Brief regering : Contouren van een nieuwe algemene maatregel van bestuur ter aanscherping van de Europese blauwe kaart

Nr. 36
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ASIEL EN MIGRATIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 13 mei 2025

Hierbij bied ik u, mede namens de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, aan
de contouren van een nieuwe algemene maatregel van bestuur ter aanscherping van de
Europese blauwe kaart.

De Minister van Asiel en Migratie, M.H.M. Faber-van de Klashorst

Contouren van een nieuwe algemene maatregel van bestuur ter aanscherping van de Europese
blauwe kaart

Op 12 en 19 februari en op 27 maart jl. vond het plenair debat plaats met uw Kamer
over de wijziging van de Vreemdelingenwet 2000 (hierna: de Wet) in verband met de
implementatie van richtlijn (EU) 2021/1883 (hierna: de Richtlijn), ook bekend als
de Europese blauwe kaart (hierna: de blauwe kaart). Met deze brief doe ik, mede namens
de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), mijn toezegging gestand om
uw Kamer, voorafgaand aan de verdere voortzetting van het debat, te informeren over
de contouren van een nieuwe algemene maatregel van bestuur (hierna: AMvB), ter aanscherping
van de blauwe kaart. Dit doe ik indachtig de door de leden ingediende amendementen
en mijn eerdere appreciatie daarvan. Het kabinet begrijpt de wens van een groot deel
van uw Kamer om te bezien welke aanscherpingen bij de implementatie van de blauwe
kaart mogelijk zijn. Met deze contouren loop ik vooruit op de brief over het aanscherpen
van de kennismigrantenregeling, die uw Kamer voor de zomer ontvangt.

Ik wil nogmaals vooropstellen dat ik net als een groot deel van uw Kamer werk wil
maken van een selectiever en gerichter arbeidsmigratiebeleid ten behoeve van een sociale,
hoogwaardige en innovatieve economie. Het Interdepartementaal Beleidsonderzoek Arbeidsmigratie
(IBO) en SER-adviestraject buigen zich, kort gezegd, over de vraag hoe Nederland in
de brede zin de grip op arbeidsmigratie kan vergroten en welke keuzes daartoe noodzakelijk
en wenselijk zijn.1

Dat betekent niet dat er nu geen stappen gezet kunnen worden. Onder andere op het
gebied van kennismigratie. We werken aan selectiever en gerichter beleid, meer grip
en aan het tegengaan van misbruik. Bijvoorbeeld door aanpassing van de looncriteria
of de voorwaarden waaronder bedrijven als erkend referent worden aangemerkt. Tegelijkertijd
moet het voor bedrijven mogelijk blijven om kennismigranten aan te trekken die een
bijdrage leveren aan de Nederlandse kenniseconomie en het versterken van ons concurrentievermogen.
Het kabinet zet zich ten volle in om deze ambitie te verwezenlijken.

Dit vraagt om een integrale aanpak, waarin gerichte, toegespitste aanscherpingen van
de nationale kennismigrantenregeling en de blauwe kaart in samenhang opgepakt worden,
met oog voor het bredere beleid aangaande toelating, arbeidsmarkt en economie. Het
kabinet wil het geheel aan wet- en regelgeving zo eenduidig mogelijk maken voor de
burger en voor het bedrijfsleven, en ervoor zorgen dat eventueel benodigde wijzigingen
in de toekomst makkelijk en snel kunnen worden doorgevoerd. Zaken die in een AMvB
thuishoren wil dit kabinet dan ook via deze geëigende route regelen. Tegen deze achtergrond
schets ik hieronder hoe ik, in nauwe samenwerking met de Minister van SZW, aanscherpingen
van de blauwe kaart in een nieuwe AMvB wil laten landen.

• Ik sta welwillend tegenover het inregelen van een adresvereiste en een directe toets op eventuele strafrechtelijke sancties opgelegd aan de werkgever. Dat geldt ook voor het verlangen van bewijsstukken van hogere beroepskwalificaties van kaarthouders die in een andere lidstaat de blauwe kaart hebben verkregen en minder
dan twee jaar als kaarthouder hebben gewerkt.2 Deze drie punten neem ik dus mee. Over de beoordeling van kwalificaties en vaardigheden
in het kader van de blauwe kaart ben ik in EU-verband blijvend in contact.

• Ook sta ik welwillend tegenover aanpassing van de looncriteria voor kaarthouders. Bij de uitwerking, die op dit moment gaande is, betrekken we de
voorkeur van (een groot deel van) uw Kamer, blijkend uit het daartoe strekkende amendement,
voor een criterium ter hoogte van ten minste 1,3 keer het gemiddeld bruto nationaal
jaarsalaris, en 1,1 voor onlangs afgestudeerden.

