Brief regering : Reactie op verzoek commissie over voortgang op uitvoering van de motie en het amendement van het lid Ellian (Kamerstuk 24587-883 en 36200-VI-50)

Nr. 955
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR RECHTSBESCHERMING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 14 mei 2024

Op 25 april jl. heeft de vaste Kamercommissie voor Justitie en Veiligheid mij verzocht
om een brief over de uitvoering van de motie Ellian over een nieuw kader voor financiële
transacties van en naar gedetineerden (Kamerstuk 24 587, nr. 883) en de uitvoering van het amendement Ellian over de fysieke veiligheid rondom Vught
(Kamerstuk 36 200 VI, nr. 50). Met deze brief voldoe ik aan dit verzoek.

Nieuw kader voor financiële transacties van en naar gedetineerden

Op 14 maart 2023 heeft uw Kamer een motie van het lid Ellian aangenomen over de regulering
van financiële transacties van en naar gedetineerden.1 In mijn beleidsreactie op het artikel 41bis-onderzoek heb ik uw Kamer reeds over
de stand van zaken geïnformeerd.2

Ik kan u nu melden dat de implementatie van het gewijzigde financiële kader op 1 januari
2024 is afgerond. Het maximumbedrag voor transacties door gedetineerden is verlaagd
van € 500 naar € 250, er zijn géén transacties meer mogelijk tussen gedetineerden, er is een limiet op beltegoed van € 50 ingevoerd en het maximumbedrag
op de rekening-courant is verlaagd naar € 250. Verder kunnen transacties naar de buitenwereld
alleen plaatsvinden als dat noodzakelijk is, onder opgave van reden (zoals boetebetalingen).
In de motie wordt eveneens verlangd dat een transactie naar de rekening-courant van
de gedetineerde gemotiveerd onder opgave van redenen geschiedt. Uitvoering geven aan
dit onderdeel zou grote uitvoeringsconsequenties voor DJI met zich mee brengen, die
niet in verhouding staan tot wat dit oplevert. Alle transacties vanuit de buitenwereld
naar gedetineerden zouden dan gecontroleerd moeten worden op een motivatie, zonder
dat DJI in staat is om de geldigheid of validiteit van die motivatie inhoudelijk te
toetsen. Het toetsen op enkel de aan- of afwezigheid van een motivatie draagt weinig
bij aan het tegengaan van misbruik, terwijl dat wel zeer arbeidsintensief is en aanvullende
ICT-ontwikkeling vereist. Met uitzondering van dit laatste element geef ik dus uitvoering
aan de motie en de daarin geformuleerde uitgangspunten.

Aanvullend wordt via de huisregels ingevoerd dat EBI- en AIT-gedetineerden alleen
nog maar geld kunnen overmaken naar gescreende contacten. Deze wijziging zal naar
verwachting nog dit jaar (in het vierde kwartaal) worden geïmplementeerd.

Verbeterpunt voor de fysieke veiligheid EBI te Vught

Op 17 november 2022 is het amendement van het lid Ellian aangenomen. In dit amendement
wordt aangegeven dat de fysieke veiligheid rondom de EBI in Vught verbeterd kan worden
door het controleren van verkeer groter dan een personenauto buiten de toegangspoort
van het terrein van de Penitentiaire Inrichting (PI) Vught.3 In het amendement wordt aangegeven dat die controle op verschillende manieren kan
plaatsvinden.

Sinds begin 2020 worden met ondersteuning van de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV&O)
van DJI rondom de PI Vught extra maatregelen ingezet. Vanwege de veiligheidssituatie
rondom de inrichting ga ik niet op deze maatregelen in. Wel kan ik aangeven dat na
het aannemen van de motie, om mogelijke risico’s van vrachtverkeer beter te beheersen,
fysieke versterkingen zijn aangebracht en de controle van het vrachtverkeer is geïntensiveerd.
Aanvullend is onderzocht of er ook controles buiten de poort zouden kunnen plaatsvinden,
maar deze worden in de huidige situatie praktisch niet haalbaar geacht.

Tevens is de fysieke veiligheid rondom PI Vught verbeterd door het openen van een
nieuwe tijdelijke parkeergarage in maart 2023 en het openen van de tijdelijke tweede
ontsluitingsweg januari jongstleden. Hierdoor is de verkeersdruk op de directe omgeving
van het entreegebouw van de PI Vught verlicht.

DJI is bezig met de totstandkoming van een nieuw entreegebouw aan de zuidwest zijde
van de PI. De mogelijkheid om verkeer te controleren buiten de toegangspoort van de
PI wordt hierin meegenomen. Eerder heb ik uw Kamer medegedeeld dat de verwachte realisatie
van het nieuwe entreegebouw lag in 2027.4 De totstandkoming van een nieuw entreegebouw is een complex proces waarbij ruimtelijke
ordening procedures moeten worden doorlopen. Het onderzoek naar de inrichting van
het nieuwe entreegebouw, het proces omtrent het verkrijgen van de benodigde vergunningen,
een beoogde wijzing van het omgevingsplan en vervolgens de aanbesteding en realisatie
van het gebouw vergt tijd. In tegenstelling tot wat ik u eerder heb gemeld, verwacht
DJI daardoor dat het nieuwe entreegebouw gereed is in 2029.

Tot slot benadruk ik dat er op basis van (continue) veiligheidsanalyses bezien wordt
of er aanvullende maatregelen noodzakelijk worden geacht om de veiligheid in en rondom
PI Vught te waarborgen.

De Minister voor Rechtsbescherming,
F.M. Weerwind