Brief regering : Brandstofvoorziening van Bonaire

Nr. 558
BRIEF VAN DE MINISTER VAN KLIMAAT EN GROENE GROEI

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 maart 2025

Om de levering van elektriciteit en drinkwater op Bonaire na 1 april 2026 te garanderen,
moet de komende maanden de brandstofvoorziening op Bonaire worden verbeterd. Per 1 april
2026 zullen namelijk de tijdelijke vergunningen met verlaagde veiligheidseisen van
de twee bestaande brandstofopslaglocaties van rechtswege vervallen. Mede namens de
Staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en de Staatssecretaris van Openbaar Vervoer
en Milieu informeer ik u over de gewijzigde situatie en rol van het Rijk inzake de
brandstofvoorziening op Bonaire. Het Bestuurscollege van Bonaire informeert gelijktijdig
de Eilandsraad van Bonaire.

Om de brandstofvoorziening op Bonaire te waarborgen was voorzien in de bouw van een
nieuwe brandstofterminal op de locatie Luchthaven Zuid, er is echter geen zicht meer
op een tijdige realisatie hiervan. In 2021 werd Bonaire Bon Transition (voorheen Bonaire
Brandstof Terminals, hierna BBT) door het toenmalige Ministerie van Economische Zaken
en Klimaat opgericht, om een nieuwe terminal te bouwen en bij te dragen aan de energietransitie
op Bonaire. Sinds die tijd is gewerkt om alle voorbereidingen te treffen voor de nieuwe
terminal. Inmiddels is gebleken dat het draagvlak op het eiland voor deze locatie
sterk is afgenomen, wat de noodzakelijke bestemmingsplanwijzing voor deze locatie
compliceert. Door de langdurige trajecten en de volgtijdigheid van noodzakelijke vergunningsprocedures
is er geen zicht meer op het tijdig bouwen van een nieuwe brandstofterminal op Luchthaven
Zuid voor 1 april 2026.

Ten opzichte van 2021 is de situatie rondom de bestaande brandstofvoorziening inmiddels
substantieel gewijzigd, waardoor voor de korte termijn de bestaande opslaglocaties
zullen worden gerenoveerd om aan de veiligheidseisen van de oorspronkelijke vergunningen
te voldoen. Zo zijn de plannen uit 2021 voor een nieuwe haven bij de diesel- en benzineopslaglocatie
in Hato weggevallen, waardoor de brandstofopslag hier vooralsnog kan worden voortgezet.
Daarnaast had Oil Trading Bonaire (100% eigendom van het Openbaar Lichaam Bonaire,
hierna: OTB), de eigenaar van de opslag voor vliegtuigbrandstof, op dat moment geen
integer bestuur of middelen om de renovaties uit te voeren. OTB heeft sinds 2023 weer
goedgekeurde accountantsverklaringen en is sindsdien een betrouwbare partij voor samenwerking
gebleken. De lokale partijen verantwoordelijk voor de renovatie en alle bijbehorende
kosten hebben aangegeven dat het haalbaar is om de bestaande brandstofterminals voor
1 april 2026 gerenoveerd te hebben.

Voor de lange termijn brandstofopslag lijkt de olieterminal van de in 2021 failliet
verklaarde Bopec en omgeving inmiddels een realistische optie te worden. Er is een
kandidaat koper voor deze terminal, waardoor er zicht is op een doorstart. De Bopec-terminal
ligt in het noorden van het eiland vlak bij de energiecentrale, waardoor het aantal
transportbewegingen van brandstof over het eiland aanzienlijk kan worden verminderd.
Vanaf de huidige brandstofopslag in Hato gaan er wekelijks gemiddeld 26 brandstoftransporten
langs de bebouwde omgeving en het natuurpark naar de energiecentrale, waar de olieterminal
van Bopec naast ligt. De transportbewegingen zouden overigens ook noodzakelijk blijven
als de nieuwe brandstofterminal gebouwd zou worden, aangezien de beoogde locatie hiervoor
bij de luchthaven lag in het zuidoosten van Bonaire. Indien de doorstart van Bopec
daadwerkelijk plaats zal vinden, kunnen naar verwachting niet alle benodigde brandstoffen
per april 2026 bij Bopec worden opgeslagen. Ook zal er vanwege de afstand tot de luchthaven
geen opslag voor vliegtuigbrandstof komen. Het Openbaar Lichaam Bonaire (hierna: OLB)
en de beoogde koper pakken dit gezamenlijk voortvarend op.

Omdat BBT op de korte en lange termijn geen nieuwe brandstofterminal meer gaat bouwen
op Bonaire, wordt er een afbouwplan gemaakt om het deel van BBT dat hiervoor opgericht
is (BBT-Storage) op te heffen. Een aandachtspunt hierbij is de 5 miljoen euro momenteel
aanwezig in BBTmet als doel «opslag brandstof» van Bonaire uit de regio-enveloppe1. Verkend wordt op welke wijze deze middelen ingezet kunnen worden voor de brandstofvoorziening
van Bonaire. Verder evalueert het Ministerie van Klimaat en Groene Groei of de dochteronderneming
van BBT gericht op de energietransitie (BBT-Energy) in huidige vorm zal blijven bestaan.

In het licht van de nieuwe situatie is er geen beleidsrol meer voor het Rijk in de
Bonairiaanse brandstofvoorziening en wordt de bestuursovereenkomst uit 2021 die zag
op de bouw van een nieuwe terminal gezamenlijk opgezegd. Deze overeenkomst was gesloten
tussen de Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat, de Staatssecretaris van
Koninkrijksrelaties, de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat en de gezaghebber
van Bonaire.Met deze beëindiging wordt de brandstofvoorziening weer een eilandstaak.

Voor het kabinet staat vanzelfsprekend voorop dat de brandstofzekerheid op korte en
lange termijn moet worden gewaarborgd voor de inwoners van Bonaire. Hiertoe wordt
tussen het Rijk en het OLB hard gewerkt om voor 1 april 2026 een passende oplossing
te vinden die de levering en distributie van brandstof zeker stelt, recht doet aan
de energiebehoefte op het eiland en aan de verhoudingen binnen de samenwerking tussen
het Rijk en OLB.

Mede namens de Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (Digitalisering
en Koninkrijksrelaties)

De Minister van Klimaat en Groene Groei, S.Th.M. Hermans