• Ook wil ik kijken in hoeverre het mogelijk is, binnen de kaders van het Europees recht,
om afgifte van de blauwe kaart bij bijvoorbeeld hoge werkloosheid te maximeren. Ik kan u toezeggen hier in de brief voor de zomer op terug te komen.

• Voorts heb ik in de schriftelijke appreciatie van de ingediende amendementen kritische,
inhoudelijke kanttekeningen geplaatst bij het invoeren van een arbeidsmarkttoets.3 Het kabinet is evenwel bereid te onderzoeken of en in hoeverre dit mogelijk is.

• Kritische kanttekeningen en de bereidheid tot nader onderzoek gelden ook voor het
verbieden van de mogelijkheid om als zelfstandige nevenactiviteiten te verrichten.

Bovenstaande punten wil ik dus meenemen in de brief die uw Kamer voor de zomer ontvangt,
gelijktijdig met de uitwerking van de aanscherping van de kennismigrantenregeling.
Ik hecht er wel aan de gevolgen zorgvuldig in kaart te brengen, met name voor de uitvoering.
Onnodige regeldruk wil het kabinet tegengaan. Uw Kamer heeft dan de gelegenheid zich
over de voorstellen uit te spreken. Op basis daarvan werk ik een nieuw ontwerpbesluit
(AMvB) uit, dat ik zo snel mogelijk in werking wil laten treden. In de brief wil ik
een eerste inschatting maken van de uitvoeringsgevolgen en nader uiteenzetten of alle
punten inhoudelijk passend zijn.

Een aantal voorstellen kan ik niet in dit traject meenemen en wil ik zo mogelijk op
een andere manier opvolgen:

• Allereerst onderstreep ik nogmaals mijn toezegging om de werking en de effecten van
de blauwe kaart na vier jaar te evalueren. Ik zeg daarbij tevens toe, dat deze evaluatie in elk geval de vier onderdelen zal
omvatten zoals die in het amendement geformuleerd zijn. Voor wat betreft de mate van
buitenlandse doorstroom maak ik de kanttekening dat hiervoor cijfers van andere Lidstaten
nodig zullen zijn, waarover de IND niet beschikt. Ik zal mij evenwel inspannen om
ook dit onderdeel te evalueren. Ik blijf erbij dat om deze reden een wettelijke evaluatiebepaling
niet nodig is, en ook niet passend bij een wetsvoorstel van – feitelijk gezien – zeer
beperkte omvang.

• Bij ethisch wervingsbeleid heb ik reeds kritische kanttekeningen geplaatst naar aanleiding van de uitvoeringslast.
Ik ben bereid om aspecten hiervan te onderzoeken bij eventuele beleidswijzigingen
die hier aanleiding toe geven op basis van het IBO arbeidsmigratie. Voor mijn inhoudelijke
overwegingen verwijs ik naar de vorige twee brieven.4

• In de hieronder genoemde verkenning naar de mogelijkheden voor het tegengaan van ongewenste
kennis- en technologieoverdracht door individuele internationale kenniswerkers wordt
het kunnen beperken van toegang tot bepaalde arbeidsactiviteiten in sensitieve sectoren (analoog aan artikel 15, lid 8 van de Richtlijn) als mogelijkheid
meegenomen.

• De Richtlijn staat niet toe om de blauwe kaart te beperken tot tekortberoepen. Artikel 7, tweede lid, onder a, van de Richtlijn biedt hiervoor geen grondslag.
Het biedt een grondslag voor een arbeidsmarkttoets. Deze beschouwt het kabinet als
een fijnmazigere manier om de regeling eventueel toe te spitsen op vacatures die niet
door prioriteitgenietend aanbod vervuld kunnen worden.

• Ook het uitsluiten van uitzendbureaus voor alleen de blauwe kaart is op grond van de Richtlijn niet mogelijk. In dit verband
wijs ik enerzijds op het traject om uitleenconstructies voor kennismigranten aan banden
te leggen via nieuwe regels voor erkend referenten, anderzijds op SZW-trajecten om
uitzendarbeid in bredere zin te hervormen, bijvoorbeeld de Wet toelating terbeschikkingstelling
van arbeidskrachten. Zo pakken we misstanden met uitleners aan langs zowel het vreemdelingenrechtelijke
als arbeidsrechtelijke spoor.

