Brief regering : Verslag Eurogroep en Ecofinraad 7 en 8 juli 2025

Nr. 2131 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 september 2025

Hierbij ontvangt u het verslag van de Eurogroep en de Ecofinraad van 7 en 8 juli 2025
in Brussel.

Daarnaast ga ik in het verslag ook in op een viertal andere zaken.

• Ten eerste informeer ik u over het rapport van de Financial Stability Board over risico’s
van hefboomfinanciering in de niet-bancaire financiële sector. Daarmee doe ik de toezegging
af over de Nederlandse inzet om de risico’s van hefboomleningen in kaart te brengen.

• Ten tweede informeer ik u over het triloogakkoord over het voorstel tot wijziging
van de Verordening centrale effectenbewaarinstellingen (CSDR), waarmee de verplichte
afwikkelingscyclus voor effectenhandel in de EU wordt verkort van uiterlijk twee werkdagen
(T+2) naar uiterlijk één werkdag (T+1) na de handel.

• Ten derde informeer ik over de zogenoemde Memorandums of Understanding (MoU) voor macro financiële bijstand (MFB) aan Egypte en Jordanië die zijn goedgekeurd.

• Tot slot ga ik, conform de doorlopende toezegging aan de Tweede Kamer, in het verslag
in op de ontwikkelingen in de raadswerkgroep over een digitale euro.

De Minister van Financiën, E. Heinen

Verslag Eurogroep en Ecofinraad 7 en 8 juli 2025

Eurogroep in reguliere samenstelling

Macro-economische ontwikkelingen en begrotingsbeleid in eurozonelanden (fiscal stance)

De Eurogroep besprak de macro-economische ontwikkelingen en het geaggregeerde begrotingsbeleid,
de zogenahamde fiscal stance, in de eurozone. Daarbij gaf Pieter Hasekamp, voorzitter van het Europees Begrotingscomité
(European Fiscal Board – EFB), een toelichting op het recente rapport van de EFB over
de fiscal stance voor 2026.1 De EFB verwacht voor 2026 dat de fiscal stance gemiddeld licht verkrappend zal zijn. Dit is volgens de EFB passend, gezien de aantrekkende
economische groei en krappe arbeidsmarkten. Hogere defensie-uitgaven, o.a. door de
ruimte die de nationale ontsnappingsclausule biedt, kunnen echter zorgen voor een
verruimend begrotingsbeleid. De EFB gaf daarbij aan dat hogere defensie-uitgaven een
risico kunnen vormen voor de schuldhoudbaarheid in landen met een hoge schuld. Daarbij
benadrukte de EFB het belang van prudent begrotingsbeleid, zeker in de context van
uitzonderlijke geopolitieke onzekerheid.

Na de presentatie volgde een analyse van de Europese Commissie (hierna: Commissie).
Volgens de Commissie zal de fiscal stance in 2025 naar verwachting neutraal zijn, als een resultante van enerzijds lagere lopende
uitgaven en anderzijds hogere nationaal gefinancierde investeringen en uitkeringen
uit de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit (HVF). Volgens de Commissie past dit bij de
onzekere economische vooruitzichten en afnemende inflatiedruk. De Commissie gaf net
als de EFB aan dat het verwacht dat de fiscal stance in 2026 licht verkrappend zal zijn, mits lidstaten zich houden aan de uitgavenpaden
zoals vastgelegd in het SGP.

De Eurogroep nam een verklaring aan over de begrotingskoers voor de eurozone voor
2026, vooruitlopend op de voorbereiding van de nationale begrotingen voor volgend
jaar.2

Internationale rol van de euro

De president van de Europese Centrale Bank (ECB), Christine Lagarde, gaf een presentatie
over de internationale rol van de euro. De ECB concludeerde dat de internationale
rol van de euro in 2024 stabiel is gebleven. Het aandeel van de euro in de verschillende
indicatoren is in veel gevallen onveranderd gebleven sinds de Russische agressieoorlog
in Oekraïne. De ECB benoemde ook de toenemende rol van goud en het toenemend internationale
gebruik van cryptomunten.

