Brief regering : Geweldsincidenten gericht op Maccabi Tel Aviv supporters in Amsterdam

Nr. 1
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 november 2024

In de nacht van 7 op 8 november hebben er op verschillende plaatsen in Amsterdam (antisemitische)
geweldsincidenten plaatsgevonden gericht op Israëlische voetbalsupporters. Het kabinet
heeft met afschuw naar de gebeurtenissen van afgelopen nacht gekeken. Dat dit in 2024
is gebeurd in Nederland is verschrikkelijk. Dit kan en mag niet gebeuren. Het geweld
komt bovenop meerdere incidenten tegen de joodse gemeenschap in Nederland en raakt
de joodse gemeenschap diep. Met deze brief informeer ik uw Kamer, mede namens de Minister-President
en de Minister van Buitenlandse Zaken, nader over de gebeurtenissen van afgelopen
nacht en voldoet het kabinet tevens aan het verzoek van uw Kamer om een toelichting
over de gebeurtenissen. Dit betreft een beeld van de gebeurtenissen aan de hand van
informatie waarover ik nu beschik. Mogelijk verandert dit beeld nog, zo laat ik nog
onderzoek doen naar mogelijke signalen over waarschuwingen uit Israël.

Afgelopen nacht hebben er op verschillende plaatsen geweldsincidenten plaatsgevonden.
Op meerdere plaatsen in de stad zijn Israëlische supporters belaagd, mishandeld en
met vuurwerk bekogeld. De politie Amsterdam heeft ruim 800 agenten ingezet, met behulp
van bijstand uit andere delen van het land. De Mobiele Eenheid moest meerdere malen
ingrijpen om Israëlische supporters te beschermen en naar hun hotel te begeleiden.
De politie heeft aangegeven dat er meerdere mensen gewond zijn geraakt, waarvan vijf
gewonden zijn behandeld in het ziekenhuis. Zij hebben het ziekenhuis inmiddels verlaten.
Er zijn twintig tot dertig Israëlische supporters met lichte verwondingen opgevangen.
Van vermissingen is geen sprake meer: eenieder met wie niet meteen contact kon worden
gelegd is inmiddels terecht. Vandaag heeft de driehoek van Amsterdam een persconferentie
gegeven waarin ingegaan is op hetgeen heeft plaatsgevonden.

De driehoek heeft een groot aantal maatregelen genomen voor de handhaving van de openbare
orde en veiligheid op deze avond.

De NCTV heeft er in het recente dreigingsbeeld (juni 2024) op gewezen dat het voorstelbaar
is dat spanningen die voortvloeien uit de Gaza-oorlog leiden tot (terroristisch) geweld
tegen Joodse of islamitische instellingen of personen in Nederland. Het algemene dreigingsniveau
in Nederland voor een terroristische aanslag staat sinds december 2023 op 4 (van 5):
substantieel, de kans op een aanslag is reëel. Vanuit de rol van de NCTV op het gebied
van bewaken en beveiligen is specifiek gekeken naar de dreiging omtrent de aanwezigheid
van diverse personen in het Rijksdomein tijdens de herdenking van de Kristallnacht
in Amsterdam. Deze herdenking vond plaats op dezelfde avond als de voetbalwedstrijd.
Op basis van een uitvraag aan de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en de politie
bleek dat er geen concrete dreiging was richting de herdenking of de aanwezigen. De
NCTV heeft de maatregelen die het lokaal gezag heeft genomen voor een goed verloop
van de herdenking onderschreven. Dit laat onverlet de maatregelen die het lokaal bevoegd
gezag kan treffen in het kader van diens verantwoordelijkheid voor de openbare orde.
Aan het lokaal bevoegd gezag is aandacht gevraagd voor de voorstelbaarheid van implicaties
van de gelijktijdige voetbalwedstrijd voor de Kristallnachtherdenking.

