Brief regering : Water en Bodem Sturend - Publicatie ruimtelijk afwegingskader klimaatadaptieve gebouwde omgeving

30 015 Bodembeleid

Nr. 666 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 9 april 2024

Via deze brief wordt de Kamer, mede namens de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
geïnformeerd dat het definitief ruimtelijk afwegingskader klimaatadaptieve gebouwde
omgeving gepubliceerd is1. In de Kamerbrief over «water en bodem sturend»2 is het kader voor de locatiekeuze van nieuwe ontwikkelingen aangekondigd. Het ruimtelijk
afwegingskader is bedoeld als ondersteunend instrument voor provincies, gemeenten
en waterschappen bij de locatiekeuze voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Het instrument
geeft inzicht op welke plekken, gegeven het water- en bodemsysteem, ruimtelijke ontwikkelingen
kunnen plaatsvinden, eventueel met randvoorwaarden. Daarnaast maakt het ook duidelijk
op welke plekken er niet gebouwd kan worden.

Steeds vaker lopen we tegen de grenzen van het water- en bodemsysteem aan. Bodemdaling
en lage waterstanden zorgen voor extra onderhoud aan wegen en voor schade aan funderingen.
Ook is voldoende drinkwater niet altijd vanzelfsprekend beschikbaar. Daarnaast krijgen
we de komende eeuw steeds meer te maken met de negatieve gevolgen van klimaatverandering.
De afgelopen jaren hebben we al te maken gehad met droogte, zoals voorgaande zomer,
en met wateroverlast, zoals in de winter van 2023–2024. Bovendien stijgt de zeespiegel,
waardoor de druk op het watersysteem de komende eeuw verder toeneemt. Deze situaties
laten nog eens zien dat water en bodem sturend moeten zijn in ruimtelijke ordening
en dat we daar niet langer mee moeten wachten.

Door water en bodem sturend te laten zijn bij ruimtelijke ontwikkelingen zorgen we
ervoor dat klimaatrisico’s tot aanvaardbaar niveau worden teruggebracht en dat we
ook op lange termijn in Nederland veilig en toekomstrobuust kunnen blijven wonen en
werken. In een veilige omgeving met een gezonde bodem en met voldoende en schoon water.

Het ruimtelijk afwegingskader klimaatadaptieve gebouwde omgeving is gebaseerd op bestaande
kennis en bestaand kaartmateriaal en sluit aan op de gemaakte keuzes in de brief «Water
en Bodem Sturend». Het ruimtelijk afwegingskader bestaat uit kaarten, een beslisboom,
toelichting bij het instrument, informatie over het handelingsperspectief en informatie
over het verdere proces. Ook is er een compilatiekaart voor nieuwe ontwikkelingen
in relatie tot waterveiligheid, wateroverlast en bodemdaling. Met de publicatie van
het ruimtelijk afwegingskader wordt ook de motie van de leden Grinwis en Geurts afgedaan.3

Voor enkele gebieden (uiterwaarden en buitendijks IJsselmeergebied) is aangegeven
dat nieuwe ontwikkelingen onwenselijk zijn, dit volgt uit de bestaande regelgeving.
Deze regelgeving wordt aangescherpt zoals is aangegeven in de water en bodem sturend
brief. Voor vergevorderde projecten in deze gebieden worden uitzonderingen gemaakt4. Daarnaast worden met enkele andere projecten gesprekken gevoerd met de betrokken
provincies en gemeenten. Het ruimtelijk afwegingskader en alle onderliggende informatie
is beschikbaar in een online omgeving op www.klimaatadaptatienederland.nl.

Het instrument dient als hulpmiddel bij het sturend laten zijn van water en bodem
in ruimtelijke ontwikkelingen. Zo dient het gebruikt te worden bij zowel de beleidsontwikkeling
als besluitvorming. Het instrument wordt op nationaal niveau meegenomen in de richtingen
en keuzes die worden gemaakt in de nieuwe Nota Ruimte en bij besluitvorming over projecten
waar het Rijk een rol heeft.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, M.G.J. Harbers