Brief regering : Verslag Raad Algemene Zaken (RAZ) Cohesie 28 november 2024

Nr. 972
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 19 december 2024

Met deze brief ontvangt uw Kamer het verslag van de Raad Algemene Zaken («RAZ») –
Cohesie die op 28 november plaatsvond in Brussel.

Verslag informele Raad Algemene Zaken (RAZ) – Cohesie 28 november

Tijdens deze RAZ-Cohesie is besproken hoe het cohesiebeleid in de toekomst zou moeten
worden uitgevoerd en meer specifiek hoe de samenwerking tussen de Europese Commissie
en de lidstaat in de toekomst geborgd kan blijven. Ik heb uw Kamer hier eerder over
geïnformeerd via de Geannoteerde Agenda1 en de beantwoording van uw schriftelijke vragen2.

Het Hongaars voorzitterschap had ten behoeve van de RAZ-Cohesie een discussiestuk
opgesteld waarin zij oproept het Cohesiebeleid ook in de toekomst te blijven uitvoeren
in gedeeld beheer. Bij gedeeld beheer is sprake van een gezamenlijke verantwoordelijkheid
voor het beheer van een bepaald programma door de Europese Commissie en de nationale
overheden. Volgens het Hongaars voorzitterschap dienen partnerschap en uitvoering
op verschillende overheidslagen elementen te blijven binnen de toekomstige Cohesieprogramma's.
Er zou goed moeten worden gekeken wat regio's nodig hebben, wat hun behoefte is en
waar hun kracht ligt. Dat kan volgens het Hongaars voorzitterschap alleen als alle
lagen van de overheid betrokken worden.

Tijdens deze RAZ-Cohesie gaven vrijwel alle lidstaten aan dat Cohesiebeleid ook in
de toekomst in goede samenwerking tussen de Europese Commissie en de lidstaten moet
worden uitgevoerd. Ook voor het kabinet is een solide partnerschap tussen nationale,
regionale en lokale overheden met de Europese Commissie een uitgangspunt binnen het
cohesiebeleid3. Momenteel vindt de uitvoering van de programma’s onder het cohesiebeleid in Nederland
plaats in nauwe samenwerking tussen de rijksoverheid en provincies en gemeenten.

Daarnaast pleitten vrijwel alle lidstaten voor vereenvoudiging van de uitvoering van
de programma’s onder het toekomstig Cohesiebeleid. Een aantal lidstaten aan de grenzen
van onze Unie benoemde het belang van veiligheid en defensie in de nieuwe programma’s.

Een deel van de Raad riep op tot een sterkere link tussen het cohesiebeleid en de
aanbevelingen binnen het Europees Semester. Volgens hen zouden in de toekomst structurele
hervormingen moeten worden gestimuleerd en zou er meer moeten worden gekeken naar
de daadwerkelijke resultaten die met cohesie-uitgaven worden behaald. Dit alles zonder
dat het regionale aspect uit het oog wordt verloren. Het kabinet verzocht de Europese
Commissie ook om te verkennen hoe een sterkere link met het Europees semester kan
worden gemaakt. Een andere groep lidstaten stond hier juist terughoudend tegenover.
Zij willen niet te veel centralisatie en benadrukten het belang van het behoud van
flexibiliteit.

Conform de geformuleerde inzet in de geannoteerde agenda heeft het kabinet in deze
discussie de Europese Commissie opgeroepen te onderzoeken op welke manier cohesiebeleid
ondersteunend kan zijn in het stimuleren van innovatie (het verkleinen van de zogenaamde
«innovatie gap») en het verbeteren van het Europees concurrentievermogen. Dit kan
door een versterkte gebiedsgerichte aanpak om de sterktes van de regio’s beter te
benutten. Tevens heeft het kabinet aangegeven dat interregionale samenwerking, ook
over landsgrenzen heen, binnen toekomstig Cohesiebeleid gestimuleerd moet worden.

Tegelijkertijd heeft het kabinet duidelijk gemaakt met de discussie in deze RAZ-Cohesie
niet vooruit te willen lopen op de onderhandelingen over het volgende Meerjarig Financieel
Kader (MFK). Ook heeft het kabinet het punt gemaakt dat gedegen financieel beheer
essentieel is binnen het toekomstig Cohesiebeleid. Een groep landen sloot zich hierbij
aan en riep de Europese Commissie op om er alles aan te doen fraude en corruptie te
vermijden en benadrukten het respecteren van de rechtstaat als voorwaarde voor steun
uit de cohesieprogramma’s.

Ten slotte zijn tijdens deze Raad zijn de Raadsconclusies4 aangenomen over de rol van cohesiebeleid in het adresseren van de demografische uitdagingen
in de EU.

De volgende RAZ-Cohesie zal plaatsvinden op 28 maart in Brussel onder Pools voorzitterschap.

De Minister van Economische Zaken,
D.S. Beljaarts