Brief regering : Geannoteerde agenda bijeenkomst NAVO ministers van Defensie op 13 februari 2025

Nr. 480
BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 31 januari 2025

Hierbij stuur ik u de geannoteerde agenda voor de bijeenkomst van de NAVO-ministers
van Defensie (DMM) op 13 februari te Brussel.

De SG NAVO heeft aangekondigd twee werksessies bijeen te roepen. Bondgenoten spreken
elkaar in de besloten eerste sessie over het verstevigen van de bondgenootschappelijke
afschrikking en verdediging, het opschalen van de defensie-industrie en NAVO missies
en operaties. Tevens wordt er vooruit gekeken naar de NAVO-top in Den Haag, en spreken
de bondgenoten over de belangrijkste besluiten die daar voorliggen. Daarna zal in
de NATO-Ukraine Council (NUC) gesproken worden met de Oekraïense Minister van Defensie over de voortgang van
de operationalisering van NATO Security Assistance and Training for Ukraine (NSATU) en het verder bestendigen van de veiligheidssteun voor de lange termijn.

Afschrikking en verdediging

Bondgenoten blijven in gesprek over de genomen en te nemen stappen om de afschrikking
en verdediging van de NAVO te versterken. SACEUR zal een update geven over de invulling
van de militaire verdedigingsplannen. De NAVO moet in staat zijn het verdragsgebied
te verdedigen in het geval van een grootschalig militair conflict. SACEUR zal wijzen
op de noodzaak de bestaande hoge risico’s bij uitvoering van de plannen te verlagen
door middel van het vergroten en verbeteren van onze militaire capaciteiten. De urgentie
om de capaciteiten te versterken, zal er naar alle waarschijnlijkheid toe leiden dat
de concept NAVO-capaciteitsdoelstellingen waarover ik uw Kamer eerder over heb geïnformeerd1 al in juni door Ministers van Defensie vastgesteld zullen worden, in plaats van het
eerder gecommuniceerde oktober.

De uitdagingen voor de Europese veiligheid zijn groot. Europese bondgenoten moeten
meer verantwoordelijkheid nemen voor de veiligheid van ons continent, onder andere
door het leveren van de benodigde capaciteiten, zoals in NAVO-verband vastgesteld.
Deze capaciteiten opbouwen en in gereedheid brengen vraagt naast tijd en volharding
ook significante financiering. Op deze ministeriële bijeenkomst zal naar verwachting
ook vooruit gekeken worden naar de NAVO-top in Den Haag, waar bondgenoten zullen evalueren
of de huidige Defence Investment Pledge volstaat voor de huidige veiligheidssituatie. SG NAVO heeft met zijn speech van 13 december
het startschot gegeven: «to prevent war, NATO must spend more.» Bondgenoten zijn het
er over eens dat 2% de absolute ondergrens is. Dit kabinet zet met de aanvullende
investeringen uit het Regeerprogramma (bijlage bij Kamerstuk 36 471, nr. 96) en de ontwerpbegroting 2025 en het wettelijk verankeren van de 2% BBP als ondergrens
een stap om te kunnen voldoen aan de capaciteitsdoelstellingen van de NAVO. Ik zal
erop blijven aandringen dat iedere bondgenoot een eerlijke en duurzame bijdrage aan
onze collectieve veiligheid levert.

Het blijft nodig om te investeren in Defensie. Een investering in Defensie is een
investering in Nederland: in onze veiligheid, maar bijvoorbeeld ook onze industrie.
Zoals eerder aangekondigd analyseert Defensie momenteel wat de aanvullende NAVO-capaciteitsdoelstellingen
financieel zouden kunnen betekenen.

Defensie-industrie

Om de aanvullende investeringen in defensie efficiënt en op korte termijn te kunnen
besteden, is het zaak dat bondgenoten de defensie-industrie versterken. Tijdens de
top in Vilnius in 2023 namen bondgenoten het NAVO Defence Production Action Plan (DPAP) aan, gericht op het versterken van de defensie-industrie van bondgenoten, onder
andere door het stimuleren van meer vraagbundeling en gezamenlijke aanschaf. Tijdens
de DMM zal gesproken worden over een herziene versie van het DPAP, die tijdens de
NAVO-top in Den Haag gepresenteerd zal worden. De herziening van dit plan ziet toe
op het verder concretiseren van de doelen die in het DPAP werden uitgelicht. Ik steun
de initiatieven die binnen de NAVO worden genomen om de defensie-industrie te versterken
van harte. Nederland maakt bijvoorbeeld regelmatig gebruik van raamcontracten en vraagbundeling
met andere bondgenoten via het NATO Support and Procurement Agency (NSPA). Om het belang te onderstrepen van het versterken van de defensie-industrie
organiseert Nederland tijdens de NAVO-top in Den Haag ook een side-event over defensie-industrie, waarover ik u verderop in deze brief nader informeer.