Na de presentatie van de ECB besprak de Eurogroep de internationale rol van de euro.
Daarbij gaven meerdere lidstaten, waaronder Nederland, aan dat het vergroten van de
internationale rol van de euro voordelen met zich mee kan brengen, zoals het verkleinen
van de afhankelijkheid van de dollar en lagere transactie- en financieringskosten.
Nederland bracht daarbij in dat een grotere internationale rol van de euro het best
kan worden bevorderd door middel van langdurig gezond economisch en begrotingsbeleid
in de individuele lidstaten. Ook kunnen aanvullende maatregelen bijdragen aan het
vergroten van de internationale rol van de euro. Daarbij kan gedacht worden aan het
bevorderen van het gebruik van de euro in internationale grondstoffenmarkten en financiële
markten en het verder versterken van de kapitaalmarkunie, het versterken van economische
groei door belemmeringen op de interne markt weg te nemen en structurele hervormingen
te implementeren, én door handelsbanden te verdiepen tussen de EU en andere landen.
Nederland gaf daarbij ook aan geen voorstander te zijn van het aangaan van gemeenschappelijke
schulden voor nieuwe Europese instrumenten ten behoeve van een groter aanbod aan safe
assets. Dit laatste pleidooi werd ook door een enkele andere lidstaten onderschreven.

Eurozonetoetreding Bulgarije

De Ministers bespraken het voorstel van de Commissie over de omrekeningskoers van
de Bulgaarse lev naar de euro. De bespreking vond plaats in de aanloop naar de formele
besluitvorming door de Ecofinraad over eurotoetreding van Bulgarije per 1 januari
2026 en het vaststellen van de wisselkoers (zie verderop in het verslag).

Verkiezing voorzitter Eurogroep

Drie Ministers van Financiën hadden zich gekandideerd voor het voorzitterschap van
de Eurogroep. Het ging ten eerste om de zittend voorzitter, de Minister van Financiën
van Ierland Paschal Donohoe, ten tweede de Minister van Financiën van Spanje Carlos
Cuerpo, en ten derde de Minister van Financiën van Litouwen Rimantas Šadžius.3 Vlak voor de verkiezing trokken twee van de drie kandidaten zich terug, namelijk
de Minister van Financiën van Spanje en de Minister van Financiën van Litouwen. Vervolgens
koos de Eurogroep voor herbenoeming van Paschal Donohoe tot voorzitter van de Eurogroep.
De derde termijn van Donohoe is ingegaan per 13 juli 2025 voor een periode van 2,5
jaar.

De vijf grootste landen van de eurozone, waaronder Nederland, hebben de voorzitter
van de Eurogroep een aantal prioriteiten meegegeven voor het werkprogramma van de
Eurogroep de komende periode. In het kader van de effectiviteit en efficiëntie van
de Eurogroep blijft het belangrijk dat besprekingen in de Eurogroep goed worden voorbereid
op technisch niveau, dient overlap met discussies in de Ecofinraad te worden beperkt
en kan per keer bekeken worden wanneer, hoe lang en in welke samenstelling de Eurogroep
samenkomt. Inhoudelijk is het van belang dat de Eurogroep zich blijft richten op verdere
stappen ten aanzien van de kapitaalmarktunie, de digitale euro en versterking van
de veerkracht en het concurrentievermogen van de eurozone.

Eurogroep in inclusieve samenstelling

Digitale euro

De Ministers wisselden van gedachten over de wetsvoorstellen die de juridische basis
moeten vormen voor de mogelijke introductie van de digitale euro. Specifiek spraken
de Ministers over de procedure om de aanhoudingslimieten voor de digitale euro vast
te stellen. De voorzitter van de Eurogroep informeerde de Ministers over het werk
dat op dit onderwerp is gedaan.

Nederland gaf aan het in beginsel passend te vinden dat de ECB een voorstel doet voor
de hoogte van de aanhoudingslimiet, mits in de wetgeving gewaarborgd wordt dat de
digitale euro een betaalproduct is en niet een spaarproduct. Daar voegde Nederland
aan toe dat het in de rede ligt als medewetgevers ook betrokken zijn bij de bepaling
van de aanhoudingslimieten, aangezien de hoogte van de aanhoudingslimiet ook effect
kan hebben op de financiële stabiliteit en de aard van de digitale euro. Een meerderheid
van de lidstaten deelde dit standpunt. De Eurogroep besloot om op een later moment
nog een discussie te voeren over de aanhoudingslimieten voor de digitale euro, na
verdere technische en juridische uitwerking van het besproken voorstel.

