Brief regering : Financiële toezeggingen en uitkeringen aan de gemeente Westerwolde

Nr. 3402
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ASIEL EN MIGRATIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 mei 2025

In het Commissiedebat van 24 april jl. is aan uw Kamer toegezegd om binnen twee weken
een overzicht te sturen van alle financiële toezeggingen en uitkeringen, op het gebied
van zowel schade als preventie.

Er kan op diverse manieren beroep worden gedaan om (gedeeltelijke) materiële schade
van inwoners en ondernemers, veroorzaakt door de overlast van asielzoekers te vergoeden,
namelijk:

– Schaderegeling: Een pilot om financieel tegemoet te komen aan de (gedeeltelijke) materiële
schade van inwoners en ondernemers van Ter Apel, veroorzaakt door de overlast van
asielzoekers.

– SODA-regeling: SODA is een onderneming die voor (onder andere) winkeliers diensten
verricht tot het beperken van schade als gevolg van wanprestatie en onrechtmatige
gedragingen. SODA staat onder toezicht van de stichting Directe Aansprakelijkstelling
Aan Daders. Het Ministerie van Asiel en Migratie heeft hier tweemaal een bijdrage
aan geleverd.

– Preventiebudget: Een eenmalige verstrekking van een budget voor de gemeente in het
kader van preventie van overlast door asielzoekers.

– Decentralisatie uitkering: Een uitkering voor gemeenten die ingezet kan worden voor
maatregelen die het beste bij hun lokale situatie past in het tegengaan van overlast
van asielzoekers.

Naast dat er gebruik gemaakt kan worden van eerder genoemde regelingen investeer ik
ook op andere manieren in het bevorderen van het veiligheidsgevoel en het terugdringen
van de overlast door asielzoekers, dan wel het voorkomen ervan binnen de gemeente
Westerwolde. Bijvoorbeeld door het financieren van een straattoezicht team wat toezicht
houdt in het winkelgebied van Ter Apel en rondom het centrum van Ter Apel.

Daarnaast heeft mijn ministerie bijgedragen aan de aanbreng van beveiligingscamera’s
rondom het aanmeldcentrum in Ter Apel, in het centrum van Westerwolde en op de looproute
tussen het aanmeldcentrum en het centrum van de gemeente. De financiering van bovenstaande
middelen is gedaan door uitkering van het preventiebudget, waarin er een bedrag van
circa 1.6 mln. euro is uitgekeerd aan de gemeente Westerwolde.

Verder financiert mijn ministerie sinds 2019 de inzet van de pendelbus. Deze bus rijdt
tussen station Emmen en het aanmeldcentrum in Ter Apel. Door de inzet van de pendelbus
wordt minder overlast ervaren op de reguliere buslijn 73.

In de bijlage vindt u het overzicht van alle zaken op gebied van schade en preventie
die reeds aan de gemeente Westerwolde zijn betaald of zijn toegezegd in 2025. In deze
brief zijn de middelen die aan de gemeente Westerwolde worden verstrekt in het kader
van opvang en daaraan gerelateerde onderwerpen niet opgenomen.

De gemeente Westerwolde beschikt over het enige azc en aanmeldcentrum in Nederland
waarbij sprake is van een spontane aanloop. Hierdoor heeft de gemeente een bijzondere
positie in vergelijking met gemeenten die over reguliere azc’s beschikken.

Tot slot wil ik nogmaals benadrukken dat het gedrag van een groep overlastgevende
en criminele asielzoekers die de geboden gastvrijheid in Nederland misbruikt en zorgt
voor overlast en schade, in welke vorm dan ook, absoluut onaanvaardbaar is. De ervaren
overlast door de inwoners en de ondernemers van de gemeente Westerwolde en nabijgelegen
gemeenten is zeer onwenselijk. U kunt er op rekenen dat ik mij ervoor blijf inzetten
om deze overlast zo veel als mogelijk tegen te gaan.

De Minister van Asiel en Migratie, M.H.M. Faber-van de Klashorst

Doel

Regeling

Bedrag (afgerond)

Beveiliging centrum Ter Apel door middel van onder andere toezichtteams en beveiligingscamera’s.

Preventiebudget

(2024)

€ 247.824,–

Beveiliging winkels centrum Ter Apel door middel van de inzet van beveiligers in de winkels

Preventiebudget

(2024/2025)

€ 200.000,–

Weerbaarheidstrainingen voor winkelpersoneel

Preventiebudget

(2025)

€ 25.000,–

Camera’s voor toezicht voorterrein Ter Apel

Preventiebudget

(2024 – heden)

€ 950.869,–

Camera’s ondernemers

plaatsen van aanvullende camera’s in het winkelgebied en/of langs de aanlooproute
van het Aanmeldcentrum van Ter Apel naar het winkelgebied

Preventiebudget

(2024/2025)

€ 50.000,–

Soda-regeling

De Stichting Directe Aansprakelijkstelling Daders stelt ondernemers in de mogelijkheid
om gestolen producten direct te verhalen bij de gemeente Westerwolde. Dit betreft
een incidentele bijdrage aan het fonds.

Preventiebudget

(2024/2025)

€ 25.000,–

Leefbaarheidsfonds

Preventiebudget

(2025)

€ 100.000,–

Onvoorzien

Preventiebudget

(2025)

€ 10.000,–

Pendelbus tussen station Emmen en aanmeldcentrum Ter Apel

Toezegging door bewindspersoon vanuit overlastbudget

(2022 t/m 2026)

€ 640.000,– per jaar.

De exacte bijdrage wordt jaarlijks bepaald aan de hand van de daadwerkelijk gemaakte kosten

Schaderegeling gemeente Westerwolde (uitgevoerd door externe partij)

Toezegging door bewindspersoon vanuit overlastbudget

(2024/2025)

Uitnutting afhankelijk van hetgeen wordt aangevraagd en goedgekeurd

Totaal

€ 2.248.693,–