Brief regering : Planning en voortgang Algoritmeregister

Nr. 1117
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 januari 2024

Zoals genoemd in de verzamelbrief «Algoritmen reguleren»1 van 7 juli 2023 aan uw Kamer is met alle ministeries afgesproken dat het algoritmeregister
up-to-date is in 2025 en dat ten minste de hoog risico algoritmen geregistreerd zijn
in het Rijksbrede Algoritmeregister. Ook heeft CIO Rijk gevraagd om te komen tot een
planning per departement.

In deze brief geef ik aan wat voor het ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport
(VWS) de voortgang en planning is om te komen tot een gevuld algoritmeregister in
2025, conform bovengenoemde toezegging.

Het Ministerie van VWS en haar uitvoeringsorganisaties gebruiken algoritmen bij het
uitvoeren van de werkzaamheden. Zo kan uitvoering efficiënt en doelmatig plaatsvinden
en kunnen bijvoorbeeld kennisinstituten dankzij algoritmen gedegen onderzoek doen.
Daarbij vind ik het belangrijk dat dit transparant, verantwoord en met wetenschappelijke
integriteit gebeurt. Hiervoor werkt het Ministerie van VWS samen met het Ministerie
van BZK door aan te sluiten bij het Rijksbrede Algoritmeregister.

Voortgang 2023

Op dit moment bevat het algoritmeregister 2 algoritmen van het Ministerie van VWS
en de organisaties die daar onder vallen. Het gaat om algoritmen van het Kerndepartement
van het Ministerie van VWS (1) en het CIBG (1).

Het Ministerie van VWS is voornemens op korte termijn nog 4 algoritmen aanvullend
op het algoritmeregister te publiceren. Dit gaat om algoritmen van het Kerndepartement
van het Ministerie van VWS (1), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
(RIVM) (2) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) (1).

Voor het CAK, de Gezondheidsraad (GR), de Nederlandse Sportraad (NLSR), de Raad voor
Volksgezondheid en Samenleving (RVS), het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) en het
Zorginstituut Nederland (ZIN) is vastgesteld dat zij geen algoritmen gebruiken die
vallen onder de reikwijdte van het Rijksbrede Algoritmeregister.

Aanpak en inhoudelijk afwegingskader

In 2023 is het Ministerie van VWS een inventarisatie gestart van algoritmen in gebruik
bij het kerndepartement van het Ministerie van VWS en de organisaties die onder het
Ministerie van VWS vallen. Voor deze inventarisatie is volgens de Handreiking Publicatie
Algoritmeregister van het Ministerie van BZK afgewogen welke algoritmen moeten worden
opgenomen in het Rijksbrede Algoritmeregister. Daarbij is prioriteit gegeven aan de
meest impactvolle algoritmen, zoals hoog-risico AI-systemen conform aan de concepttekst
van de AI-verordening en algoritmen met directe impact op betrokkenen.

Vervolgens wordt voor de te publiceren algoritmen de beschrijving opgemaakt en gecontroleerd
alvorens deze te publiceren.

In onderstaand overzicht staan de tot nu toe geïdentificeerde algoritmen met de inhoudelijke
afweging waarom het Ministerie van VWS deze wil publiceren. Hierbij is de categorisering
gebruikt uit de Handreiking Publicatie Algoritmeregister:

(A) Hoog risico volgens AI Act;

(B) Impact op betrokkenen;

(C) Andere overwegingen – hieronder vallen o.a. demystificatie en maatschappelijk debat
als overweging om tot publiceren over te gaan;

(D) Uitzonderingsgronden.

Reeds gepubliceerde algoritmen

Kerndepartement

Relevantiemodel documenten t.b.v. WOO-verzoeken1

(C) Demystificatie

CIBG

Selectiemodel BIG herregistratie2

(B) Impact op betrokkenen

X Noot

1

https://algoritmes.overheid.nl/nl/algoritme/92946457

X Noot

2

https://algoritmes.overheid.nl/nl/algoritme/59917797

Algoritmen in voorbereiding om te publiceren

Kerndepartement

Risicoverevening1

(C) Demystificatie

IGJ

Risicomodel verzorging en verpleging

(C) Demystificatie

RIVM

Corona algoritmen2

(C) Maatschappelijk debat

Stikstof algoritmen5

(C) Maatschappelijk debat

X Noot

1

De rekenregels zijn vastgelegd in de Regeling risicoverevening en is reeds openbaar,
zie https://www.zorginstituutnederland.nl/financiering/informatie-voor-zorg…. Het gaat hier om het opnemen van een verwijzing naar deze informatie in het Rijksbrede
algoritmeregister.

X Noot

2

De rekenmodellen van RIVM zijn reeds openbaar, zie https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/rekenmodellen/openbaar-en-toeg…. Het gaat hier om het opnemen van een verwijzing naar deze informatie in het Rijksbrede
algoritmeregister.

Naast deze inventarisatie zal het Ministerie van VWS bij nieuwe algoritmen in de ontwikkelfase
beoordelen of deze opgenomen moeten worden in het register. Publiceren in het algoritmeregister
wordt zo een vast onderdeel van het afwegingskader dat het Ministerie van VWS hanteert
bij het ontwikkelen van algoritmen.

Het publiceren van algoritmen op het Rijksbrede Algoritmeregister is aanvullend op
het beleid dat het Ministerie van VWS reeds voert rondom wetenschappelijke integriteit
van beleid en onderzoek. Het Ministerie van VWS heeft in dat kader een expertisecentrum
wetenschappelijk onderzoek ingericht. RIVM werkt bijvoorbeeld met een handreiking
wetenschappelijke integriteit. Hierin zijn, in vergelijking met de doelstellingen
van het Rijksbrede Algoritmeregister, waarborgen opgenomen rondom transparantie van
beleidskeuzes en -uitgangspunten die ten grondslag liggen aan onderzoek en modellen
(algoritmen).

Departementsbrede tijdlijn

Het kerndepartement van het Ministerie van VWS en de verschillende VWS-onderdelen
zijn in 2023 gestart met de verkenning. De inventarisatie is nog niet afgerond bij
het Kerndepartement, aCBG, CIZ en NZa. Voor deze onderdelen loopt de inventarisatie
door in 2024.

In 2024 is het Ministerie van VWS voornemens de VWS-brede inventarisatie af te ronden
en algoritmen te publiceren, conform het afwegingskader van de handreiking algoritmeregister,
ten minste zijnde de hoog risico algoritmen. Onder hoog risico algoritmen wordt verstaan
die algoritmen die onder categorie (A) Hoog risico volgens de AI Act, of categorie
(B) Impact op betrokkenen, vallen.

Vervolgproces

Eind 2024 zal ik uw Kamer wederom over de voortgang informeren.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
C. Helder