Brief regering : Bestuurlijke reactie op definitief BIT-advies TVS naar de Cloud

26 643
Informatie- en communicatietechnologie (ICT)

Nr. 1349
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARISSEN VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 22 maart 2024

Hierbij ontvangt u het definitieve advies van het Adviescollege ICT-toetsing (verder
Adviescollege) inzake de door het college uitgevoerde toets bij het programma TVS1 naar de Cloud van de Dienst Toeslagen. Dit advies hebben wij op 7 februari 2024 van
de voorzitter van het Adviescollege en de Secretaris-directeur van het Adviescollege
ontvangen. Hierbij ontvangt u tevens de bestuurlijke reactie bij dit advies.

Het programma TVS naar de Cloud betreft de transitie van de systemen van de Dienst
Toeslagen (met de bestaande functionaliteit) naar een cloudomgeving. Doel van deze
transitie is het verbeteren van de voorspelbaarheid, productiviteit, wendbaarheid
en kwaliteit van zowel het IV-voortbrengingsproces als de exploitatie. Daarnaast verwacht
de IV-organisatie (directie Informatievoorziening van de Belastingdienst) dat de cloudomgeving
het eenvoudiger maakt om schaars IV-personeel te vinden.

Conclusie en advies van Adviescollege ICT-toetsing

Het Adviescollege heeft een conclusie afgegeven over het programma TVS naar de Cloud
en geeft vier adviezen om het programma te verbeteren.

De conclusie uit het onderzoek is dat het met de huidige aanpak nog lang gaat duren
voordat de transitie naar de cloud is gerealiseerd en het daardoor onzeker is wanneer
de hardnekkige problemen2 met TVS worden opgelost. Deze conclusie is gebaseerd op 3 zaken:

a. De Dienst Toeslagen stelt het in beeld brengen van privacy- en beveiligingsrisico’s
(en mitigatie daarvan) te lang uit;

b. De gekozen aanpak leidt niet snel tot resultaat, en

c. De Dienst Toeslagen is nog onvoldoende betrokken.

Het Adviescollege adviseert om een slagvaardigere weg te kiezen in de transitie naar
de cloud. Een snellere, transparantere en veiligere aanpak is mogelijk, waarmee gecontroleerd
aan de modernisering van de ICT-voortbrenging en business-eisen wordt gewerkt. Hiervoor
adviseren zij vier aanpassingen:

1. Betrek de Dienst Toeslagen bij IV-activiteiten;

2. Valideer binnen 6 maanden de geschiktheid van de public cloud;

3. Ga voortvarend en verantwoord in productie, en

4. Start met functionele verbeteringen voor de Dienst Toeslagen.

Hieronder wordt nader ingegaan op de adviezen.

Betrek de Dienst Toeslagen bij IV-activiteiten

Het Adviescollege adviseert Dienst Toeslagen nauw te betrekken bij de richting en
keuzes die gemaakt worden. Het college adviseert dit te doen door het continueren
van de recentelijk aangepaste besturing en communicatie tussen Dienst Toeslagen en
IBS-Toeslagen (dat onderdeel is van directie Informatievoorziening van de Belastingdienst),
nauwe betrekking van Dienst Toeslagen bij de planning, prioritering en de acceptatie
en het gezamenlijk in kaart brengen van de vereiste functionele verbeteringen.

Het advies van het Adviescollege wordt door Dienst Toeslagen onderschreven. De recentelijk
aangepaste besturing en communicatie, waar het Adviescollege ook melding van maakt,
worden gecontinueerd en verder geïntensiveerd.

Dienst Toeslagen stelt in het tweede kwartaal 2024 een programmamanager aan om de
sturing en de vereiste nauwe betrekking van Dienst Toeslagen op de activiteiten vorm
te geven. Hiervoor wordt een bredere programmatische aanpak opgezet.

Valideer binnen 6 maanden geschiktheid van de public cloud

Het tweede advies heeft betrekking op het pauzeren van de huidige uitvoerende activiteiten
op de componenten van IBS-Toeslagen zoals het maken van services en eerst te concentreren
op een fase van validatie. Deze validatie moet in ieder geval zien op de (technische)
geschiktheid van TVS voor een voortvarende en beheerste migratie naar een cloudplatform,
op privacy- en andere risico’s en op de financiële aspecten.

De Dienst Toeslagen onderschrijft het advies om nu eerst te concentreren op de validatie
van een voortvarende en beheerste cloudmigratie. Inzichten krijgen in de omvang van
de daadwerkelijke kosten en businesswaarde zoals modernisering, wendbaarheid en stabiliteit
en hiermee samenhangende budgettaire gevolgen, waaronder doelmatigheidswinsten, worden
in deze validatieperiode mede op basis van een business case verder uitgewerkt.

Naast de door het Adviescollege genoemde belangrijkste zaken zullen ook met het oog
op de doelmatigheid en risicobeheersing alternatieve of terugvalscenario’s worden
verkend en uitgewerkt door de dienst.

Ga voortvarend en verantwoord in productie

Het derde advies betreft de wijze van in productie gaan als de gekozen public cloud
een aanvaardbare keuze is gebleken en TVS zo snel mogelijk over te brengen naar deze
omgeving en daarna verder te optimaliseren.

Dienst Toeslagen en Directie IV (Belastingdienst) zetten gezamenlijk een validatiefase
op. Na doorlopen hiervan moeten alle aspecten en overwegingen zijn opgeleverd om tot
besluiten over verantwoord en beheerst vervolg te komen. Bij deze besluitvorming moet
inzicht bestaan in zowel de kosten als de baten, alsmede de kostenverdeling tussen
Toeslagen en Belastingdienst. Naar verwachting zal deze fase tot in 2025 doorlopen.
De aan te stellen programmamanager zal een nadere planning uitwerken. Deze fase levert
ook direct bruikbare (of herbruikbare) resultaten op zoals Proof of Concepts, DPIA’s,
inventarisatie van benodigde belangrijke functionele aanpassingen, een brede waardering
van alle IT/IV onderdelen, business case, alternatieve scenario’s met mogelijke tussenstappen
en terugvalscenario’s.

Start met functionele verbeteringen voor de Dienst Toeslagen

Het vierde advies betreft het oplossen van functionele hardnekkigheden en andere verbeteringen
ten behoeve van de dienstverlening aan burgers op het moment dat de componenten in
de public cloud te staan door deze nu al in kaart te brengen waar nog nodig. Om deze
reden wordt ook geadviseerd de migratiefase zo kort mogelijk te laten zijn om hieraan
tegemoet te komen.

Ook dit advies wordt onderschreven door Dienst Toeslagen. Het realiseren van verbeteringen
om betere dienstverlening te bieden is een belangrijke factor in de overwegingen van
de vervolgstappen. Het wegwerken van technische achterstanden en de introductie van
hedendaagse technologieën is echter ook van belang om meer wendbaarheid in de vernieuwing
te brengen en beleidsimplementatie sneller tot stand te brengen. Deze afwegingen om
tot een effectief, verantwoord en beheerst vervolg te komen worden meegenomen in de
activiteiten beschreven bij de voorgaande adviezen.

Wij zijn het Adviescollege zeer erkentelijk voor de verrichte werkzaamheden en het
opgestelde advies.

De Staatssecretaris van Financiën,
A. de Vries

De Staatssecretaris van Financiën,
M.L.A. van Rij