Brief regering : Deels foutief toegekende tegemoetkoming leenstelsel voor specifieke groep EER-studenten

Nr. 245
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 januari 2025

DUO voert vanaf deze maand twee tegemoetkomingen uit: de tegemoetkoming voor leenstelselstudenten
en de tegemoetkoming ter vervanging van de studievoorschotvoucher. Op 9 en 10 januari
is de eerste stap gezet: 576.000 studenten hebben in totaal meer dan € 800 miljoen
euro afgetrokken gekregen van hun studieschuld. Over een aantal weken wordt de volgende
stap gezet: dan wordt meer dan € 500 miljoen uitgekeerd aan 240.500 studenten zonder
studieschuld of waarvan de studieschuld lager is dan het bedrag dat ze ontvangen.

Helaas heeft DUO geconstateerd dat er een fout is gemaakt, die de komende weken zal
worden hersteld: 8.590 studenten hebben een bericht ontvangen dat zij recht hebben
op een tegemoetkoming voor leenstelselstudenten, terwijl zij daar geen of slechts
gedeeltelijk recht op hadden. Het gaat om internationale studenten afkomstig uit de
Europese Economische Ruimte, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk (hierna: EER),
die ten onrechte een bericht over tegemoetkoming hebben gekregen voor maanden waarin
zij, op grond van de bij DUO beschikbare gegevens, alleen recht hadden op collegegeldkrediet.1 Voor het grootste deel van deze studenten is de tegemoetkoming inmiddels ook afgetrokken
van hun studieschuld.

DUO gaat dit zo snel mogelijk herstellen. DUO stuurt de betreffende (oud-)studenten
een brief en past de openstaande studieschuld weer aan naar het juiste bedrag. Geplande
onjuiste uitbetalingen worden tegengehouden. In totaal gaat het te herstellen bedrag
om € 6,6 miljoen.

De fout is ontstaan door een onvolledige afbakening van de doelgroep binnen het toekenningsproces
van de tegemoetkoming voor leenstelselstudenten.2 De hoogte van de tegemoetkoming voor leenstelselstudenten hangt af van het aantal
maanden dat een student recht had op volledige studiefinanciering in de periode dat
het leenstelsel bestond. Alleen een recht op collegegeldkrediet is volgens de wet
niet voldoende. Dat is bij het toekenningsproces niet goed overgenomen: bij het afbakenen
van de doelgroep is de groep studenten die, volgens de bij DUO beschikbare gegevens,
alleen recht hadden op collegegeldkrediet toch binnen de afbakening gevallen. Zij
hebben daarom toch bericht gekregen dat zij voor die maanden recht hadden op de tegemoetkoming
voor leenstelselstudenten. Dit had niet zo moeten zijn.

Sommige studenten hebben daardoor een bericht over tegemoetkoming toegekend gekregen,
terwijl dat niet zo had moeten zijn: studenten die in de gehele relevante periode
alleen recht hadden op collegegeldkrediet. In andere gevallen hadden de studenten
(uit de EER) voor een deel wel recht op tegemoetkoming, bijvoorbeeld omdat zij (of
hun ouder of partner) in een deel van de nu toegekende periode kwalificeerden als
migrerend werknemer en daardoor dezelfde rechten hebben als Nederlandse studenten.
Die studenten hebben nu meer tegemoetkoming toegewezen gekregen dan waar zij recht
op hebben op basis van de bij DUO beschikbare gegevens.3

Deze fout heeft geen gevolgen voor de tegemoetkoming ter vervanging van de studievoorschotvoucher,
omdat deze een andere doelgroep kent.

DUO is aan het werk om deze fout te herstellen. De betrokken besluiten worden zo snel
mogelijk ingetrokken en de (oud-)studenten worden daarover geïnformeerd. Eventuele
geplande uitbetalingen worden bij betrokken studenten tegengehouden. Daarnaast worden
hun studieschulden binnen vier tot zes weken aangepast naar het juiste bedrag.

Om dit in de toekomst te voorkomen is het werkproces inmiddels aangepast en de juiste
afbakening doorgevoerd. Deze aanpassing is geschied volgens de gebruikelijke methodes
voor het ontwikkelen en testen van de definities binnen de ICT-systemen. Daarnaast
heb ik na laten gaan of er vergelijkbare fouten in het uitvoeringsproces zitten. DUO
heeft op basis daarvan geen aanleiding om te denken dat het proces andere fouten bevat.

Ik ben mij ervan bewust dat fouten nooit helemaal uit te sluiten zijn bij complexe
uitvoeringsprocessen, waarbij veel studenten betrokken zijn. Wel moeten we het altijd
beter willen doen. DUO werkt daarom continu aan verbetering middels kwaliteitscontroles.
Het DUO management stuurt hier actief op.

De Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
E.E.W. Bruins