Brief regering : Appreciatie van de motie van het lid Becker c.s. over in alle gevallen een taaltoets eisen voor iemand mag naturaliseren, behoudens psychische of lichamelijke beperkingen (Kamerstuk 32824-425)

Nr. 430
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 juni 2024

Tijdens het tweeminutendebat Inburgering en integratie van 30 mei 2024 heeft het lid
Becker (VVD) een motie (32824–425) ingediend. Deze motie is mede ondertekend door
de leden Keijzer (BBB), Flach (SGP), Van Oostenbruggen (NSC) en Boon (PVV). In deze
motie is verzocht het Besluit Naturalisatietoets (BNT) en het Besluit verkrijging
en verlies Nederlanderschap (BvvN) zo te wijzigen dat een taaltoets in alle gevallen,
behoudens psychische of lichamelijke beperkingen, wordt geëist voordat iemand mag
naturaliseren, tenzij een inburgeringsdiploma op taalniveau B1 is gehaald.

In het debat dat de Minister van SZW met uw Kamer voerde, is aan de orde gekomen wat
er nodig is om de eis van het benodigde taalniveau te verhogen. Een verhoging van
het taalniveau bij naturalisatie naar B1 kan o.m. niet plaatsvinden zonder financiering
van de extra kosten die dit oplevert. Deze kosten ontstaan doordat, in tegenstelling
tot taalexamens met niveau A2, B1-examens getoetst worden via Staatsexamens. Het (blijvend)
ontwikkelen, organiseren en afnemen van deze extra examens leidt tot een flinke toename
van kosten. Doordat financiering hiervoor niet beschikbaar was, heeft het kabinet
het voornemen uit het coalitieakkoord om het taalniveau te verhogen naar B1 niet kunnen
realiseren.

De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft tijdens het tweeminutendebat
uw Kamer toegezegd dat ik, vanuit mijn verantwoordelijkheid voor de Rijkswet op het
Nederlanderschap, met een appreciatie op deze motie zou komen. Met deze brief voldoe
ik aan deze toezegging. Gezien de overwegingen in de motie, wil ik ook toelichting
geven op de huidige regelgeving t.a.v. de eisen voor de naturalisatietoets.

Op basis van enkel het dictum van de motie, apprecieer ik deze motie als: oordeel
Kamer.

Regelgeving Nederlanderschap

Op 1 januari 2022 is de Wet inburgering 2021 (Wi 2021) in werking getreden.

Aansluiting van het naturalisatiestelsel op de Wi 2021 is nog niet geregeld.

Met een noodbesluit is wel het Besluit Naturalisatietoets (BNT) gewijzigd. Hiermee
is geregeld dat de huidige eisen voor de naturalisatietoets, gebaseerd op de Wi 2013,
blijven gelden in afwachting van het nieuwe naturalisatiestelsel. Het noodbesluit
heeft juridisch geen einddatum en vervalt op het moment dat het nieuwe naturalisatiestelsel
in werking treedt.

Op grond van de huidige naturalisatie wet- en regelgeving geeft alleen een Wi 2013
inburgeringsdiploma op taalniveau A2 recht op naturalisatie, tenzij iemand in aanmerking
komt voor vrijstellingsgrond dan wel een ontheffingsgrond.

Vrijstelling

Iemand krijgt vrijstelling van het overleggen van het inburgeringdiploma Wi 2013 als
deze persoon met documenten kan aantonen dat hij reeds beschikt over voldoende kennis
van de Nederlandse taal (taaltoets) alsmede van de Nederlandse staatsinrichting en
maatschappij. Dit kan bijvoorbeeld iemand zijn die in het verleden reeds met goed
gevolg een inburgeringstraject heeft doorlopen (bijvoorbeeld op grond van de Wi 2007)
en dit kan aantonen middels een inburgeringsdiploma Wi 2007. Een ander voorbeeld is
dat iemand in Nederland onderwijs heeft gevolgd in de Nederlandse taal en in het bezit
is van een op wettelijke basis uitgereikt diploma of getuigschrift van afronding van
een opleiding van wetenschappelijk onderwijs, hoger onderwijs, algemeen voortgezet
onderwijs, beroepsonderwijs of leerlingwezen.

Ontheffing

Iemand krijgt ontheffing als aangetoond wordt dat die persoon door een psychische
of lichamelijke belemmering, dan wel een verstandelijke handicap, niet binnen vijf
jaar in staat is de naturalisatietoets te behalen of dat het voor de verzoeker, ondanks
aantoonbaar geleverde inspanningen, niet mogelijk wordt geacht de naturalisatietoets
te behalen.

Iemand die op grond van de Wi 2021 de zelfredzaamheidsroute (Z-route) heeft afgerond,
kan op grond van de huidige naturalisatie wet- en regelgeving geen Nederlander worden. De Z-route is een nieuw onderdeel van de Wi 2021. Daarvoor bestond
deze route niet. Zoals eerder gezegd is aansluiting van het naturalisatiestelsel op
de Wi 2021 nog niet geregeld en blijven de eisen voor naturalisatie nog gelden die
gebaseerd zijn op de Wi 2013.

De Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid, E. van der Burg