Spaar- en Investeringsunie: vervolg op Eurogroep verklaring over kapitaalmarktunie
en perspectieven van de Europese Investeringsbank (EIB)

Als vervolg op de verklaring van de Eurogroep van maart 2024 over de toekomst van
de kapitaalmarktenunie presenteerde Nadia Calviño, de president van de Europese Investeringsbank
(EIB), de lopende werkzaamheden en initiatieven van de EIB in verband met de kapitaalmarktenunie
en de spaar- en investeringsunie. In de presentatie gaf de EIB aan op vier gebieden
te kunnen bijdragen aan de spaar- en investeringsunie, namelijk i) het versterken
van de internationale rol van de euro, ii) het TechEU-programma t.b.v. innovatie (inclusief
het European Tech Champions Initiative – ETCI), iii) de Europese securitisatiemarkt,
en iv) simplificatie en stroomlijning.

Nederland steunt de initiatieven van de EIB om het Europees concurrentievermogen te
versterken. Tijdens de gedachtewisseling in de Eurogroep verwelkomden verschillende
lidstaten de presentatie en spraken ze steun uit voor de voorgestelde aanpak van de
EIB om privaat kapitaal te mobiliseren. Deze inzet is aanvullend aan de uitwerking
van de plannen voor de spaar- en investeringsunie waar de Commissie en Raad mee aan
de slag zijn om de interne markt te versterken en barrières voor investeringen en
bedrijfsfinanciering weg te nemen.

Ecofinraad

Ecofinraadontbijt

Zoals gebruikelijk gaf de voorzitter van de Eurogroep bij het Ecofinraadontbijt de
aanwezige Ministers een terugkoppeling van de besprekingen in de Eurogroep. Tevens
heeft de Commissie een update gegeven over de macro-economische situatie. Ook gaven
de Commissie en de EU-lidstaten van de G7 (Italië, Frankrijk, Duitsland) een toelichting
op de gezamenlijke verklaring van de G7-landen van 28 juni 2025 over de side-by-side
oplossing ten aanzien van de Amerikaanse belastingwetgeving en Pijler 2 (wereldwijde
minimumbelasting).4

Pakket voor de gemeenschappelijke munt: digitale euro en eurocontanten als wettig
betaalmiddel

De Ecofinraad wisselde van gedachten over de wetsvoorstellen die de juridische basis
moeten vormen voor de mogelijke introductie van de digitale euro en over het wetsvoorstel
voor eurocontanten als wettig betaalmiddel, tezamen het pakket voor de gemeenschappelijke
munt. Voor de vergadering was door het Deense voorzitterschap van de Raad een document
geagendeerd met daarin enkele (discussie)vragen die de basis vormden voor de gedachtewisseling.5

Op de vraag of Ministers het eens zijn met de doelstelling om in 2025 in de Raad tot
een akkoord te komen over de digitale euro en het volledige pakket voor de gemeenschappelijke
munt werd door de lidstaten positief geantwoord. Nederland en de andere lidstaten
steunden in hun interventies de doelstelling, maar gaven aan dat dit afhangt van verdere
voortgang op de openstaande punten.

Nederland en de meeste lidstaten waren het eens met het voorzitterschap dat de aanhoudingslimiet,
het besluit tot uitgifte van de digitale euro en het compensatiemodel tot de belangrijkste
openstaande punten behoren. Sommige lidstaten gaven daarnaast aan dat er aandacht
moet blijven voor privacy en weerbaarheid, omdat dit belangrijke onderwerpen zijn.
Tot slot werd steun uitgesproken voor de gezamenlijke behandeling van de wetsvoorstellen
in het pakket voor de gemeenschappelijke munt, om daarmee het belang van contant geld
naast een eventuele digitale euro te onderstrepen.

