Brief regering : Ontwikkelingen op het gebied van de Militaire Gezondheidszorg

Nr. 23
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 november 2024

In het Wetgevingsoverleg Personeel en Materieel van 21 oktober 2024 heb ik het lid
Boswijk (CDA) toegezegd nader in te gaan op de voorbereidingen en maatregelen die
Defensie op medisch gebied neemt voor een artikel 5 scenario.

Nederland heeft vanaf 1 januari 2025 eenheden gereed staan voor het NATO Force Model.
Bij inzet wordt de operationele gezondheidszorg voor gewonde en zieke militairen uitgevoerd
in de geneeskundige behandel- en afvoerketen (in het kort: geneeskundige keten). Deze
keten bestaat uit schakels waarbij zorg wordt verleend vanaf het point of injury in het operatiegebied tot in Nederland.

Op dit moment zet Defensie op diverse gebieden concrete stappen om de geneeskundige
keten gereed te stellen. Ik geef u hierbij een (niet limitatieve) opsomming:

• Investeringen in de geneeskundige keten: Met het programma «Versterken geneeskundige keten» wordt de Defensienota 2022 uitgewerkt,
waarbij Defensie investeert in de behandel- en vervoerscapaciteit (zowel over de grond
als door de lucht), inzetvoorraden en Command and Control capaciteit. Daarnaast is
in de Defensienota 2024 een volgende stap gemaakt om de geneeskundige keten verder
te herstellen en versterken.

• Personele vulling: De bredere oplossing voor de personele vulling van de geneeskundige keten moet vooral
worden gezocht vanuit een Whole of Society benadering. Defensie onderzoekt hoe reservisten kunnen worden ingezet binnen de geneeskundige
keten, al dan niet via een instructie zoals we al kennen bij het Instituut samenwerking
Defensie en Relatieziekenhuizen.

• Vaccinaties: De Regeling Immunisatie Militairen wordt herzien. Door de huidige regeling aan te
passen kan Defensie ook stand-by eenheden met een langere reactietijd dan 48 uur adequaat
aanvullend vaccineren.

• Geoefendheid: Tijdens oefeningen zoals Grand Quadriga en Ardent Lion wordt de geneeskundige keten
op land geoefend aan de hand van tactische scenario’s in het hoog geweldspectrum om
de status warfighting capable te bereiken.

• Civiel militaire samenwerking: Het UMC Utrecht en Defensie werken nauw samen om het Calamiteitenhospitaal voor
te bereiden op grootschalige opvang van slachtoffers in zowel nationale crisisomstandigheden
als in internationale conflicten. Op 9 november heb ik met Minister Agema de jaarlijkse
grootschalige oefening bijgewoond.

• Operationeel normenkader: Het normenkader «Planning operationele gezondheidszorg» wordt geëvalueerd en doorontwikkeld.
De Militair Geneeskundige Autoriteit (MGA) onderzoekt als normsteller onder meer de
mogelijkheid om vooral (niet BIG-geregistreerd) protocollair opgeleide functionarissen
in te zetten op bepaalde plekken in de geneeskundige keten. Hiermee kan de personele
capaciteit bij operationele eenheden verhoogd worden.

• Multinationale geneeskundige keten: Defensie maakt met onze NAVO-partners afspraken hoe we gezamenlijk de geneeskundige
keten vormgeven.

• Table Top Exercises (TTX): Met het organiseren van diverse TTX’n op het gebied van operationele gezondheidszorg
wordt aan de hand van een realistisch scenario inzichtelijk gemaakt wat de stand van
zaken is, wat eventuele tekortkomingen zijn en wat de haalbare kwaliteit van zorg
is. Tijdens de TTX operationele bloedvoorziening bijvoorbeeld, werd geoefend met Sanquin en het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Dat is nodig voor een effectieve en efficiënte inrichting van de operationele
bloedvoorziening tijdens een grootschalig conflict. Dit betrof het organiseren en
beheren van bloed voor gebruik tijdens een crisis of militaire operaties, zoals bloedafname,
bewerking, opslag en transport.

• Landelijk Crisisplan Militaire Dreigingen: Samen met VWS en andere partijen uit het civiele zorgveld, zoals de veiligheidsregio’s,
civiele zorginstellingen en GHOR werkt Defensie aan de kaders en besluiten als onderdeel
van de bestuurlijke netwerkkaart, die zowel de geneeskundige keten in een grootschalig
conflict als de continuïteit van de civiele geneeskundige keten en gezondheidszorg
garanderen. Hierbij wordt ook rekening gehouden met het adresseren van mogelijke verdringingseffecten
in het civiele gezondheidszorgsysteem als gevolg van de influx van grote aantallen
oorlogsslachtoffers.

Samenvattend: met onze internationale en civiele ketenpartners werkt Defensie aan
een robuuste geneeskundige ondersteuning van onze krijgsmacht, zodat we bij inzet
hoog in het geweldspectrum zo goed mogelijk voorbereid zijn.

De Staatssecretaris van Defensie,
G.P. Tuinman