Brief regering : Geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken 24 juni 2025

Nr. 3162
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 11 juni 2025

Hierbij bied ik u de geannoteerde agenda aan voor de Raad Algemene Zaken van 24 juni
2025.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
C.C.J. Veldkamp

Geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken 24 juni 2025

Op dinsdag 24 juni a.s. vindt in Luxemburg de Raad Algemene Zaken (RAZ) plaats. Op
de agenda staan vooralsnog de voorbereiding van de Europese Raad (ER) van 26-27 juni,
het Europees Semester 2025 en de jaarlijkse rechtsstaatsdialoog. Met deze geannoteerde
agenda wordt uw Kamer tevens geïnformeerd over het EU-toetredingsproces van kandidaat-lidstaat
Montenegro. De Commissie beveelt aan 1 hoofdstuk («openbare aanbestedingen») onder
voorbehoud te sluiten. De Minister van Buitenlandse Zaken zal niet aan deze RAZ kunnen
deelnemen vanwege de NAVO-top die op 24 en 25 juni zal plaatsvinden in Den Haag. De
Permanente Vertegenwoordiger van Nederland bij de Europese Unie zal Nederland vertegenwoordigen.

Voorbereiding Europese Raad

De Raad zal de ER van 26 en 27 juni aanstaande voorbereiden. Op de agenda van de ER
staan momenteel de Russische agressie tegen Oekraïne, de situatie in het Midden-Oosten,
Europese veiligheid en defensie, EU in de wereld, concurrentievermogen en migratie.
De inzet van het demissionaire kabinet is toegelicht in de geannoteerde agenda van
de ER. Nederland zal, waar opportuun, conform de in de geannoteerde agenda geformuleerde
inzet interveniëren tijdens de Raad.

Rechtsstaatdialoog

Tijdens de Raad wordt opnieuw een landenspecifieke dialoog gevoerd, dit maal over
Finland. In het verslag van de RAZ van 27 mei jl.1 is de Kamer geïnformeerd dat deze dialoog is verplaatst naar de RAZ van juni a.s.
in verband met tijdsgebrek.

Het landenhoofdstuk over Finland van het Commissierechtsstaatrapport 2024 vormt de
basis voor deze dialoog. Uw Kamer ontving op 13 september 2024 de kabinetsreactie
op het horizontale deel van het rechtsstaatrapport 2024, en op 21 oktober 2024 de
kabinetsappreciatie van het Nederlandse landenhoofdstuk van het Commissierechtsstaatrapport
2024.2

Het kabinet acht de landenspecifieke rechtsstaatsdialoog een waardevol onderdeel van
het EU-rechtsstaatinstrumentarium. Naast de mogelijkheid om problemen en uitdagingen
in een vroeg stadium te bespreken, vormen de dialogen een uitwisseling van ervaringen
en best practices ten behoeve van bescherming en versterking van de rechtsstaat in de Unie en haar
lidstaten. Het kabinet kan zich in algemene zin vinden in de constateringen van de
Commissie in het geagendeerde landenhoofdstuk. In de gezamenlijke interventie van
Nederland en Luxemburg zullen zowel de positieve stappen van Finland als zorgen worden
benoemd. Hierop zal Finland worden bevraagd.

Finland

De Commissie constateert dat het vertrouwen in de onafhankelijkheid van het Finse
justitiële systeem hoog is, en dat het efficiënt en transparant opereert. Gelet op
de aanbevelingen uit het rechtsstaatrapport van 2023, constateert de Commissie dat
er onder andere voortgang is geboekt bij de beperking van de zogenaamde «draaideur-toewijzingen»
van voormalig bewindspersonen. Ook is er in 2024 een meerjarig anti-corruptieplan
in werking getreden.

Ondanks investeringen in onder andere een agentschap voor betere juridische bijstand,
doet de Commissie de aanbeveling om de onafhankelijkheid van het justitiële systeem
te vergroten en om de rol van lekenrechters te versterken. Daarnaast raadt de Commissie
Finland aan om wetgeving aan te nemen om omkoping (met name uit het buitenland) te
voorkomen.

Europees Semester

Tijdens de Raad zal de Commissie het lentepakket presenteren, dat de Commissie op
4 juni jl. in het kader van het Europees Semester heeft gepubliceerd. Het Europees
Semester is het jaarlijkse proces waarin EU-lidstaten hun economisch en budgettair
beleid coördineren. Dit lentepakket valt binnen de 2025 Semestercyclus en volgt op
het herfstpakket dat is gepubliceerd in december 2024. Via de geannoteerde agenda
Eurogroep en Ecofinraad van 20 juni zal de Kamer worden geïnformeerd over de kabinetsappreciatie
van het lentepakket.

EU-toetredingsproces Montenegro: onder voorbehoud sluiten hoofdstuk 5

De Europese Commissie heeft aanbevolen om hoofdstuk 5 (openbare aanbestedingen) in
de toetredingsonderhandelingen met Montenegro onder voorbehoud te sluiten. De Commissie
stelt vast dat Montenegro aan alle beleidsinhoudelijke closing benchmarks heeft voldaan. Deze zien onder andere op wet- en regelgeving en overname van het
acquis, administratieve en institutionele capaciteiten, en een transparant systeem van aanbestedingen
met effectieve maatregelen om fraude, belangenverstrengeling en corruptie te bestrijden.
Nederland verwelkomt de oproep van de Commissie tot verdere versterking van anti-corruptie
maatregelen, o.a. gerelateerd aan openbare aanbestedingen. Tijdens de behandeling
heeft Nederland ingezet op het belang van deugdelijke implementatie van doorgevoerde
hervormingen en blijvende monitoring door de Commissie, ook na voorlopige sluiting
van dit hoofdstuk.

Het kabinet heeft een positieve grondhouding ten aanzien van het onder voorbehoud
sluiten van dit hoofdstuk, nu de Commissie bevestigt dat Montenegro aan alle gestelde
benchmarks voldaan heeft, en verdere ontwikkelingen op het gebied van openbare aanbestedingen
ook na voorlopige sluiting van het hoofdstuk zal blijven monitoren. Het krachtenveld
in de Raad lijkt zich te bewegen richting unanieme steun voor deze stap. Afhankelijk
van instemming van EU-lidstaten zal en marge van de RAZ een Intergouvernementele Conferentie
met Montenegro worden georganiseerd.