Nederland benadrukte in de discussie verder dat de digitale euro toegevoegde waarde
moet hebben voor consumenten, winkeliers en bedrijven. In dit kader noemt Nederland,
net als België, dat het van belang is dat de digitale euro vanaf het begin ook een
offline variant heeft. Nederland verwelkomde dat de digitale euro in de huidige voorstellen
een hoog niveau van privacy heeft en niet programmeerbaar is. Ook verwelkomde Nederland
het werk van de ECB aan een zogeheten wholesale digitale euro die kan worden gebruikt in het betalingsverkeer tussen banken onderling.
Tot slot herhaalde Nederland dat de kosten van de digitale euro proportioneel moeten
worden verdeeld en dat de digitale euro een betaalmiddel moet zijn en geen spaarmiddel.

Herziening securitisatie-raamwerk

De Ecofinraad wisselde van gedachte over de voorstellen die de Europese Commissie
op 17 juni jl. publiceerde voor herziening van de regelgeving voor securitisaties.
De gedachtewisseling werd voorafgegaan door een presentatie van de Commissie waarin
de voorstellen werden toegelicht. Uw Kamer ontving op 11 juli jl. het BNC-fiche met
daarin de appreciatie van de herziening van deze verordening.6 De ECB, EIB en de lidstaten verwelkomen het voorstel.

Stand van zaken financiële dienstenwetgeving

Het voorzitterschap gaf een overzicht van de stand van zaken met betrekking tot wetgevingsvoorstellen
op het gebied van financiële diensten.7

Nederland gaf in reactie op deze toelichting aan dat het voorstel over een raamwerk
voor het op verzoek van de klant delen van financiële klantdata, het Financial Data
Access Framework (FIDA), substantiële kosten met zich meebrengt voor de financiële
sector en dat Nederland daarom voorstander is van het vereenvoudigen FIDA en verminderen
van de regeldruk voor bedrijven. Nederland erkent dat FIDA kansen biedt voor innovatie
en bescherming van de financiële data. Deze voordelen moeten wel opwegen tegen de
kosten voor de sector. Daarbij verwelkomde Nederland recente voorstellen van de Commissie
ter vereenvoudiging van FIDA.

Ook het triloogakkoord van 25 juni jl. over de herziening van het raamwerk voor crisismanagement
en depositogarantie voor banken (CMDI) kwam aan bod. Nederland uitte zich net als
een enkele andere lidstaat kritisch op het bereikte (politieke) akkoord op hoofdlijnen,
aangezien niet alle waarborgen uit het Raadsakkoord voor afwikkeling van banken in
resolutie in dit triloogakkoord zijn opgenomen. Nederland zal zich met gelijkgezinde
lidstaten kritisch blijven opstellen in de verder technische uitwerking van het triloogakkoord.

Werkprogramma Deens voorzitterschap

In de tweede helft van 2025 is Denemarken voorzitter van de Raad van de Europese Unie.
Het Deense voorzitterschap gaf aan de leden van de Ecofinraad een toelichting op het
werkprogramma en de prioriteiten. De slogan van het Deense voorzitterschap is «Een
sterk Europa in een veranderende wereld«. De twee belangrijkste prioriteiten van Denemarken
zijn, ten eerste, een veilig Europa en, ten tweede, een competitief en groen Europa.
Uitgebreidere informatie over het werkprogramma en de prioriteiten van het Deens voorzitterschap
is te vinden op hun website.8

Economische en financiële consequenties van de Russische agressie in Oekraïne

De Ecofinraad besprak de economische en financiële impact van de Russische agressie
tegen Oekraïne en de Europese steunmaatregelen. De Commissie gaf een korte toelichting
op de huidige financieringsnoden van Oekraïne voor het huidige jaar alsook de komende
jaren, evenals de geplande betalingen aan Oekraïne. Ook werd kort vooruitgeblikt op
de conferentie voor de wederopbouw van Oekraïne in Rome op 10 en 11 juli 2025 («Ukraine
Recovery Conference»). Diverse aanwezigen onderstreepten het belang van blijvende
economische, financiële, militaire en politieke steun aan Oekraïne.

Raadsbesluiten over gewijzigde HVF-plannen

De Raad stemde in met de gewijzigde herstel- en veerkrachtplannen (HVP) van België,
Denemarken, Duitsland, Ierland, Oostenrijk en Tsjechië.9 De Commissie lichtte toe dat de EU tot op heden meer dan € 317 miljard uit de herstel-
en veerkrachtfaciliteit (HVF) aan de lidstaten heeft uitbetaald.

