Brief regering : Voorgestelde Raadsbesluiten - overeenkomst inzake de interpretatie van het Energiehandvestverdrag (ECT)

Nr. 4087
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 juni 2025

Graag informeer ik uw Kamer over twee concept-Raadsbesluiten1 die zien op de ondertekening door de EU respectievelijk Euratom van een juridisch
bindende overeenkomst betreffende de interpretatie en toepassing binnen de EU van
het Energiehandvestverdrag (Energy Charter Treaty, het «ECT»). In deze brief wordt ingegaan op de achtergrond en inhoud van de voorstellen,
appreciatie, en het standpunt dat het kabinet zal innemen bij besluitvorming in de
Raad.

Achtergrond en inhoud

Deze concept-Raadsbesluiten volgen op eerdere uitspraken van het Europees Hof van
Justitie.2 Het Hof oordeelde dat intra-EU-arbitrage tussen een investeerder uit een EU-lidstaat
enerzijds en een andere EU-lidstaat anderzijds in strijd is met Europees recht. Ook
oordeelde het Hof dat de arbitragebepaling (artikel 26(2)(c)) uit het ECT niet van
toepassing is op intra-EU geschillen. Desondanks zijn er nog steeds arbitragetribunalen
die deze jurisprudentie naast zich neerleggen en EU-investeerders die een intra-EU-geschil
starten tegen een EU-lidstaat op grond van het ECT ontvankelijk verklaren.

Tegen deze achtergrond hebben de EU-lidstaten en de Europese Commissie onderhandeld
over een juridisch bindend instrument dat de jurisprudentie van het Europees Hof van
Justitie bevestigt.3 Dat heeft geleid tot een overeenkomst. Hierin bevestigen de partijen hun gemeenschappelijke
interpretatie dat artikel 26 ECT niet van toepassing is en nooit had mogen worden
toegepast als grondslag voor intra-EU-arbitrageprocedures.

De onderhandelingen over deze overeenkomst zijn in juni 2024 afgerond. Om toe te treden
tot de overeenkomst zullen de EU-lidstaten afzonderlijk hun gebruikelijke nationale
goedkeuringsprocedures voor toetreding doorlopen. Aangezien de EU en Euratom ook partij
zijn bij het ECT,4 zullen zij ook partij worden bij deze intra-EU overeenkomst over de toepassing van
het ECT binnen de EU. De Commissie heeft daarom twee voorstellen voor Raadsbesluiten
gedeeld die zien op de ondertekening en goedkeuring van de Overeenkomst door de EU
respectievelijk Euratom.

Kabinetsappreciatie van de voorstellen voor Raadsbesluit en verdere besluitvorming

Het kabinet verwelkomt de overeenkomst. Nederland onderschrijft de interpretatie die
in de overeenkomst wordt gegeven aan het ECT, en in het bijzonder aan artikel 26 ECT.
Ook Nederland meent dat, in lijn met de EU rechtspraak, dit artikel geen grondslag
kan bieden voor arbitrage van een intra-EU geschil. Met de overeenkomst wordt de uitleg
van artikel 26 ECT van de EU en de lidstaten herbevestigd in een verdrag.

Het kabinet verwelkomt de voorstellen voor de Raadsbesluiten, die de EU en Euratom
in staat stellen om de Overeenkomst te ondertekenen en goed te keuren. De verwachting
is dat de voorstellen binnenkort worden behandeld in COREPER en vervolgens ter besluitvorming
worden aangeboden aan de Raad. Het kabinet is voornemens om met de besluiten in te
stemmen.

Tevens informeer ik uw Kamer hierbij dat het kabinet wenst dat ook Nederland partij
wordt bij de overeenkomst. De parlementaire goedkeuringsstukken hiervoor zijn momenteel
in voorbereiding.

De Staatssecretaris
Buitenlandse Zaken,
J.C. Boerma