Oekraïne

Nederland blijf Oekraïne onverminderd politiek, militair, financieel en moreel actief
steunen, zolang als dat nodig is. 2025 is een cruciaal jaar voor Oekraïne en Europa.
De omstandigheden aan het front blijven uitdagend. Ook blijft Rusland continu de energie-infrastructuur,
woonwijken en industrie aanvallen. Nederland blijft zich in NAVO-verband actief inzetten
voor de versterking van de Oekraïense krijgsmacht en het intensiveren van de militaire
steun aan Oekraïne. Deze steun is essentieel om Oekraïne in staat te stellen zichzelf
blijvend te kunnen verdedigen tegen de Russische agressie en op termijn een moderne
en effectieve krijgsmacht op te bouwen. Daarbij is het van belang dat naast de huidige
bilaterale steun ook wordt geïnvesteerd om de interoperabiliteit van de Oekraïense
krijgsmacht met de NAVO te vergroten, ter voorbereiding op toekomstig NAVO-lidmaatschap.
Deze inzet past binnen het bredere kabinetsbeleid om Oekraïne niet alleen op de korte
maar ook op de lange termijn te ondersteunen.

Ministers komen ook bijeen in de NATO-Ukraine Council (NUC). De Oekraïense Minister van Defensie zal de stand van zaken van de oorlog toelichten.
Bondgenoten zullen met hem de voortgang van de operationalisering van NSATU en de
bestendiging van de steun aan Oekraïne bespreken. NSATU coördineert de vraag en aanbod
betreffende militaire steun aan Oekraïne. Nederland levert in 2025 een financiële
bijdrage van € 1,4 miljoen aan NSATU. Momenteel draagt Nederland ook 9 stafofficieren
bij. Daarnaast zal worden gesproken over de Washington Pledge om Oekraïne blijvend te steunen.

Missies en operaties

Tijdens de DMM zal ook gesproken worden over missies en operaties, met name de NAVO-missie
in Irak (NMI). Nederland levert een aanzienlijke bijdrage aan NMI. De context waarin
deze missie wordt uitgevoerd was en is, met de val van het regime van Assad, complex
te noemen. Zoals eerder gecommuniceerd via de aanvullende artikel 100-brief (Kamerstuk
27 925, nr. 980) is de Amerikaans geleide Operation Inherent Resolve (OIR) in transitie. NMI is voor verschillende factoren zoals logistiek en beveiliging
afhankelijk van de Amerikaanse geleide operatie. Om deze reden heeft de Nederlandse
commandant van NMI de verzelfstandiging van de missie bestempeld als prioriteit. De
ontwikkelingen in Syrië hebben mogelijk invloed op de transitie van OIR en daarmee
mogelijk op de verzelfstandiging van NMI. Ik zal onderstrepen dat nauwe afstemming
en coördinatie tussen de taakgroep OIR en NMI ook in deze fase van belang blijft.

Daarnaast maak ik van de gelegenheid gebruik u te informeren over het besluit om twee
trainingen van in totaal drie weken aan te bieden aan de General Administration of Borders and Crossings (GABC) van de Palestijnse Autoriteiten (PA), via de European Union Border Assistance Mission to Rafah Crossing Point (EUBAM Rafah). Deze korte trainingen zijn voorzien voor de periode van 21 februari
tot en met 28 februari, en 12 april tot en met 24 april 2025, en zullen plaatsvinden
in Jericho, op de Westelijke Jordaanoever. De trainingen worden verzorgd door het
Expertisecentrum Identiteitsfraude en Documenten (ECID) van de Koninklijke Marechaussee
en richten zich op biometric passport and document identity. Door middel van deze trainingen voorziet Nederland in een directe behoefte van de
PA en draagt het bij aan het versterken van de capaciteiten van de PA op het gebied
van grensmanagement. EUBAM Rafah is op uitnodiging van zowel de Palestijnse Autoriteiten
als de Israëlische regering opgericht. Deze trainingen zijn in overeenstemming met
het mandaat van de missie, dat in juni 2024 met instemming van beide partijen met
een jaar is verlengd, en worden gefinancierd vanuit het Budget Internationale Veiligheid.

Ook heb ik uw Kamer op 22 oktober een overzicht van de NAVO inzet en oefeningen in
de Noordzee toegezegd. Deze vindt u als bijlage bij deze brief. Hieronder valt ook
de nieuwe activiteit Baltic Sentry, waar momenteel SNMG1 onder leiding van de Zr. Ms. Tromp aan deelneemt.

NAVO-top

Tot slot wil ik uw Kamer graag informeren over de voortgang van het programma rondom
de NAVO-top in Den Haag. Nederland organiseert in aanloop naar en rondom de NAVO-top
een aantal inhoudelijke en publieksevenementen, onder andere over weerbaarheid en
de defensie-industrie. Het kabinet wil de samenleving en het bedrijfsleven betrekken
bij het thema veiligheid en de NAVO-top. Als side event bij de top organiseert Nederland
het NATO Summit Defence Industry Forum. Bondgenoten en partnerlanden komen samen met industrieleiders om de voortgang, volgende
stappen en toekomstige kansen te bespreken die de trans-Atlantische, meerjarige samenwerking
in de defensie-industrie versterken.

De Minister van Defensie,
R.P. Brekelmans