Daarnaast werden op 18 juli in de Raad Algemene Zaken de gewijzigde HVP’s van Griekenland,
Finland en Bulgarije goedgekeurd. Deze lidstaten hebben gebruik gemaakt van de mogelijkheid
om het HVP aan te passen op grond van objectieve omstandigheden, op basis van artikel 21
van de HVF-verordening.

Europees Semester 2025

Op 4 juni jl. heeft de Commissie het lentepakket in het kader van het Europees Semester
gepubliceerd.10 Het Europees Semester is het jaarlijkse proces waarin de EU-lidstaten hun economisch,
arbeidsmarkt- en begrotingsbeleid coördineren. In de Ecofinraad gaf de Commissie een
korte toelichting op het lentepakket, in het bijzonder de landspecifieke aanbevelingen
(LSA’s) en de macro-economische onevenwichtighedenprocedure (MEOP). De Ecofinraad
ging akkoord met de landspecifieke aanbevelingen.11 Ook nam de Ecofinraad Raadsconclusies aan over de MEOP.12

Implementatie Europees begrotingsraamwerk

In het kader van het herziene Europese begrotingsraamwerk hebben lidstaten budgettair-
structurele plannen (hierna: plannen) voor de middellange termijn ingediend. De Commissie
heeft recent de plannen van Litouwen en van Oostenrijk beoordeeld en een aanbeveling
gedaan aan de Raad voor het vaststellen van het meerjarig uitgavenpad. De Ecofinraad
gaf zijn goedkeuring aan de Raadsaanbeveling voor Litouwen en Oostenrijk.

Zoals toegelicht in de nazending van de geannoteerde agenda van de Eurogroep en Ecofinraad
van juni jl.13 heeft de Europese Commissie (de Commissie) op 19 maart 2025 voorgesteld om de nationale
ontsnappingsclausule binnen de Europese begrotingsregels tijdelijk en gericht te activeren,
met als doel om nationale defensie-uitgaven op korte termijn te verhogen. Zestien
lidstaten (België, Bulgarije, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Griekenland,
Kroatië, Letland, Litouwen, Hongarije, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije en Tsjechië)
hadden een aanvraag voor activatie van de nationale ontsnappingsclausule ingediend.
De Ecofinraad heeft ingestemd met de Raadsaanbevelingen over de nationale ontsnappingsclausule
voor vijftien lidstaten, namelijk België, Bulgarije, Denemarken, Estland, Finland,
Griekenland, Kroatië, Letland, Litouwen, Hongarije, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije
en Tsjechië.14 De Duitse aanvraag voor activatie van de nationale ontsnappingsclausule wordt gelijktijdig
beoordeeld met het budgettair-structurele plan. Duitsland heeft eind juli zijn budgettair-structurele
plan voor de middellange termijn ingediend waarin hun begrotingsplannen verder worden
uitgewerkt. Zodra de Europese Commissie haar beoordeling heeft gepubliceerd, wordt
uw Kamer hierover nader geïnformeerd, zoals aangegeven in de Kamerbrief over implementatie
van het Europees begrotingsraamwerk.[1]

Tot slot kwam bij dit agendapunt de aanwezigheid van buitensporige tekorten in lidstaten
aan de orde. De Commissie heeft vastgesteld dat sprake is van een buitensporig tekort
in Oostenrijk. De Ecofinraad heeft dit bekrachtigd, hetgeen betekent dat een buitensporigtekortprocedure
is geopend voor Oostenrijk. Oostenrijk moet voor 15 oktober 2025 effectieve actie
ondernemen en noodzakelijke maatregelen nemen om het tekort terug te brengen. De Commissie
concludeerde daarnaast dat Roemenië te weinig effectieve opvolging heeft gegeven aan
het in januari 2025 vastgestelde buitensporig tekort. Ook deze bevinding is door de
Ecofinraad bekrachtigd. Roemenië moet eveneens voor 15 oktober 2025 effectieve actie
ondernemen en noodzakelijke maatregelen nemen om het tekort terug te brengen. De Ecofinraad
heeft voor beide lidstaten een (herzien) correctief uitgavenpad aanbevolen.

