Brief regering : Geannoteerde agenda formele EU Gezondheidsraad 20 juni 2025

Nr. 788
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 6 juni 2025

Hierbij bied ik u de geannoteerde agenda voor de formele EU Gezondheidsraad op 20 juni
2025 in Luxemburg en de kwartaalrapportage lopende wetgevingsdossiers op VWS-terrein
aan. Ik ben voornemens deel te nemen aan deze Raad.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
Y.J. van Hijum

Geannoteerde agenda formele EU Gezondheidsraad 20 juni 2025, Luxemburg

Het Pools voorzitterschap heeft de onderstaande punten geagendeerd voor de formele
EU Gezondheidsraad van 20 juni 2025. Deze agenda is vastgesteld op 28 mei 2025. Op
het moment van schrijven zijn er nog geen achterliggende stukken beschikbaar.

Raadconclusies mentale gezondheid

Dit agendapunt betreft vaststelling van de Raadsconclusies mentale gezondheid van
kinderen en adolescenten, in het digitale tijdperk. Tijdens de informele EU Gezondheidsraad
op 25 maart jl. te Warschau, is dit thema ook besproken en tijdens tussenliggende
raadswerkgroepen hebben inhoudelijke onderhandelingen plaatsgevonden. Verwachting
is dat deze raadsconclusies zonder discussie aangenomen worden.

In deze raadsconclusies wordt ingegaan op de invloed van digitalisering op de mentale
gezondheid van jongeren en kinderen. Ze benadrukken het belang van een gezonde, veilige
en leeftijdsgeschikte digitale omgeving, mediawijsheid, sociale en emotionele vaardigheden
en verantwoordelijkheid voor aanbieders van digitale diensten voor de schadelijke
gevolgen van digitaal ontwerp zoals verslavende algoritmes. De raadsconclusies vragen
aandacht voor het meenemen van het thema digitalisering in mentale gezondheidsbeleid.
Aan de Europese Commissie en lidstaten wordt gevraagd om een gezonde digitale balans
te promoten, onderzoek te stimuleren en bewustzijn over de negatieve consequenties
van digitale technologieën te vergroten. De aanbevelingen in de raadsconclusies worden
gezien als uitnodigingen en zijn niet bindend.

Nederland onderschrijft het belang van aandacht voor digitalisering in het mentale
gezondheidsbeleid. Het is erg belangrijk dat dit in Europees verband geagendeerd wordt
zodat goede voorbeelden en kennis kunnen worden gedeeld. Nederland vindt het belangrijk
dat platforms ter verantwoording worden geroepen en docenten worden ondersteund. Daarnaast
zijn ook ouders en opvoeders erg belangrijk in het ondersteunen van kinderen in mediaopvoeding.
In dat kader is bij de totstandkoming van de conclusies door Nederland met succes
de ondersteuning aan ouders met geschikte informatie en tools om hun kinderen te leren
navigeren in de online leefwereld ingebracht. Nederland werkt aan nationale richtlijnen
voor ouders en opvoeders voor scherm- en sociale mediagebruik van kinderen, uitgesplitst
naar leeftijdsgroepen en wil dat er een EU-breed advies komt. Daarom riep Nederland
de Commissie tijdens de vorige EU Gezondheidsraad op om hiermee te komen. Nederland
speelt graag een actieve rol om hierbij mee te denken.

Beleidsdebat Critical Medicines Act

Geneesmiddeltekorten en de leveringszekerheid van kritieke geneesmiddelen zijn op
meerdere gezondheidsraden besproken. De voorgestelde wetgeving (Critical Medicines Act) is nu ter gedachtewisseling geagendeerd voor de formele EU Gezondheidsraad van 20 juni.

Op dinsdag 11 maart jl. heeft de Europese Commissie de Critical Medicines Act gepubliceerd.1 Het doel van deze nieuwe wetgeving is tweeledig: a) het versterken van de leveringszekerheid
en beschikbaarheid van kritieke geneesmiddelen en b) het verbeteren van de beschikbaarheid
en toegankelijkheid van «andere geneesmiddelen van gemeenschappelijk belang». Dan
gaat het om geregistreerde geneesmiddelen waar patiënten in lidstaten geen toegang
tot hebben, omdat bijvoorbeeld de patiëntenpopulatie in een lidstaat te klein is.

Nederland staat overwegend positief tegenover deze verordening van de Commissie. Het
sluit aan bij de doelen van het kabinet om de beschikbaarheid van kritieke geneesmiddelen
te verbeteren door een stimulans te bieden voor zowel de productie, als inkoop van
kritieke geneesmiddelen. De verordening draagt ook bij aan de weerbaarheid en open
strategische autonomie van de EU.