Het Openbaar Ministerie heeft tijdens de persconferentie laten weten dat er 62 aanhoudingen
zijn verricht wegens onder andere openlijke geweldpleging, vernieling en het verstoren
van de openbare orde. Op dit moment zitten er nog 6 verdachten vast. Het Openbaar
Ministerie heeft aangegeven zoveel als mogelijk snelrecht te willen toepassen. De
absolute prioriteit is nu om zo snel mogelijk overige verdachten te identificeren
en aan te houden. Hiervoor is een speciaal team samengesteld dat zich primair hierop
richt. Ook de vraag of er mogelijk sprake is geweest van een georganiseerd verband
en een antisemitisch motief is onderwerp van onderzoek. Daarbij hecht ik eraan erop
te wijzen dat het van het grootste belang is dat mensen die beschikken over informatie
of beelden, dit delen met de politie.

Daarnaast heeft de driehoek aangekondigd een onafhankelijk onderzoek in te stellen
naar de gebeurtenissen van de afgelopen dagen, de voorbereidingen en het optreden
van de autoriteiten. Het is belangrijk dat we leren hoe deze afschuwelijke nacht heeft
kunnen plaatsvinden en dat we voorkomen dat zoiets ooit nog in Nederland plaatsvindt.

Samen met Amsterdam en in afstemming met de Israëlische autoriteiten doet het kabinet
er alles aan om supporters die terug willen vliegen naar Israël zo goed mogelijk te
faciliteren om dit veilig te doen. Tijdens de persconferentie van de Amsterdamse driehoek
is gemeld dat een belangrijk deel van de supporters vanochtend is teruggevlogen. De
burgemeester heeft toegelicht dat vanaf vanmiddag een noodverordening geldt voor Amsterdam
en Amstelveen, dat voor de hele stad een veiligheidsrisicogebied wordt ingesteld en
dat er dit weekend een demonstratieverbod geldt. Ook geldt er een verbod op gezichtsbedekkende
kleding en het dragen van voorwerpen waarmee de openbare orde kan worden verstoord.

Het kabinet staat in nauw contact met de Israëlische regering; de Minister-President
belde op vrijdagochtend met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en de Minister
van Buitenlandse Zaken met de Israëlische Minister van Buitenlandse Zaken Gideon Saar.
Op vrijdagmiddag ontving ik de Israëlische Minister van Buitenlandse Zaken Saar en
de voorzitter van het Israëlische parlement op Schiphol. De boodschap vanuit het kabinet
is helder: de gebeurtenissen in Amsterdam zijn schokkend, (antisemitisch) geweld is
onacceptabel en Nederland verleent hulp aan slachtoffers en doet er alles aan om daders
op te sporen en te vervolgen.

De gebeurtenissen in Amsterdam laten nogmaals de noodzaak zien dat de bestrijding
van antisemitisme versterkt moet worden in Nederland. Antisemitisme is een groot kwaad.
Te vaak wordt ons land geconfronteerd met nieuwe incidenten en nieuwe verschijningsvormen.
Wat gisteren in Amsterdam is gebeurd, is verwerpelijk en beangstigend. Dat mensen
om hun afkomst, religie en vanwege hun Joods-zijn worden aangevallen of worden bedreigd
– en alles wijst erop dat dit een rol heeft gespeeld – zal het kabinet nooit accepteren.
De bestrijding van antisemitisme heeft de volle aandacht van het kabinet en de gehele
Nederlandse overheid.

De gebeurtenissen van gisteren raken de Joodse gemeenschap diep, maar hen niet alleen.
Dit raakt ons allemaal. Het raakt ons land, onze rechtsstaat en wie wij zijn. Vóór
de begrotingsbehandeling van Justitie en Veiligheid zal ik uw Kamer de kabinetsbrede
strategie voor de bestrijding van antisemitisme toesturen. Hierin worden extra maatregelen
aangekondigd, onder andere op het gebied van de preventie van antisemitisme, de opvolging
van antisemitische incidenten en de nazorg voor slachtoffers.

In Nederland is geen plaats voor deze geweldsincidenten en antisemitisme. We zetten
als Nederland alles op alles om dit geweld te stoppen en daders op te sporen en te
vervolgen.

De Minister van Justitie en Veiligheid,
D.M. van Weel