Brief regering : Cijfermatige monitor regeling rechtsbijstand Groningen

Nr. 28
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 5 juni 2024

Op 12 maart jl. stuurde ik uw Kamer een brief (Kamerstuk 36 094, nr. 27) met daarin een cijfermatige monitor over de Subsidieregeling «rechtsbijstand en
aanverwante kosten Tijdelijke wet Groningen» (hierna: regeling). Deze regeling wordt
uitgevoerd door de Raad voor Rechtsbijstand (hierna: RvR). De cijfers, over onder
meer het aantal advocaten en mediators dat is ingeschreven en het aantal gedupeerde
Groningers dat gebruik maakt van deze regeling, waren gebaseerd op een rapportage
van het Kenniscentrum van de RvR. In genoemde brief deed ik de toezegging uw Kamer
binnen drie maanden een nieuwe cijfermatige monitor te sturen, conform de monitorings-
en evaluatiebepaling in de regeling. Een samenvatting van deze monitor treft u in
deze brief aan.

Uit de monitor van het Kenniscentrum, gepubliceerd op 22 mei jl.1, blijkt het volgende:

− Er staan momenteel 48 advocaten en 60 mediators ingeschreven bij de RvR. Dit aantal
is stabiel gebleven sinds de vorige monitor. Het merendeel van hen kan bijstand verlenen
in zowel schade- als versterkingszaken.

− Er zijn tot dusver 216 aanvragen door rechtzoekenden gedaan om via de genoemde regeling
bijstand te ontvangen, waarvan 214 voor een advocaat en 2 voor een mediator. Een advocaat
of mediator kan meerdere zaken behandelen. Er zijn op dit moment voldoende advocaten
en mediators om gedupeerde eigenaren bij te staan.

− Het aantal afgegeven toevoegingen
2 kan afwijken van het aantal aanvragen om bijstand. Dit bijvoorbeeld omdat aanvragen
nog in behandeling zijn, of afgewezen zijn omdat de rechtzoekende of de bijstandsverlener
(nog) niet aan alle voorwaarden voldoet.

− Er zijn 148 toevoegingen door de RvR afgegeven ten behoeve van 126 unieke rechtzoekenden.
Per rechtzoekende kunnen meerdere toevoegingen worden afgegeven. Dit bijvoorbeeld
omdat de rechtzoekende twee of meer gebouwen bezit of dat er sprake is van schades
in verschillende stadia van het herstelproces.

− Het aantal zaken dat loopt is sinds de vorige monitor met 80 gestegen (toen circa
50). 78% van de afgegeven toevoegingen heeft betrekking op schadeafhandeling. De resterende
22% gaat om versterking.

Het Kenniscentrum ondervraagt doorlopend rechtzoekenden en bijstandverleners naar
hun ervaringen met de regeling. Een deel van de enquêteresultaten onder rechtzoekenden
is in de monitor opgenomen. Tevens rapporteert de monitor over enkele interviews met
advocaten. Om aan de aandachtspunten bij de toepassing van de regeling tegemoet te
komen, heb ik reeds in mijn eerder genoemde brief aangegeven dat uw Kamer voor komend
zomerreces een meer uitgebreide, inhoudelijke evaluatie van de werking van de regeling
ontvangt. Momenteel ben ik met de betrokken stakeholders data en signalen aan het
verzamelen over de werking van de regeling. Dit kost meer tijd dan voorzien. Ik streef
ernaar uw Kamer komend najaar deze inhoudelijke evaluatie te sturen, in combinatie
met de volgende cijfermatige monitor. De uitkomsten van de evaluatie kunnen aanleiding
geven om mogelijke knelpunten in de regeling op te lossen of de uitvoering ervan aan
te passen.

Daarnaast wil ik u in deze brief informeren over de uitvoering van de op 12 maart
jl. aangenomen motie van de leden Bushoff en Beckerman inzake het aanbieden van mediation3. Mediation is reeds mogelijk op basis van de regeling. Uit navraag bij onder meer
het IMG en de NCG blijkt dat gedupeerden tot op heden nog maar beperkt gebruik hebben
gemaakt van de mogelijkheid tot mediation. Dit kan onder meer komen door de al bestaande
(informele) mogelijkheden om tussen het IMG en/of de NCG en de bewoner tot een gedragen
oplossing te komen, alsook de relatieve onbekendheid van de gedupeerden met de regeling.
Daarom ga ik me er met betrokken partijen voor inzetten om meer aandacht te geven
aan situaties waarin mediation bij schadeafhandeling en versterking mogelijk is. Zo
heb ik het IMG en de NCG gevraagd in voorkomende gevallen eigenaren te wijzen op de
mogelijkheden van mediation door bij de RvR ingeschreven mediators, indien de concrete
situatie zich daarvoor leent.

De partijen die beleidsmatig en qua uitvoering betrokken zijn bij de regeling, te
weten de RvR, de Mediatorsfederatie Nederland (hierna: MfN) en het Ministerie van
Justitie en Veiligheid, bereiden daarnaast gezamenlijk met mijn ministerie een webinar
voor om meer bekendheid en aandacht te geven aan onderhavige regeling en specifiek
aan (de effectiviteit van) het inzetten van mediation, daar waar dit van toepassing
is, bij aardbevingsproblematiek. De stakeholders in de regio die regelmatig met gedupeerden
contact hebben4, worden voor dit webinar uitgenodigd en zij krijgen tevens van tevoren de gelegenheid
om input te leveren voor de opzet en inhoud van dit webinar. Ook kunnen zij tijdens
het webinar vragen stellen over de toepassing van rechtsbijstand en mediation. Dit
webinar wordt komend najaar georganiseerd.

Tot slot informeer ik uw Kamer graag over de verdiepingscursus Mijnbouwschade- en
versterking. Advocaten en mediators zijn verplicht deze cursus binnen een jaar na
inschrijving bij de RvR te volgen, zodat zij gedupeerde eigenaren van een gebouw in
het aardbevingsgebied deskundig kunnen bijstaan. De cursus wordt gegeven door OSR
juridische opleidingen. Op 24 mei jl. is de eerste groep advocaten en mediators hiermee
begonnen. Dit jaar volgen nog drie of vier cursussen voor de ingeschreven advocaten
en mediators.

De Staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat,
J.A. Vijlbrief