Brief regering : Videobeelden Nederlandse wapeninzet Hawija 2-3 juni 2015

Nr. 986
BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 27 maart 2025

Op 24 maart 2025 verscheen in de Volkskrant een artikel over de Nederlandse wapeninzet
tegen een ISIS-autobommenfabriek in Hawija in de nacht van 2 op 3 juni 2015. Daarin
werd gerefereerd aan de videobeelden gemaakt in de ochtend na de aanval vanuit een
Nederlandse F-16, om de schade van het bombardement in te schatten. Die beelden werden
gemaakt naast de meer gedetailleerde videobeelden van een onbemenste Amerikaanse drone
die dezelfde ochtend zijn gemaakt. In het artikel wordt aangeven dat de beelden van
de Nederlandse F16 niet meer beschikbaar zouden zijn. En dat ondanks zoekpogingen
deze beelden niet meer voor Defensie waren te traceren.

Op basis van vragen van de Volkskrant heb ik afgelopen zondag (23 maart jl.) intern
gevraagd om meer informatie over deze F16-beelden en het niet kunnen traceren hiervan.
Dit heeft geleid tot een nadere zoekslag waarin deze beelden in de afgelopen 24 uur
toch gevonden zijn. De videobeelden zijn aangetroffen op een systeem op de Vliegbasis
Leeuwarden. Ik ben hier gisteren (26 maart jl.) aan het einde van de middag van op
de hoogte gesteld. Ik heb besloten uw Kamer hier middels deze brief onmiddellijk over
te informeren.

Het is buitengewoon ongewenst dat deze beelden pas tien jaar na dato en na het onderzoek
van de Commissie Sorgdrager worden getraceerd, ondanks eerdere inspanningen om deze
beelden te achterhalen. De Commissie Sorgdrager constateerde al in haar rapport dat
de archieven van Defensie niet op orde zijn, ondanks inspanningen om dit te verbeteren.
Deze constatering wordt hier wederom pijnlijk duidelijk.

Ik zet nu zo snel mogelijk onderzoek in gang om te verklaren waarom deze beelden nu
pas zijn getraceerd. Dit zal ik niet alleen intern laten uitvoeren, maar ook extern.
Ik ben voornemens een extern onderzoek te laten uitvoeren naar deze specifieke casus:
waarom is dit videobeeld niet eerder aangetroffen en nu ineens wel, en welke oorzaken
en omstandigheden hebben hiervoor gezorgd? Daarnaast zal ik door een externe partij
een algemeen onderzoek laten uitvoeren naar de huidige stand van de missie-gerelateerde
archivering bij Defensie en welke maatregelen noodzakelijk zijn om de nodige verbeteringen
te realiseren.

Aan de Commissie Sorgdrager heb ik aangeboden dat zij de gevonden beelden kunnen beoordelen
in het licht van het reeds uitgevoerde onderzoek. Mocht de Commissie aanleiding zien
tot nader onderzoek of bijstelling van de conclusies, dan zal ik de Commissie op alle
nodige manieren bijstaan om aanvullende vragen te beantwoorden.

Ten slotte bied ik uw Kamer aan om deze gerubriceerde beelden vertrouwelijk te kunnen
inzien. Uiteraard zal ik uw Kamer op de hoogte houden van de uitkomsten van zowel
de interne als de externe onderzoeken.

De Minister van Defensie,
R.P. Brekelmans