Voorts heb ik kennisgenomen van het op 27 maart jl. ingediende gewijzigde amendement-Ceder,
dat voorziet in een voorhangprocedure bij elke AMvB-wijziging die verband houdt met de implementatie van artikelen vijf
tot en met acht van de Richtlijn.5 Ik ontraad dit amendement met klem. Dat doe ik omdat de voorgestelde voorhangverplichting
deels ziet op bepalingen ten aanzien waarvan geen beleidsruimte bestaat. Voorts, zoals
ook in de schriftelijke appreciatie bij de eerdere versie van het amendement6 is vermeld, voorziet de Vreemdelingenwet 2000 slechts in enkele, specifieke gevallen
in een voorhangprocedure. Dat geldt overigens ook voor de Wet arbeid vreemdelingen
2022. Een en ander sluit aan bij het uitgangspunt dat slechts indien daarvoor bijzondere
redenen bestaan wordt voorzien in een voorhangprocedure.7 De toelichting biedt hiertoe nog altijd geen onderbouwing of anderszins aanknopingspunten.
Bovendien leidt het amendement tot de ongewenste situatie dat AMvB-wijzingen die zien
op hetzelfde onderwerp deels wel en deels niet onder de voorhangprocedure vallen.
Ik wil dat met een voorbeeld illustreren. Voor wijzigingen van looncriteria voor kennismigranten
in de zin van de nationale regeling blijft de gebruikelijke procedure van toepassing,
terwijl wijzigingen voor blauwe kaarthouders voortaan voorgehangen moeten worden.
Een dergelijk onderscheid vind ik niet wenselijk. Daarnaast neemt een voorhangprocedure
meer tijd in beslag, hetgeen treffend en flexibel optreden in de toekomst zal bemoeilijken.

Daarbij hecht ik eraan te onderstrepen dat de blauwe kaart al een verhoudingsgewijs
strenge regeling is. Dat blijkt ook uit het aantal aanvragen dat momenteel beperkt
is tot ca. 200–250 per jaar. We hebben op dit moment geen aanwijzingen dat de introductie
van de herziene blauwe kaart tot meer aanvragen leidt. Bij de implementatie van de
Richtlijn is getracht de blauwe kaart meer in lijn te brengen met de nationale kennismigrantenregeling,
voor zover de Richtlijn dat toeliet. Net zoals ik nu de nationale regeling en de blauwe
kaart in samenhang wil aanscherpen. De blauwe kaart staat nadrukkelijk niet open voor
asielzoekers en kent een relatief zware individuele toets naast een breed scala aan
afwijzingsgronden. Langetermijnmobiliteit is pas toegestaan na twaalf maanden, en
op voorwaarde dat de kaarthouder een arbeidsovereenkomst heeft in de tweede lidstaat
en aan het looncriterium van die lidstaat voldoet. Kortetermijnmobiliteit is toegestaan
gedurende 90 dagen binnen 180 en slechts ten behoeve van werkactiviteiten.8 Over de beoordeling van vaardigheden zijn we blijvend in Europees verband in gesprek.

Tot slot: het kabinet omarmt de aansporingen vanuit uw Kamer om werk te maken van
grip op arbeidsmigratie. De in deze brief geformuleerde inzet is dan ook aanvullend
op reeds lopende trajecten: (1) het inperken van uitleenconstructies binnen de kennismigrantenregeling9, (2) het tegengaan van misbruik van (potentiële) erkend referenten vanuit het perspectief
van de nationale veiligheid en (3), onder hoede van EZ, het verkennen van de mogelijkheden
voor het tegengaan van ongewenste kennis- en technologieoverdracht door individuele
internationale kenniswerkers bij in Nederland gevestigde ondernemingen. Daarnaast
zijn handhaving en toezicht belangrijke instrumenten bij een integrale aanpak. Uw
Kamer heeft daar terecht met regelmaat aandacht voor. Ik kan u zeggen dat de betrokken
departementen en ketenpartners doorlopend in gesprek zijn om obstakels alsook verbeterpunten
in de samenwerking tussen toezichthouders in kaart te brengen en te verhelpen, bijvoorbeeld
over informatiedeling binnen de handhavingsketen.

Ik hoop uw Kamer met deze brief voldoende tegemoet te zijn gekomen. Ik wil nogmaals
mijn begrip uitspreken voor uw zorgen en mijn bereidheid onderstrepen om in aanstaande
debatten nader van gedachten te wisselen over de in deze brief uiteengezette voornemens.
Tegelijkertijd is het, zoals ik meermaals heb benoemd, essentieel dat de beslistermijnen
die dwingend volgen uit de Richtlijn worden geïmplementeerd. Ik vertrouw erop dat
nader onderzoek en uitwerking van uw en mijn voorstellen voor uw Kamer geen beletsel
zal vormen om het voorliggende wetsvoorstel te accepteren.