Brief regering : Onderzoek juridische haalbaarheid toekomstscenario's vrijwillige ouderbijdrage

Nr. 144 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 9 september 2024

Kinderen en jongeren hebben recht op goed onderwijs. Het is daarbij in de eerste plaats
van belang dat de basis op orde is en dat leerlingen goed leren lezen, schrijven en
rekenen. Dat is de absolute prioriteit van dit kabinet.

Het is belangrijk dat het onderwijs voor iedereen beschikbaar is. Daarom is het funderend
onderwijs in Nederland kosteloos toegankelijk. Er kan door scholen wel een vrijwillige
ouderbijdrage worden gevraagd, bijvoorbeeld voor een extra sport- of taalprogramma
of voor een schoolreis naar Berlijn. Een deel van uw Kamer heeft aandacht gevraagd
voor onwenselijke situaties die ontstaan als gevolg van de vrijwillige ouderbijdrage,
onder meer vanwege de financiële drempels die ouders ervaren.

In reactie op de aangenomen motie van lid Pijpelink (GroenLinks-PvdA) c.s. stuur ik
u met deze brief het onderzoek naar de juridische haalbaarheid van drie mogelijke
toekomstscenario’s voor de vrijwillige ouderbijdrage.1 Deze scenario’s heb ik op 21 december 2023 aan uw Kamer voorgelegd.2 Het eerste scenario betrof het volledig afschaffen van de vrijwillige ouderbijdrage
in het funderend onderwijs. Het tweede scenario is een variant hierop: de ouderbijdrage
wordt in het primair onderwijs afgeschaft. Tot slot wordt in het derde scenario een
limiet gesteld aan de ouderbijdrage, in lijn met het verzoek uit de motie van lid
De Hoop (GroenLinks-PvdA).3

Het juridisch onderzoek komt tot de conclusie dat de scenario’s juridisch haalbaar
zijn, mits dit gepaard gaat met mitigerende maatregelen zodat verschraling van het
onderwijsaanbod zoveel mogelijk wordt voorkomen. Dit kan bijvoorbeeld door ophoging
van de lumpsum. Hier is momenteel echter geen dekking voor op de OCW-begroting. Gezien
de eerdergenoemde kernopgave van dit kabinet wordt het systeem van de vrijwillige
ouderbijdrage daarom niet gewijzigd.

Tot slot zal ik nogmaals de oproep aan scholen doen om de regels voor de ouderbijdrage
na te leven. Die regels zijn helder: het betalen van de ouderbijdrage is vrijwillig
en geen enkele leerling mag worden uitgesloten van activiteiten.

De Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, M.L.J. Paul