Brief regering : Geannoteerde agenda voor de Raad Algemene Zaken van 24 september 2024

Nr. 2932
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 13 september 2024

Hierbij bied ik u de geannoteerde agenda aan voor de Raad Algemene Zaken van 24 september
2024.

De Minister van Buitenlandse Zaken,
C.C.J. Veldkamp

GEANNOTEERDE AGENDA RAAD ALGEMENE ZAKEN 24 september 2024

Op 24 september aanstaande vindt de Raad Algemene Zaken plaats in Brussel. Op de agenda
staan de prioriteiten van het Hongaars voorzitterschap, de voorbereiding van de Europese
Raad van 17–18 oktober, de jaarlijkse rechtsstaatdialoog en een rechtsstaatdiscussie
met vier kandidaat-lidstaten. De Minister van Buitenlandse Zaken is verhinderd vanwege zijn deelname
aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York. De Nederlandse Permanent
Vertegenwoordiger bij de Europese Unie zal Nederland vertegenwoordigen tijdens deze
Raad.

Prioriteiten Hongaars voorzitterschap

Tijdens de Raad zal het Hongaars voorzitterschap een presentatie geven over zijn prioriteiten,
waaronder het versterken van het concurrentievermogen van de EU, het tegengaan van
irreguliere migratie en het aanpakken van demografische uitdagingen. Nederland heeft
een bijzondere positie, als relatief dicht bevolkt land met een groeiende bevolking
en beperkte ruimte.

Voorbereiding ER oktober

Op 17 en 18 oktober aanstaande vindt de Europese Raad in Brussel plaats. Op het moment
van schrijven is de geannoteerde conceptagenda nog niet gepubliceerd.

Jaarlijkse rechtsstaatsdialoog: horizontale discussie

Tijdens de Raad vindt de jaarlijkse horizontale rechtsstaatsdialoog plaats op basis
van het rechtsstaatrapport voor 2024 dat de Commissie op 24 juli jl. publiceerde.1 Dit rapport doet verslag van de rechtsstatelijke situatie in de EU als geheel en
in de lidstaten afzonderlijk, aan de hand van vier pijlers: justitieel stelsel, corruptiebestrijding,
pluriformiteit en vrijheid van de media en andere institutionele kwesties die verband
houden met checks and balances. Tijdens de Raad zal worden gesproken over de bredere, horizontale ontwikkelingen
op het terrein van rechtsstatelijkheid in de EU, zoals die in het algemene deel van
het rechtsstaatrapport 2024 worden geschetst.

Na het verschijnen van het rapport is door het Bulgaarse parlement op 7 augustus jl.
een wetswijziging aangenomen, waardoor «propaganda» van «niet-traditionele seksuele
gerichtheid» en «alternatieve genderidentiteiten» in en om scholen wordt verboden.
Het kabinet acht deze wetswijziging zorgelijk en zal deze zorgen zowel in bilateraal
als EU-verband uitspreken.

Tijdens de Raad Algemene Zaken van 19 november is het landenhoofdstuk over Nederland,
tezamen met de landenhoofdstukken over Malta, Polen en Oostenrijk, geagendeerd tijdens
de zogeheten landenspecifieke rechtsstaatdialoog. De kabinetsappreciatie van het Nederlandse
landenhoofdstuk zal in de aanloop naar deze Raad aan beide Kamers worden verstuurd.

Rechtsstaatdiscussie over kandidaat-lidstaten

In aanvulling op voorgenoemde rechtsstaatdiscussie zullen de lidstaten in een afzonderlijke
sessie ook met vier kandidaat-lidstaten spreken over de rechtsstatelijke trends en
ontwikkelingen in de betreffende landen.2 Het betreft de vier kandidaat-lidstaten die het verst gevorderd zijn in het toetredingsproces:
Albanië, Montenegro, Noord-Macedonië en Servië, waarover ook aparte landenhoofdstukken
zijn opgenomen in voorgenoemd Commissierapport.3 In tegenstelling tot de hoofdstukken over de lidstaten bevatten deze hoofdstukken
geen aanbevelingen, omdat die al onderdeel uitmaken van de landenrapportages die bij
het jaarlijkse uitbreidingspakket worden uitgebracht en voor het toetredingsproces
van de vier kandidaat-lidstaten leidend zijn.

In de bijlage bij deze geannoteerde agenda is de kabinetsreactie opgenomen ten aanzien
van het horizontale deel van het Commissierechtsstaatrapport 2024, aangaande de lidstaten
en de kandidaat-lidstaten. Deze reactie is mede namens de Minister van Justitie en
Veiligheid, de Minister van Binnenlandse Zaken, de Staatssecretaris Rechtsbescherming
en de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap opgesteld. De Nederlandse inbreng
tijdens de Raad zal in lijn zijn met deze reactie. Het belang van de Europese agendering
van de rechtsstaat zal ook in algemene zin worden onderstreept.