Voorbereiding van de bijeenkomst van de Ministers van Financiën en gouverneurs van
de centrale banken van de G20 op 17–18 juli 2025: EU-mandaat

De Ecofinraad stemde in met de «Terms of Reference» van de EU voor de bijeenkomst
van de derde G20-bijeenkomst voor Ministers van Financiën en centrale bankgouverneurs
onder het Zuid-Afrikaans voorzitterschap, op 17 en 18 juli 2025 in Durban, Zuid-Afrika.

Tijdens deze G20-bijeenkomst presenteerde de Financial Stability Board (FSB) het finale
rapport over risico’s van hefboomfinanciering in de niet-bancaire financiële sector,
inclusief aanbevelingen om zulke risico’s te adresseren.15 Nederland heeft zich de afgelopen jaren binnen FSB-verband ingezet om de risico’s
van hefboomleningen in kaart te brengen. Met de oplevering van dit rapport wordt daarmee
ook voldaan aan de toezegging om de risico’s in kaart te brengen en de Kamer hierover
te informeren.16

Toetreding Bulgarije tot eurozone

De Ecofinraad heeft ingestemd met toetreding van Bulgarije tot de eurozone per 1 januari
2026.17 De Ecofinraad van 20 juni jl. had hierover reeds een positieve aanbeveling aan de
Raad aangenomen. Daarnaast heeft de Europese Raad van 26 juni jl. de eurotoetreding
van Bulgarije gesteund. Ook hebben zowel de ECB op 2 juli als het Europees Parlement
op 8 juli een positieve opinie aangenomen over toetreding van Bulgarije tot de eurozone.
Bulgarije wordt de 21e lidstaat van de eurozone. In de Ecofinraad van 8 juli jl. is ook de omrekenkoers
vastgesteld van de Bulgaarse lev naar de euro.18

Overig

Aanpassing afwikkelingscyclus effectenhandel naar T+1

Op 18 juni jl. is in triloogonderhandelingen een akkoord bereikt tussen het Europees
Parlement, de Raad van de EU en de Commissie over het voorstel tot wijziging van de
Verordening centrale effectenbewaarinstellingen (CSDR19), waarmee de verplichte afwikkelingscyclus voor effectenhandel in de EU wordt verkort
van uiterlijk twee werkdagen (T+2) naar uiterlijk één werkdag (T+1) na de handel.

Deze afwikkelingscyclus betreft het proces dat volgt na het sluiten van een effectentransactie,
waarbij de overdracht van het effect en de daartegenover staande betaling daadwerkelijk
plaatsvindt. Momenteel moet dit uiterlijk op de tweede werkdag na de transactie (T+2).
Het voorstel brengt dit terug naar de eerste werkdag (T+1). De juridische wijziging
zorgt voor rechtszekerheid, draagt naar verwachting bij aan efficiëntere afwikkeling
en snellere beschikbaarheid van middelen voor marktpartijen, en sluit aan bij internationale
ontwikkelingen. Op dit moment bevindt 60% van de wereldwijde financiële markten zich
op een afwikkelingscyclus van T+1.

Het triloogakkoord is op 27 juni jl. goedgekeurd in Coreper, en de verordening wordt
nu vertaald in alle talen van de EU. Op 10 september a.s. wordt het triloogakkoord
in stemming gebracht in het Europees Parlement, waarna finale goedkeuring door de
Raad zal volgen. De wijziging wordt van toepassing op 11 oktober 2027. Tot die tijd
zal de financiële sector zich, in overleg met de toezichthouders, voorbereiden op
de benodigde operationele en procesmatige aanpassingen om een soepele overstap naar
T+1 mogelijk te maken.

Macro Financiële Bijstand Egypte en Jordanië

Donderdag 17 juli heeft in Brussel een comitologieprocedure plaatsgevonden ter goedkeuring
van de Memorandums of Understanding (MoU) voor macro financiële bijstand (MFB) aan Egypte en Jordanië. Beide MoU’s zijn
goedgekeurd. Uw Kamer heeft na aankondiging van de steun voor beide landen twee afzonderlijke
brieven ontvangen over de inhoud van de voorstellen en de kabinetsappreciatie.20, 21 Gezien de interesse van uw Kamer voor de MFB aan deze twee landen informeer ik u
middels dit verslag over de inhoud van de vastgestelde MoU’s en de Nederlandse inbreng.

