Brief regering : Rapportage grote ICT-activiteiten en Jaarrapportage 2023 Adviescollege ICT-toetsing

Nr. 1179 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 juni 2024

Hierbij bied ik u de jaarrapportage 2023 van het Adviescollege ICT-toetsing en de
rapportage grote ICT-activiteiten 2023 aan.

Jaarrapportage 2023 Adviescollege ICT-toetsing

Het Adviescollege ICT-toetsing maakt jaarlijks een rapportage waarin zij terugblikken
op het afgelopen jaar. In de rapportage geven zij daarnaast een aantal overkoepelende
adviezen op basis van de uitgevoerde toetsen.

De opdracht van het Adviescollege is tweeledig: het uitbrengen van adviezen over ICT-projecten
en informatiesystemen, en kennisoverdracht en -bevordering bij de rijksoverheid. Beide
onderdelen komen in de jaarrapportage terug.

Kennisoverdracht en -bevordering

Op het gebied van kennisdeling heeft het Adviescollege meerdere publicaties uitgebracht
over een betere beheersing van ICT en is een positief ontvangen tweede symposium georganiseerd.
Ook zijn er diverse bijeenkomsten georganiseerd, zowel op politiek/bestuurlijk niveau,
als op ambtelijk en departementaal niveau.

Adviezen over ICT-projecten en informatiesystemen

Het Adviescollege heeft in 2023 zestien adviezen uitgebracht over ICT-projecten en
informatiesystemen. Er is meer tijd besteed aan nazorg waarbij adviezen nader zijn
toegelicht aan de organisatie die het betreft.

Een analyse van de conclusies uit de bovengenoemde adviezen toont aan dat bepaalde
risicofactoren bij ICT-projecten frequent voorkomen. Uit deze analyse en op basis
van de ervaringen heeft het Adviescollege vijf overkoepelende aanbevelingen voor beleidsmakers,
projectverantwoordelijken, het CIO-stelsel en de Tweede Kamer voor een betere beheersing
van ICT bij de rijksoverheid:

1. Pak door met digitaal vaardig beleid

2. Werk actief aan kennis van ICT-beheersing

3. Verhelp problematische legacy evolutionair

4. Maak concreet welk probleem het project moet oplossen

5. Organiseer het aanpassingsvermogen in projecten.

Ik reageer vanuit mijn coördinerende verantwoordelijkheid op deze aanbevelingen. Over
het algemeen herken ik de beelden die het Adviescollege schetst en deel ik de aanbevelingen.
Ik erken het belang van het vroegtijdig toetsen van beleid op (I-)uitvoerbaarheid.
In de verzamelbrief digitalisering van maart1 heb ik u geïnformeerd over de tussentijdse resultaten op dit terrein. Een van de
leerpunten van de test met de informatieparagraaf is dat instrumenten zoals het beleidskompas
en uitvoeringstoetsen beter kunnen worden gebruikt. Hiermee zorgen we voor beter beleid
en betere uitvoering.

Met betrekking tot het behouden van kennis over ICT heb ik de afgelopen jaren onder
andere gewerkt aan het uitbreiden van de ICT-pools waarmee ervaren managers in het
I-domein beter behouden blijven en voor meer inzicht in het I-personeelsbestand. Dit
onderwerp blijft met een krappe arbeidsmarkt onverminderd van belang.

De constatering van het Adviescollege dat grote of oude informatiesystemen soms onterecht
het stempel «problematisch» krijgen deel ik volledig. Ik blijf benadrukken dat legacy
niet per definitie problematisch is maar dat het wel noodzakelijk is om goed inzicht
te hebben in het ICT-landschap. Met de CIO’s is hiervoor een groeipad afgesproken.

Rapportage grote ICT-activiteiten 2023

De rapportage grote ICT-activiteiten geeft een overzicht van alle ICT-activiteiten,
waaronder ICT-projecten, met een ICT-component van meer dan € 5 miljoen. Ministeries
publiceren informatie over deze activiteiten op het Rijks ICT-dashboard. In bijgevoegde
rapportage is van iedere grote ICT-activiteit de actuele status, de verwachte doorlooptijd,
de geschatte kosten en de gerealiseerde uitgaven opgenomen. Daarnaast wordt de voortgang
in 2023 toegelicht.

In de Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk (JBR) 20232 wordt in hoofdstuk 3 verder ingegaan op de grote ICT-activiteiten. Hierin wordt een
korte analyse gegeven van onder meer de gemiddelde doorlooptijd, geschatte kosten,
betrokken externe marktpartijen en de ontwikkelwijze van de ICT-activiteiten. De analyse
in de JBR is op rijksbreed niveau. In aanvulling daarop ontvangt u in bijgaande rapportage
de specificaties per ICT-activiteit.

Zoals ik u gemeld heb in de verzamelbrief digitalisering maart 2024 is het Rijks ICT-dashboard
uitgebreid, waardoor we steeds meer inzicht geven in de grote ICT-activiteiten, waaronder
de beheer- en onderhoudsactiviteiten. Per ICT-activiteit kan aangegeven worden of
er sprake is van vernieuwing, innovatie, beheer en onderhoud, of het aanpakken van
legacy. Daarnaast ligt de focus niet meer alleen op kosten en doorlooptijd van de
ICT-activiteiten. Ik vind het ook belangrijk dat de context helder is en dat de maatschappelijke
baten en meerwaarde die de ICT-activiteiten op kunnen leveren in beeld zijn. Om dit
inzichtelijker te maken is bij elke ICT-activiteit aangegeven aan welke maatschappelijke
opgave deze bijdraagt. Deze gegevens zijn ook terug te vinden in deze rapportage.

De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, A.C. van Huffelen