Brief regering : Reactie op verzoek commissie over brief van de Stichting SAANetherlands over hun zorgen over de relatie tussen de regels over de identificatie en registratie van honden in het Besluit houders van dieren en de aangekondigde wijziging van EU-regels over de verplaatsing van dieren

Nr. 1379 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN LANDBOUW, VISSERIJ, VOEDSELZEKERHEID EN NATUUR

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 5 februari 2025

Uw vaste commissie voor Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur heeft mij op
14 november 2024 verzocht een reactie te geven op de brief van SAANetherlands (kenmerk
2024Z16718/2024D43771).

Stichting SAANetherlands uit in haar brief zorgen over de relatie tussen de regels
over de identificatie en registratie van honden in het Besluit houders van dieren
en de aangekondigde wijziging van EU-regels over de verplaatsing van dieren. Zij vreest
dat de illegale hondenhandel hierdoor eerder gestimuleerd zal gaan worden dan wordt
tegengegaan. Zij geeft aan een aantal hiaten in het systeem en de regelgeving te zien.
Tevens geeft SAANetherlands aan veelvuldige gesprekken met mijn ministerie, de Rijksdienst
voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA)
te hebben gehad en dat zij zich niet meer gehoord voelt.

Ik waardeer dat Stichting SAANetherlands begaan is met het tegengaan van de illegale
hondenhandel. Dat is ook waar ik aan werk. Om meer grip te krijgen op de hondenhandel
zijn de regels over identificatie en registratie van honden (I&R hond) en hun houders
op 1 november 2021 in werking getreden. In I&R hond worden alle betrokken partijen
uit het leven van de hond geregistreerd. In het geval de NVWA op misstanden stuit,
kan worden nagegaan wie hierbij betrokken zijn.

Een van de zaken waar SAANetherlands aandacht voor vraagt in haar brief is de door
de Europese Commissie aangekondigde verandering in het TRACES certificaat en de gevolgen
hiervan voor een juiste registratie in I&R hond. Het TRACES certificaat is het begeleidende
gezondheidscertificaat dat verplicht is bij verplaatsingen van dieren binnen de EU.
De door de Europese Commissie aangekondigde verandering in het TRACES certificaat
houdt in dat het Universele Bedrijfs Nummer (UBN) van degene die de hond in Nederland
brengt (hierna importeur) vervangen wordt door het UBN van de plaats van bestemming
van de hond. In het geval van de zwerfdierstichtingen is dat het UBN van de adoptant
van de hond. SAANetherlands geeft aan dat hiermee de adoptant tot importeur wordt
gemaakt en de eigenlijke importeur buiten beeld blijft.

Het klopt niet dat de adoptant tot importeur wordt gemaakt. De importeur staat straks
weliswaar niet meer op het TRACES certificaat, maar is nog steeds verplicht een importregistratie
te laten doen door een dierenarts op zijn/haar UBN in I&R hond bij RVO. En daardoor
blijft de importeur in beeld bij de overheid. Mijn ministerie heeft hier meerdere
gesprekken over gehad met SAANetherlands. De Europese Commissie heeft laten weten
geen zicht te hebben op wanneer de aanscherping op het TRACES certificaat van kracht
wordt. De afspraak is dat lidstaten dit minimaal 4 weken van tevoren horen.

Wel is het zo dat verwarring kan ontstaan bij de koper van de hond. Er zijn importeurs
die proberen buiten beeld te blijven door bij de koper aan te geven dat zij de hond
op hun eigen UBN moeten laten registreren in I&R hond. Omdat de koper al een UBN heeft
moeten aanvragen, zou het kunnen dat de koper zal ingaan op het verzoek. Ik ben mij
bewust van dit risico en ik zoek naar een oplossing. Zodra hier meer over bekend is
laat ik dit weten. Dit heb ik ook bij SAANetherlands aangegeven.

SAANetherlands geeft daarnaast aan dat er onduidelijkheid is over het registreren
en dat de registraties in I&R hond niet goed lopen. Zo heeft SAANetherlands een proef
gedaan met het registreren van een fictieve hond en gaf zij aan dat zij alles door
elkaar kon registreren. Het is onjuist dat de I&R hond database klakkeloos alle meldingen
registreert. Er zijn zogeheten harde foutmeldingen. Deze worden getoond als I&R hond
de registratie weigert. Bijvoorbeeld als een chipnummer al geregistreerd staat. Het
lukt dan niet om hetzelfde nummer nogmaals te registreren. Daarnaast zijn er zogeheten
zachte foutmeldingen. Deze meldingen worden getoond als de registratie onvolledig
is, maar I&R hond de registratie wel accepteert. Dit kan voorkomen als de volgorde
van melden anders verloopt. Bijvoorbeeld de nieuwe houder doet een aanmelding van
de hond, maar de fokker moet nog een afmelding doen. Op deze manier is de nieuwe houder
niet afhankelijk van de melding van de fokker en kan hij/zij op tijd aanmelden en
hierbij aan de regelgeving voldoen. En bij RVO is in beeld dat de fokker nog geen
afmelding heeft gedaan.

Dat in de praktijk bij de registratie nog niet alles soepel verloopt is niet vreemd.
Ervaring leert dat het enkele jaren duurt voordat de registratie in een database goed
werkt. Samen met RVO wordt het systeem en alles wat hiermee samenhangt (dus ook teksten
op websites) voortdurend verbeterd. Signalen voor verbetering komen binnen door meldingen
van dierenartsen, portalen die de registratie doen, inspecteurs van de NVWA, maar
ook door meldingen van andere partijen zoals SAANetherlands.

Daarnaast is er twee keer per jaar een overleg met direct betrokken partijen, waaronder
de portalen, chips- en paspoortleveranciers, de vertegenwoordigers van dierenartsen,
de NVWA, RVO en LVVN. In dit overleg komen praktische problemen aan de orde en wordt
er gezamenlijk gekeken naar een oplossing. Een voorbeeld hiervan is het in een begrijpelijke
taal verwoorden van foutmeldingen die op kunnen treden tijden een registratie.

Mijn ministerie, maar ook RVO en de NVWA, hebben al velen malen gesprekken gevoerd
met SAANetherlands. Daarbij zijn ook oplossingen aangereikt zodat SAANetherlands en
andere zwerfdierstichtingen hun werkzaamheden konden blijven uitvoeren. Zo is het
mogelijk gemaakt dat zwerfdierstichtingen hun adoptanten machtigen om op het UBN van
de stichting de importmelding bij de dierenarts te kunnen doen.

Mijn ministerie blijft in gesprek met de verschillende stakeholders van I&R Hond om
samen de strijd tegen illegale hondenhandel aan te pakken. Bij belangrijke ontwikkelingen
bij I&R hond zal ik uw Kamer hierover informeren.

De Staatssecretaris van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, J.F. Rummenie