Brief regering : Verschuiving openstelling Prinses Margriettunnel A7

Nr. 52 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 maart 2024

Op 14 december 2022 is de Prinses Margriettunnel in de A7 bij Sneek in beide richtingen
afgesloten voor wegverkeer. De ankerpalen zijn gebroken waarna door de druk van het
grondwater het wegdek omhoog is gekomen. Over de uitkomsten van het onderzoek naar
de oorzaak hiervan is de Kamer geïnformeerd op 18 december 20231. Op 6 februari 2023 is de tunnel met één rijstrook per rijrichting weer opengesteld.
Op 23 mei 20232 is de Kamer geïnformeerd over de start van de herstelwerkzaamheden medio juni 2023.
Op dat moment was de inschatting dat de werkzaamheden ruim een jaar in beslag zouden
nemen. Inmiddels is duidelijk geworden dat de werkzaamheden helaas tot eind 2025 gaan
duren dat betekent dat dat het verkeer tot die tijd maar gebruik kan maken van één
rijstrook per rijrichting. Het is een tegenvaller dat weggebruikers, omwonenden en
andere belanghebbenden langer de gevolgen ondervinden van deze vertraging.

Met deze brief wordt de Kamer geïnformeerd over de planning van de werkzaamheden en
welke oorzaken aan de vertraging ten grondslag liggen.

Oorzaken vertraging werkzaamheden

De gehanteerde bouwwijze is in dit project voor het eerst op grote schaal toegepast.
De reden hiervoor is dat het op deze wijze herstellen van de tunnel de grondwaterstand
niet verlaagd hoeft te worden. Hierdoor is het risico op schade aan omliggende bebouwing
als gevolg van een verlaging van de grondwaterstand geminimaliseerd. De werkzaamheden
brengen echter veel onzekerheden en uitdagingen met zich mee. Zo komen Rijkswaterstaat
en de aannemer in de uitvoering veel vraagstukken tegen die steeds om aanpassing van
het werk vragen. Dit leidt er toe dat het werk meer tijd vergt.

Boorproces kost extra tijd

Voor het herstel is gekozen voor een manier van werken, waarbij het niet nodig is
om de grondwaterstand te verlagen. De nieuwe ankerpalen worden met behulp van een
speciale constructie (de zogeheten sluisconstructie), door de betonnen vloer de grond
in geboord, tegen de waterdruk in. Doordat de aansluiting van de vloer en de nieuwe
trekpaal is afgedicht, kan er geen water in de tunnel omhoog komen tijdens het aanbrengen
zodat er zonder bemaling gewerkt kan worden. Het op deze wijze herstellen van de tunnel
duurt langer, maar het risico op schade aan omliggende bebouwing als gevolg van een
verlaging van de grondwaterstand wordt hiermee geminimaliseerd. Gedurende het boorproces
voor de ankerpalen werken Rijkswaterstaat en de opdrachtnemer 12 uur per dag en 7 dagen
per week door. Tijdens de werkzaamheden zijn onverwachte deformaties opgetreden bij
enkele tunnelmoten waardoor er aanvullende maatregelen nodig waren. Deze maatregelen
bestaan uit het opvullen van holle ruimtes met een klei-cementmengsel (dämmer) en
het kortstondig, lokaal en beperkt verlagen van de grondwaterstand. Gedurende de afgelopen
periode is op deze manier het maken van de nieuwe ankerpalen onder de knie gekregen.
Wel is meer tijd nodig geweest dan verwacht. Met de kennis van nu kan een nog betere
afweging gemaakt worden in de keuze voor de bouwwijze. Rijkswaterstaat trekt hier
lessen uit en neemt dit mee voor toekomstige projecten. Dan zal wederom voor deze
bouwwijze wordt gekozen. Of dat tot een andere keuze zou hebben geleid is de vraag,
gelet op de sterke wens om de grondwaterstand niet te verlagen.

Preventief ballast plaatsen

Vanaf mei 2024 gaan de werkzaamheden een volgende fase in. Om voorspelbaarder te werken
wordt er preventief ballast geplaatst door middel van stalen rijplaten en betonnen
barriers. Deze moeten telkens verplaatst worden om het maken van de resterende ankerpalen
mogelijk te maken. Ook dit kost meer tijd.

Tijdelijke ondersteuningsconstructie tbv wandankers

Tijdens de uitwerking van de versterking van de tunnelwanden is gebleken dat voor
de installatie van de wandankers een tijdelijke ondersteuningsconstructie nodig is
in de vorm van een steigerwerk. Deze constructie neemt ruimte in beslag die ten koste
gaat van de werkruimte voor het aanbrengen van de ankerpalen. Daarmee is de ondersteuningsconstructie
logistiek van grote invloed op de voortgang van de herstelwerkzaamheden.

Realisatie waterkelder complexer dan voorzien

Ook onder de waterkelders aan beide zijden van het gesloten deel zal de bestaande
fundering vernieuwd moeten worden. Omdat de ruimte in de kelders beperkt is en de
capaciteit van beide kelders gedurende de herstelwerkzaamheden beschikbaar dient te
blijven, wordt vanaf de rijvloer – door de waterkelder heen – geboord. Tevens is uit
het ontwerp naar voren gekomen dat het ballasten van deze waterkelders bijzonder complex
en omvangrijk is.

Huidige planning

In nauwe samenwerking tussen het projectteam van Rijkswaterstaat en de aannemer is
de planning tot de afronding van de herstelwerkzaamheden nu als volgt:

Afronden fase 1 (Ankerpalen in middengebied)

April 2024

Overgang fase 1 naar fase 2

27–28 april 2024

Werkzaamheden fase 2 (verkeer op HR Links)

Ankerpalen aan randen & aanbrengen van wandankers Westzijde

mei–dec 2024

Overgang fase 2 naar fase 3

jan 2025

Werkzaamheden fase 3 (verkeer op HR Rechts)

Ankerpalen aan randen & aanbrengen van wandankers Oostzijde

jan–sep 2025

Afrondende werkzaamheden (fase4)

Herstellen voegen & asfalteren t.b.v. openstelling

sep–eind 2025

Bij de totstandkoming van bovenstaande planning is vanzelfsprekend gekeken naar de
mogelijkheden om de uitloop ten opzichte van eind 2024 te beperken. Afhankelijk van
het verdere verloop van de herstelwerkzaamheden in fase 2 zullen de werkzaamheden
voor fase 3 waar mogelijk geoptimaliseerd worden.

Tot slot

Het is een tegenvaller voor de weggebruikers en de omgeving dat deze werkzaamheden
langer duren dan eerder werd verwacht. Rijkswaterstaat zal er alles aan doen om de
overlast tot een minimum te beperken en waar mogelijk de werkzaamheden te versnellen.
Daarbij wordt actief gecommuniceerd met de bestuurlijke partners en overige stakeholders.

Conform de gemaakte afspraken zal Rijkswaterstaat de omgeving, inclusief de bestuurders
en media informeren over de herziene planning en het aangepaste moment van openstelling.
Dit wordt gekoppeld aan de reeds geplande omgevingsbijeenkomst op 4 april 2024 om
de volgende fase van de herstelwerkzaamheden in te luiden.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, M.G.J. Harbers