Brief regering : Kabinetsreactie op de open brief Triodos Bank en meerdere organisaties inzake een non-proliferatieverdrag voor fossiele brandstoffen

Nr. 1365
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR KLIMAAT EN ENERGIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 maart 2024

In de brief van de vaste commissie voor Economische Zaken en Klimaat van 1 maart (kenmerk
2024Z03320/2024D07572) wordt gevraagd om een kabinetsreactie op een brief van Triodos Bank en een aantal
andere organisaties, over een non-proliferatieverdrag voor fossiele brandstoffen.
Hierbij stuur ik u de gevraagde reactie. De ondertekenaars van de brief vragen of
Nederland het initiatief om een non-proliferatieverdrag voor fossiele brandstoffen
te ontwikkelen, wil steunen. Dat initiatief zou, in aanvulling op de Overeenkomst
van Parijs, toezien op het stoppen van verdere exploitatie van fossiele brandstoffen
en op een rechtvaardige uitfasering van kolen, olie en gas.

Inhoudelijk ben ik het eens met Triodos Bank en de andere ondertekenaars van de brief
dat fossiele brandstoffen de belangrijkste oorzaken zijn van klimaatverandering en
dat nieuwe investeringen in kolen, olie en gas niet te rijmen zijn met inspanningen
om het 1,5 graden doel te bereiken. Ook het IPCC, IEA en anderen zijn daar glashelder
over. Er is een noodzaak om te stoppen met verdere exploitatie van fossiele brandstoffen
en om de transitie naar een duurzaam brandstofsysteem te versnellen. Om die transitie
succesvol vorm te kunnen geven, op een manier die zorgt dat ook iedereen toegang krijgt
en blijft houden tot schone energie, moet op korte termijn de mondiale capaciteit
voor hernieuwbare energie opgeschaald worden. Het idee daarvoor is vorig jaar door
IEA en IRENA gelanceerd en ik heb me er met collega’s uit verschillende landen van
binnen en buiten de EU hard voor ingespannen om dit in de uitkomst van COP28 te krijgen.
Alle 198 landen die het Verdrag van Parijs hebben ondertekend, hebben ingestemd met
de afspraak om weg te bewegen van het gebruik van fossiele brandstoffen in de energiesector
en om voor 2030 de mondiale capaciteit voor hernieuwbare energie te verdrievoudigen.
Ik ben het dus met Triodos Bank en de ondertekenaars van de brief eens over het doel,
maar we hebben andere middelen voor ogen. Een non-proliferatieverdrag klinkt aantrekkelijk
omdat het afdwingbaar is. Maar het ontwikkelen en uitwerken van een dergelijk verdrag
kost erg veel tijd en het is niet waarschijnlijk dat zo’n verdrag dezelfde steun zou
krijgen als de afspraken die we in Dubai hebben gemaakt tijdens COP28. Ook op nationaal
niveau zet Nederland in op het afscheid nemen van fossiele energie. Met het Nationaal
Plan Energiesysteem kiest het kabinet voor het maximaal opschalen van hernieuwbare
energie en energiebesparing om afscheid te kunnen nemen van fossiele energie.

Deze afspraken zijn een belangrijke stap op weg naar een duurzaam energiesysteem,
in de woorden van Executive Secretary Simon Stiell: «het begin van het einde van het
fossiele tijdperk». Ik zal me blijven inspannen om verdere investeringen in fossiele
brandstoffen om te zetten naar investeringen in hernieuwbare energie. Onder meer door
voordelen voor fossiele brandstoffen af te bouwen, door investeringen in fossiele
projecten in het buitenland niet meer via exportkredietverzekeringen te steunen en
door te investeren in projecten voor de opwek van hernieuwbare energie en de productie
van groene waterstof.

De Minister voor Klimaat en Energie, R.A.A. Jetten