Brief regering : Geannoteerde agenda Eurogroep 5 juni 2024

Nr. 2043 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 3 juni 2024

Hierbij zend ik u de geannoteerde agenda van de extra vergadering van de Eurogroep
van 5 juni a.s.

Het is mogelijk dat nog punten worden toegevoegd aan de agenda. Indien dat het geval
is wordt u hierover geïnformeerd.

De Minister van Financiën, S.P.R.A. van Weyenberg

Gebruik van toekomstige rente-inkomsten over geïmmobiliseerde Russische Centrale Banktegoeden
voor steun Oekraïne

Document: Niet openbaar

Aard bespreking: Gedachtewisseling

Besluitvormingsprocedure: N.v.t.

Toelichting:

De extra Eurogroep in inclusief format zal van gedachten wisselen over aanvullende
mogelijkheden om rente-inkomsten over Russische Centrale Banktegoeden in te zetten
voor steun aan Oekraïne. Oekraïne blijft de komende jaren afhankelijk van externe
financiering. Het IMF-raamt het liquiditeitstekort op USD 88,5 mld. voor de periode
van 2024–2027Q1, waarbij er vanuit wordt gegaan dat de gevechten eind 2024 stoppen.
Dit tekort zou kunnen stijgen als de oorlog langer duurt dan verwacht. Een geprolongeerd
conflict gaat immers gepaard met hogere defensie-uitgaven en macro-economische onzekerheid,
wat de economische groei, belastinginkomsten en toegang tot internationale kapitaalmarkten
schaadt. De Oekraïne-faciliteit van de EU van EUR 50 miljard voor de periode 2024–2027
en het IMF-programma1 (dat tot 2027Q1 loopt), evenals steunfaciliteiten van andere internationale financiële
instellingen, zijn belangrijke onderdelen van een internationale inzet die deze tekorten
en noden (deels) dekken. Kabinetsbeleid is dat Nederland haar «fair share» bijdraagt
aan de internationale steuninzet – zowel bilateraal als via de EU en overige multilaterale
kanalen – en moedigt andere landen aan om dit ook te doen. Nederland verwelkomt in
dat kader het Amerikaanse steunpakket ter waarde van USD 61 miljard dat op 20 april
jl. door het Huis van Afgevaardigden is goedgekeurd. De Nederlandse inzet t.a.v. de
rente-inkomsten over geïmmobiliseerde Russische Centrale Banktegoeden is dat deze
steun voor Oekraïne moet worden ingezet waar de noden het hoogst zijn. Om die reden
worden de vrijkomende rente-inkomsten over 2024 ingezet voor militaire steun via EPF.

Op 21 mei jl. is er een akkoord bereikt over het voorstel van de Europese Commissie
om de buitengewone inkomsten uit de geïmmobiliseerde tegoeden van de Russische Centrale
bank, die worden aangehouden door Europese centrale effectenbewaarinstellingen, ten
goede te laten komen aan Oekraïne. Volgens huidige inschatting zal dit circa 3 miljard euro
per jaar beschikbaar maken voor steun aan Oekraïne, waarbij de precieze inkomsten
afhankelijk zijn van de ontwikkeling van de rentestanden. Hierover is de Kamer geïnformeerd
in het verslag van de Raad Algemene Zaken.2

Daarnaast wordt internationaal, onder meer in G7-verband, nagedacht over aanvullende
mogelijkheden om de rente-inkomsten van geïmmobiliseerde Russische centrale banktegoeden
in te zetten voor Oekraïne. Zo wordt nagedacht over de mogelijkheid om een lening
te faciliteren waarbij de toekomstige rente-inkomsten van geïmmobiliseerde Russische
centralebanktegoeden als onderpand worden gebruikt of worden gebruikt om de lening
terug te betalen. Deze lening zou op relatief korte termijn een groot bedrag aan financiering
beschikbaar kunnen stellen. Deze extra Eurogroep in inclusief format is georganiseerd
om verschillende opties ten aanzien van deze lening te verkennen ten behoeve van de
bespreking in G7. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan het garanderen van leningen
middels een garantie binnen de zogeheten headroom3 van het Eigenmiddelenbesluit voor de EU-begroting, zoals eerder gedaan bij de Oekraïne-faciliteit
en MFA+, of vrijwillige bilaterale garanties van lidstaten.

Het kabinet is solidair met Oekraïne en veroordeelt de Russische oorlog in Oekraïne
met de sterkst mogelijke bewoordingen. De kern van de kabinetsinzet is enerzijds zo
stevig mogelijke maatregelen te nemen tegen Rusland en anderzijds zoveel mogelijk
militaire en financiële steun te verlenen aan Oekraïne. Conform moties Krul c.s.,
Dobbe c.s. en Brekelmans c.s.4 zet Nederland zich in de EU in met de ambitie om aanvullende maatregelen o.b.v. (rente-inkomsten
van) geïmmobiliseerde tegoeden van de Russische Centrale Bank te onderzoeken. Daarbij
is het voor Nederland van belang dat de EU samen optrekt met internationale partners
waarbij risico’s, zowel voor de EU-begroting als van tegenmaatregelen door Rusland,
en verantwoordelijkheden zoveel mogelijk worden geanalyseerd en gedeeld, en dat dit
betrokken wordt bij de verdere besluitvorming.