Egypte

De kabinetsappreciatie die op 2 april 2024 naar de Kamer is verstuurd bevat een toelichting
op de aangekondigde Macro Financiële Bijstand voor Egypte. In verband met de urgentie
van de financieringslast in de 2de helft van 2024 en de aflopende zittingstermijn van het Europees Parlement heeft de
Commissie ervoor gekozen om de steun van 5 miljard euro te splitsen in twee pakketten.
Het eerste pakket à 1 miljard euro is per spoedprocedure (vanwege de financiële noden
van Egypte) vastgesteld in december 2024. Voor het tweede pakket, de overige 4 miljard euro,
is de reguliere wetgevingsprocedure toegepast. Nadat de Raad en het Europees Parlement
op 19 mei jl. overeenstemming bereikten over de steun aan Egypte kon de Commissie
de onderhandelingen met Egypte over de MoU starten.22

Het goedgekeurde MoU heeft betrekking op de voorwaarden voor het tweede pakket à 4 miljard euro
en is erop gericht om de oorzaken van de betalingsbalansproblemen te adresseren. De
maatregelen in de MoU zijn gestructureerd rondom drie pijlers: 1) macro-economische
stabiliteit en veerkracht, 2) competitiviteit en ondernemingsklimaat, en 3) de groene
transitie. De eerste pijler is voornamelijk gericht op het verbeteren van de publieke
overheidsfinanciën en op het bevorderen van transparantie. De tweede pijler richt
zich op het verkleinen van de voetafdruk van de overheid in de economie met een hervorming
van het bestuur van staatsbedrijven. De derde pijler is voornamelijk gericht op de
water- en energiesector en bevat maatregelen om het waterbeheer te verbeteren. De
steun zal in drie tranches worden uitbetaald, de eerste bedraagt 1 miljard euro en
de laatste twee 1,5 miljard euro. De tijdslijn hiervoor is geschetst in de MoU. Het
vrijgeven van de steun is afhankelijk van de positieve beoordeling van de als voorwaarde
genoemde hervormingen in het MoU, de opvolging en voortgang van de afspraken in het
associatieverdrag en verdere implementatie van het parallel-lopende IMF-programma.

Nederland heeft tijdens de bespreking van het tweede pakket aangegeven in te kunnen
stemmen met het MoU, maar had gehoopt op ambitieuzere maatregelen, bijvoorbeeld op
het gebied van de rol van staatsbedrijven in de economie om een gelijker speelveld
te maken. Ook heeft Nederland aandacht gevraagd voor het strikte monitoren van de
MFB-randvoorwaarden op het gebied van mensenrechtenbescherming, het democratische
systeem en bescherming van de rechtsstaat. Tot slot heeft Nederland erop aangedrongen
na elke uitbetaling geïnformeerd te worden over de beoordeling van de macro-economische
en politieke voorwaarden. De Europese Commissie heeft toegezegd na iedere uitbetaling
een terugkoppeling te geven aan de lidstaten.

Jordanië

De Kamerbrief over het voorstel voor 500 miljoen euro MFB aan Jordanië is 21 mei 2024
met uw Kamer gedeeld en bevat een toelichting op het aangekondigde voorstel en de
kabinetsappreciatie. Nadat de Raad en het Europees Parlement overeenstemming hadden
bereikt over de steun aan Jordanië kon de Europese Commissie de onderhandelingen met
Jordanië starten.23 Daarnaast is de Europese Commissie in overleg met Jordanië over een aanvullend MFB-pakket.
Naar verwachting zal dit op korte termijn worden aangekondigd en sterke synergiën
met de huidige MFB kennen.

Het goedgekeurde MoU heeft betrekking op de voorwaarden voor de MFB en is erop gericht
om de oorzaken van de betalingsbalansproblemen te adresseren. De steun is verdeeld
over drie tranches (uitbetalingen) van respectievelijk 250 miljoen euro, 150 miljoen euro
en 100 miljoen euro. De eerste uitbetaling is conditioneel aan het inwerkingtreden
van het MoU evenals een succesvol trackrecord met betrekking tot de implementatie
van het parallel-lopende IMF-programma. Voor uitbetaling van de tweede en derde tranche
controleert de Europese Commissie de succesvolle implementatie van structurele hervormingen
en beleidsmaatregelen. Bij Jordanië zijn deze maatregelen gestructureerd in vijf pijlers:
1) management overheidsfinanciën, 2) bestuur, 3) sociale zekerheid en arbeidsmarktbeleid,
4) energie en 5) ondernemingsklimaat.

