Brief regering : Voortgangsrapportage expertisecentrum FAST

33 009
Innovatiebeleid

Nr. 940
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT EN VAN ECONOMISCHE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 juni 2025

Met deze brief informeren wij uw Kamer over de voortgang van expertisecentrum FAST
(Future Affordable Sustainable Therapy development) aan de hand van het «FAST jaarverslag 2024».

Het expertisecentrum FAST richt zich op het ondersteunen en versterken van therapieontwikkeling
in Nederland. Het is in 2023 van start gegaan op initiatief van verschillende veldpartijen
en met steun van het Ministerie van VWS en het Ministerie van EZ. In mei 2024 is uw
Kamer geïnformeerd1 over de voortgang en activiteiten van FAST over 2023. Hierin werd ook de toezegging
gedaan om uw Kamer in 2025 nogmaals te informeren over de bestedingen en opbrengsten
van FAST, en vanaf dat moment te kiezen voor een tweejarige opdracht- en rapportagecyclus.
Met deze brief komen we deze toezegging na.

Jaarverslag 2024

In het bijgesloten jaarverslag van FAST leest u over de visie, prioriteiten en activiteiten
van de organisatie. FAST hanteert twee uitgangspunten. Veldpartijen kunnen het beste
aangeven welke knelpunten moeten worden aangepakt en welke oplossingen haalbaar zijn,
en patiënten staan centraal bij alle inspanningen van FAST.

FAST heeft vijf thematische speerpunten: drug repurposing, cel- en gentherapie, medische isotopen, zeldzame ziekten en infectieziekten. Deze
thema’s sluiten goed aan bij de innovatieve kracht van de Nederlandse veldpartijen
en hebben raakvlak met maatschappelijke doelstellingen. Rondom deze gebieden biedt
FAST een wegwijsfunctie waarin het geneesmiddelenontwikkelaars in contact brengt met
de juiste instanties, academische groepen, faciliteiten of investeerders. Zo neemt
FAST knelpunten weg en versnelt de therapieontwikkeling.

In 2024 heeft FAST thematische hubs opgezet waarbinnen publieke en private partijen
hun expertise rondom een focusgebied bundelen en kennis ontsluiten.

Het jaarverslag en de bijlage met verantwoording geven inzicht in de concrete activiteiten
en opbrengsten van FAST. Hiermee laat FAST zien dat het in 2024 verder is gegaan met
het bijeenbrengen van partijen en het verbinden van kennis. Met concrete opbrengsten,
zoals de Leidraad Maatschappelijk Verantwoord Licentiëren en de analyse academiegedreven
geneesmiddelenontwikkeling, toont FAST opnieuw zijn kracht als expertisecentrum van
en voor het veld.

In de Kamerbrief2 van 24 mei 2024 werden twee aandachtspunten meegegeven, een duurzame inrichting van
de wegwijsfunctie om kennis uit het veld te ontsluiten, en het verder inbedden van
het patiëntperspectief bij de activiteiten van FAST. In de jaarrapportage 2024 geeft
FAST aan hoe de kennisdeling is ingericht als kerntaak van de organisatie. Zo heeft
FAST het FAST Forum gelanceerd. In dit online forum komen innovatoren, onderzoekers,
start-ups, bedrijven, patiëntvertegenwoordigers en overheidspartijen samen om kennis
en expertise over innovatieve therapieontwikkeling uit te wisselen en in contact te
komen met elkaar. Ook wijst FAST individuele partijen de weg en adviseert hen over
therapie-ontwikkeling.

Daarnaast is FAST in 2024 gestart met een project dat educatie biedt aan patiëntvertegenwoordigers,
gericht op het vergroten van hun inzicht in de verschillende ontwikkel- en toepassingsroutes
van therapieën.

Doorontwikkeling FAST

Het Ministerie van VWS stelde twee miljoen euro per jaar beschikbaar voor de periode
2023 en 2024. In de Kamerbrief is te lezen dat er sprake was van onderbenutting over
2023. Dit geld is grotendeels benut in 2024 in lijn met de tweejarige opdrachtverstrekking
aan FAST via ZonMw. Eind 2024 is nog een kleine onder uitputting van het beschikbare
budget. Het merendeel is verantwoord door uitgaven die in 2024 zijn afgesproken en
in 2025 gefactureerd worden.

Een belangrijke voorwaarde voor de werkwijze van FAST is dat het functioneert als
zelfstandige organisatie van en voor het veld. In de Kamerbrief van 24 mei 2024 is
te lezen dat er gestart was met een onderzoekstraject naar een model waarbij FAST
als onafhankelijke entiteit haar opdracht kan vormgeven. Uit dit onderzoek is een
organisatiestructuur naar voren gekomen waarbij FAST opereert binnen de organisatie
van TNO. Deze structuur biedt synergie op het gebied van innovatie aanjagen in Nederland,
en efficiëntie in de bedrijfsvoering. FAST is per 1-1-2025 overgegaan van ZonMw naar
TNO. Personeel en middelen zijn rechtstreeks overgegaan, inclusief het beperkte restbudget
uit 2024.

In samenwerking met de ministeries van VWS en EZ heeft TNO, in samenwerking met FAST,
de voormalige Minister van VWS Conny Helder als nieuwe voorzitter van de FAST-board
aangesteld. Wij zijn verheugd dat zij zich als boegbeeld van FAST wil inzetten om
de innovatie en ontwikkeling van geneesmiddelen in Nederland verder te brengen.

Bij de positionering als onafhankelijke organisatie is (gedeeltelijke) zelfstandigheid
op het gebied van financiering op zijn plaats.

Het Ministerie van VWS zegde eerder toe de huidige financiering van twee miljoen euro
per jaar te continueren voor de periode 2025–2026.

Wij moedigen FAST aan om deze periode te gebruiken voor het verder verankeren van
het expertisecentrum en kansen te onderzoeken om hun rol van en voor het veld in de
toekomst te ondersteunen met financiering vanuit het veld. In 2027 zal ik uw Kamer
opnieuw informeren over de opbrengsten en bestedingen van FAST, conform een tweejarige
opdracht- en rapportagecyclus.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
D.E.M.C. Jansen

De Minister van Economische Zaken,
V.P.G. Karremans