Brief regering : Eindrapportage van het onderzoek naar de herinvoering van het alcoholslot

Nr. 1169
BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 maart 2025

De afgelopen jaren is er door de Kamer regelmatig aandacht gevraagd voor de risico’s
voor de verkeersveiligheid als gevolg van rijden onder invloed. Daarbij is ook met
regelmaat gevraagd naar de mogelijkheid om het alcoholslot opnieuw in te voeren. De
Kamer heeft op 4 maart 2025 (Kamerstuk 29 398, nr. 1161) een motie aangenomen om zo snel mogelijk over te gaan tot de invoering van het alcoholslot.
Dit was een motie van Kamerlid Veltman van de VVD. De VVD is al langer voorstander
van invoering van een alcoholslot.

In 2015 is het alcoholslotprogramma namelijk gestopt omdat de Hoge Raad concludeerde
dat sprake was van dubbele bestraffing. Ook concludeerde de Raad van State dat te
weinig maatwerk werd toegepast waardoor sommige mensen onevenredig zwaarder werden
geraakt dan anderen. Bijvoorbeeld beroepschauffeurs. In overeenstemming met de toezegging
van mijn voorganger bied ik u hierbij, mede namens de Minister van Justitie en Veiligheid,
het onderzoeksrapport aan getiteld «Verkenning herinvoeren Alcoholslotprogramma».

Het rapport bevat conclusies en aanbevelingen over herinvoeren van het alcoholslotprogramma
in het bestuurs- of strafrecht. Het rapport constateert dat het alcoholslotprogramma
zowel in het bestuursrecht als in het strafrecht kan worden ingevoerd. In het bestuursrecht
blijft het een significant juridisch risico dat de Hoge Raad het alcoholslot als dubbele
bestraffing ziet. Om dit te voorkomen zou, in specifieke gevallen, een uitweg kunnen
zijn om af te zien van strafrechtelijke vervolging.

Het risico dat het alcoholslot als dubbele bestraffing wordt gezien is er niet als
het wordt ingevoerd in het strafrecht. Daar bestaan wel praktische risico’s. Bijvoorbeeld
dat het aantal deelnemers kan tegenvallen doordat rechters het alcoholslot in de praktijk
mogelijk minder vaak opleggen. Afhankelijk van hoe het precies wordt ingericht, wordt
het alcoholslot mogelijk als een relatief zware maatregel gezien. In het strafrecht
hebben rechters bovendien ook andere opties om rijden onder invloed te bestraffen,
zoals een geldboete of ontzegging van de rijbevoegdheid en wordt rekening gehouden
met eventuele maatregelen die reeds in het bestuursrecht zijn opgelegd. Ook persoonlijke
omstandigheden van de betrokkene worden door een strafrechter meegewogen.

De onderzoekers concluderen dat het juridische risico van het bestuursrecht zwaarder
weegt dan het praktische risico van mogelijk lagere aantallen in het strafrecht. De
Minister van JenV en ik achten het echter van belang de komende periode de mogelijkheden
zowel in het bestuursrecht als in het strafrecht nader te bekijken. Daarbij wordt
nadrukkelijk aandacht besteed aan de uitvoeringsconsequenties en de kosten van de
verschillende scenario’s. Dit gebeurt samen met andere relevante partijen zoals het
Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen, de Rijksdienst voor het Wegverkeer, politie,
Openbaar Ministerie en Reclassering. Het streven is om uw Kamer voor het volgende
commissiedebat verkeersveiligheid hierover nader te informeren.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat,
B. Madlener