Nederland heeft tijdens de bespreking aangegeven hiermee in te kunnen stemmen. Daarbij
heeft Nederland aandacht gevraagd voor het verbeteren van het ondernemingsklimaat
en de energiesector. Nederland had graag meer ambitie gezien op deze terreinen en
hoopt dat dit wordt meegenomen in de onderhandelingen over een eventueel volgend MFB-pakket.
Ook heeft Nederland gewezen op de wenselijkheid van de verbetering van de positie
van vluchtelingen op de arbeidsmarkt in Jordanië, wat ook de macro-economische situatie
ten goede zou komen.

Digitale euro

Maandelijks informeer ik de Kamer over de voortgang van de onderhandelingen over een
digitale euro. Naast agendering van de digitale euro tijdens de Eurogroep en in de
Ecofinraad, vond er op ambtelijk niveau op 18 juli een raadswerkgroep plaats om de
wetsvoorstellen te bespreken. In deze raadswerkgroep is gesproken over weerbaarheid
in de digitale euro infrastructuur, over toegang tot mobiele apparaten ten behoeve
van offline functionaliteiten en over fraudedetectie en preventie.

Ten aanzien van weerbaarheid is in de raadswerkgroep opnieuw stilgestaan bij het non-paper
van Estland, Letland, Litouwen en Finland om weerbaarheid goed te verankeren in de
wetsvoorstellen. Specifiek is verder ingegaan op de haalbaarheid van enkele maatregelen
die in uitzonderlijke omstandigheden kunnen worden genomen om de continuïteit van het betalingsverkeer te waarborgen. Zo is er gesproken over de mogelijkheid
om tijdelijk de transactie- en/of aanhoudingslimieten voor offline functionaliteiten van de digitale euro te verhogen tot maximaal de algemene aanhoudingslimiet.
Een meerderheid van lidstaten, waaronder Nederland, heeft zich uitgesproken voor goede
verankering van weerbaarheid in de digitale euro verordening. Meerdere lidstaten benoemden
dat de digitale euro één van de onderdelen kan zijn van een weerbaar Europees betalingsverkeer,
naast contant geld en bestaande digitale betaalmethoden.

Ten aanzien van toegang tot mobiele apparaten ten behoeve van offline functionaliteiten
is gesproken over de voorwaarden voor toegang, in artikel 33 van de conceptverordening
gedefinieerd als FRAND (fair, reasonable and non-discriminatory). Lidstaten wisselden met elkaar van gedachten over de verdere invulling en toereikendheid
van deze voorwaarden, en over de rol van betaaldienstverleners om deze offline functionaliteiten
mogelijk te maken. Nederland heeft aangegeven veel waarde te hechten aan de gelijktijdige
introductie van online en offline functionaliteiten van de digitale euro, omdat dit
van concrete toegevoegde waarde is ten opzichte van het huidige Nederlandse betalingsverkeer.
Meerdere lidstaten onderschreven dit belang. Ook de Europese Commissie en de ECB gaven
aan veel waarde te hechten aan offline functionaliteiten. Het Deense voorzitterschap
heeft aangegeven op dit thema verder te werken en te onderzoeken of artikel 33 met
FRAND-voorwaarden verdere invulling of specificering behoeft.

Tot slot is kort gesproken over het werk van de ECB om fraudedetectie en preventie
voor de digitale euro zo sterk mogelijk te maken, zonder daarbij de privacy van consumenten
onnodig te belemmeren. Nederland heeft steun uitgesproken voor het werk van de ECB
op dit gebied, net als een meerderheid van andere lidstaten. Nederland heeft daarnaast
gevraagd om nadere toelichting op het tegengaan van fraude en valsemunterij bij offline
functionaliteiten. De ECB heeft toegezegd de Raad hier nader over te informeren.