Nederland zal tijdens de onderhandelingen op een aantal punten in het bijzonder inzetten.
Zo vindt Nederland dat de maatregelen in de verordening wel aanvullend moeten zijn
op de lopende herziening van de Europese farmaceutische wetgeving. Ook vindt Nederland
dat de verordening op een aantal punten nog onvoldoende specifiek is en verduidelijking
behoeft. Tot slot mist volgens Nederland een coördinatiemechanisme op de activiteiten
van de strategische projecten.

Het uitgebreide kabinetsstandpunt wordt met uw Kamer gedeeld via het gebruikelijke
Beoordeling Nieuwe Commissie (BNC)-proces2.

Beleidsdebat preventieprogramma’s

Nederland streeft naar een gezonde generatie in 2040 en hanteert daarbij een brede,
samenhangende effectieve preventieaanpak. De aanpak is gericht op het stimuleren van
sport en bewegen, gezonde voeding en het tegengaan van overgewicht, een gezonde school-
en leefomgeving, het voorkomen van middelengebruik, het verhogen van de vaccinatiegraad
onder kinderen en het bevorderen van mentale gezondheid. Hierbij richt het kabinet
zich met name op kinderen en jongeren.

Preventie krijgt de afgelopen jaren steeds meer aandacht in de EU. Zo heeft de Europese
Commissie in 2022 het Europese Kankerbestrijdingsplan gepubliceerd. Hierin zijn doelen,
acties en wettelijke maatregelen aangekondigd o.a. op tabak (een rookvrije generatie
in 2040), alcohol en gezonde voeding, om ervoor te zorgen dat kanker minder voorkomt
in de EU. Het is belangrijk dat de Commissie verder werkt aan de implementatie van
acties en wettelijke maatregelen die in dit plan aangekondigd zijn. Daarbij is het
van belang om dit in samenhang te doen met bijvoorbeeld het nog op te stellen actieplan
cardiovasculaire gezondheid.

Lidstaten hanteren diverse preventieaanpakken en strategieën. Door uitwisseling van
ervaring kunnen we leren van verschillende nationale aanpakken en bespreken wanneer
er op EU-niveau samengewerkt moet worden. Volksgezondheid blijft echter een nationale
competentie. Dit betekent dat het Europees gezondheidsbeleid een aanvulling is op
het nationale beleid en dit zorgvuldig afgewogen moet worden. Wanneer acties aansluiten
bij bestaande Europese regelgeving (bijv. bij tabak) of een duidelijk grensoverschrijdend
karakter (bijv. bij levensmiddelen) hebben, acht het kabinet Europese samenwerking
zinvol en wenselijk.

Voor het kabinet is het met name belangrijk dat de Commissie spoedig komt met de herziening
van de verschillende Tabaksrichtlijnen, omdat er grote zorgen zijn over de toegankelijkheid
van nieuwe tabaks- en nicotineproducten, zoals vapes, voor jongeren. Op 21 maart heeft
de Staatssecretaris van Jeugd, Preventie en Sport samen met elf andere lidstaten de
Commissie schriftelijk opgeroepen om hier vaart mee te maken en dit heeft hij tevens
besproken tijdens de EU Gezondheidsraad van 25 maart 2025. Nederland is voornemens
deze oproep nogmaals te agenderen bij de EU Gezondheidsraad van 20 juni via een Any Other Business-punt (AOB-punt).

Voortgangsrapportage onderhandelingen herziening EU farmawetgeving

Tijdens het Commissiedebat van 31 mei 2023 over de EU Gezondheidsraad (Kamerstuk 21 501-31, nr. 715) is afgesproken dat uw Kamer in elke geannoteerde agenda voor de (informele) EU Gezondheidsraad
wordt geïnformeerd over de voortgang van de onderhandelingen over de herziening van
de Europese geneesmiddelenwetgeving.

Op 19 mei jl. is uw Kamer geïnformeerd over de voortgang op de herziening van de Europese
geneesmiddelwetgeving per vertrouwelijke brief3. Sinds het versturen van deze brief is de compromistekst besproken in het Comité
van Permanente Vertegenwoordigers van 21 mei jl. In deze bespreking zijn de lidstaten
nog niet tot overeenstemming gekomen. Daarmee gaan de gesprekken tussen de lidstaten
door om tot een mandaat te komen van de Raad, voor de onderhandelingen met het Europees
parlement. Het Poolse voorzitterschap heeft de ambitie om in juni te komen tot een
algemene oriëntatie van de Raad.

In de vertrouwelijke brief die ik op 19 mei jl. aan uw Kamer stuurde, wordt verder
ingegaan op de voorlopige onderhandelingsresultaten. Nederland zal constructief blijven
deelnemen aan de onderhandelingen in de Raad. Het doel is om een goede balans te vinden
tussen betaalbaarheid, toegang, innovatie- en concurrentie-vermogen. Daarbij blijven
we ons richten op uitvoerbare en efficiënte Europese wetgeving.