Brief regering : Mandaat voor onderhandelingen maatwerkafspraken Tata Steel Nederland B.V.

32 813
Kabinetsaanpak Klimaatbeleid

Nr. 209
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT EN DE STAATSSECRETARIS VAN
INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 april 2024

Met de maatwerkaanpak verduurzaming industrie wil het kabinet de grootste industriële
uitstoters die ambitieuze plannen hebben op het gebied van additionele CO2-reductie, ondersteunen om te verduurzamen in Nederland. Tata Steel Nederland B.V.
(hierna: TSN) is één van die industriële bedrijven. TSN heeft in dit kader in november
2023 (aangepaste) plannen voor het verduurzamen en schoner maken van de staalfabriek
in IJmuiden ingediend, op basis van de ambities zoals overeengekomen met het bedrijf
in de Expression of Principles op 15 juli 2022.

Met deze brief informeren wij, de Minister van Economische Zaken en Klimaat en Staatssecretaris
van Infrastructuur en Waterstaat, mede namens de Minister voor Klimaat en Energie,
u dat het kabinet het onderhandelingsmandaat heeft vastgesteld, op basis waarvan onderhandelingen
met TSN voor het maken van een maatwerkafspraak, op korte termijn zullen starten.

Op 28 maart jl. bent u geïnformeerd over de rapporten «Hoe Tata Steel Nederland te
verduurzamen?» door Hans Wijers en Frans Blom en «Gezondheid geborgd» van de Expertgroep
Gezondheid IJmond, inclusief de manier waarop het kabinet daar opvolging aan wil geven
(Kamerstuk 32 813, nr. 1369). Beide rapporten beschrijven dat de gezondheidsrisico’s in de IJmond en de verduurzamingsopgave
dermate urgent zijn dat uitstel van actie hierop onverantwoord zou zijn. Het kabinet
heeft aangegeven om snel vervolgstappen te willen zetten en te willen onderzoeken
of het haalbaar is om gesprekken met TSN te starten op basis van de variant «Voorstel
van TSN met versnelde overlastreductie.»

In deze variant wordt Kooks- en gasfabriek 2 (KGF2) zo snel mogelijk gesloten en wordt
ook de grootste hoogoven (Hoogoven 7) gesloten. De installaties worden vervangen door
een Direct Reduced Iron Fabriek en Electrische Boogoven, die – na een overgangsfase
op aardgas – uiteindelijk met groene waterstof groen staal gaan produceren. Ook worden
diverse bovenwettelijke milieumaatregelen, waaronder een aantal overkappingen over
grondstoffenlocaties en geluidsmaatregelen voor piek en tonaalgeluid, waar mogelijk
versneld uitgevoerd.

Onderhandelingsinzet/mandaat

In de variant «Voorstel TSN met versnelde overlastreductie» wordt op een zo kort mogelijke
termijn flinke gezondheidswinst geboekt. Ook wordt per 2030 ruim 5 megaton CO2-uitstoot gereduceerd, waarmee TSN significant bijdraagt aan het totale reductiedoel
voor CO2 in Nederland en de uitstoot van NOx met ruim 38% wordt gereduceerd, waarmee TSN significant bijdraagt aan de oplossing
van de stikstofproblematiek in ons land.

De adviseurs Wijers/Blom verwachten dat onder de juiste randvoorwaarden er uiteindelijk
een levensvatbaar bedrijf kan ontstaan in Nederland, met alle positieve gevolgen op
het gebied van strategische autonomie, werkgelegenheid, economie en innovatie van
dien. Ook kan de verduurzaming van TSN onder de juiste voorwaarden bijdragen aan het
aanjagen van een duurzaam energiesysteem en wordt voorkomen dat vervuilende productie
naar elders in de wereld wordt verplaatst.

Het kabinet kiest er daarom voor om op basis van deze variant nu zo snel mogelijk
maatwerkafspraken te gaan maken met TSN en heeft vandaag een mandaat voor onderhandelingen
met TSN vastgesteld. De onderhandelingen zullen, op basis van dit mandaat, zo spoedig
mogelijk starten en moeten resulteren in een Joint Letter of Intent (JLOI), die verder
uitgewerkt wordt in een juridisch bindende maatwerkafspraak. De Minister van Financiën,
Minister voor Klimaat en Energie, Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat
en Minister van Economische Zaken en Klimaat zullen regulier overleg voeren over de
voortgang van de onderhandelingen.

Technische briefing

Gezien de vertrouwelijkheid van het mandaat en de onderhandelingen, kunnen wij u hier
enkel in een vertrouwelijk setting over informeren. Daarom bieden wij de Tweede Kamer
graag aan om in een vertrouwelijke technische briefing de onderhandelingsinzet nader
toe te lichten. Dit zou bijvoorbeeld aansluitend op de technische briefing over het
rapport «Hoe Nederlands staal te verduurzamen» van Hans Wijers en Frans Blom kunnen.
In de procedurevergadering van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat
van 9 april 2024 heeft uw Kamer verzocht deze technische briefing deels openbaar en
deels vertrouwelijk te houden.1 Deze technische briefing zal daarom waar mogelijk openbaar en deels besloten worden
gehouden, waarmee wij graag tegemoet komen aan dit verzoek van uw Kamer.

Voorhangprocedure en goedkeuring Europese Commissie

Het is mogelijk dat het eindresultaat van de onderhandelingen met TSN elementen bevat,
die onder de voorhangprocedure vallen. Met deze brief willen wij daarom onderstrepen
dat zodra uit de onderhandelingen blijkt dat een van de privaatrechtelijke rechtshandelingen
genoemd in artikel 4.7, eerste lid, van de Comptabiliteitswet aannemelijk wordt, de
voorhangprocedure gestart zal worden conform artikel 4.7 van de Comptabiliteitswet.

Het resultaat van de onderhandelingen en enige financiële toezegging aan TSN zal moeten
voldoen aan de Europese staatssteunregels en waarschijnlijk voorafgaand ter goedkeuring
aan de Europese Commissie moeten worden voorgelegd. Ook dit zal gedurende de onderhandelingen
meegenomen worden.

De budgettaire gevolgen van het uiteindelijke onderhandelingsresultaat zijn onder
voorbehoud van parlementaire autorisatie van de begroting.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,
M.A.M. Adriaansens

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, V.L.W.A. Heijnen