve maatregelen bij binnenkomst en registratie.

BVV-cijfers

Uit de registraties in de BVV blijkt dat het aantal administratieve onregelmatigheden
in 2024 aanzienlijk is gestegen: van 338 gevallen in 2023 naar 709 gevallen in 2024.
Deze toename zou toegeschreven kunnen worden aan een verbetering van de gebruikte
logboeken binnen de BVV. Er zijn vooralsnog geen aanwijzingen dat de toename het gevolg
is van verslechterde administratieve processen. Het aantal meldingen dat valt onder
de categorie «Overige/nader te onderzoeken» is gedaald van 128 in 2023 naar 72 in
2024. Het is niet met zekerheid te zeggen wat de oorzaak is van deze afname.

Een structurele beperking bij de beoordeling van de effectiviteit van de Wbvk betreft
het ontbreken van een nulmeting voorafgaand aan de inwerkingtreding van de wet in
2014. Hierdoor blijft een cijfermatige beoordeling van de doelmatigheid beperkt. Sindsdien
wordt echter jaarlijks gemonitord op trendmatige ontwikkelingen. De rapportages over
2021 en 2022 zijn reeds aan de Tweede Kamer aangeboden. Ketenpartners blijven primair
verantwoordelijk voor de opvolging van onregelmatigheden. Dit kan onder meer leiden
tot het weigeren van een machtiging tot voorlopig verblijf, het intrekken van een
verblijfsvergunning of het corrigeren van onjuiste administratieve gegevens.

De Minister van Asiel en Migratie, D.M. van Weel