Brief regering : Middelen voor het herstructureren van kwetsbare wijken

Nr. 1126
BRIEF VAN DE MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 december 2023

In de meest kwetsbare wijken in Nederland staat de kwaliteit van de woningen en de
leefomgeving onder druk. Door middel van het Volkshuisvestingsfonds investeer ik in
de verbetering van de leefbaarheid en veiligheid in deze wijken. Via deze brief maak
ik bekend welke 20 gemeenten/regio’s een bijdrage uit het Volkshuisvestingsfonds ontvangen.
Met de bijdrage uit het Volkshuisvestingsfonds gaan deze gemeenten aan de slag met
het verbeteren van bijna 13.000 duizend woningen zodat de leefbaarheid en veiligheid
in die kwetsbare gebieden toeneemt. Verder sta ik in deze brief stil bij de derde
en vierde tranche van het Volkshuisvestingsfonds in 2024.

Toekenningen tweede tranche Volkshuisvestingsfonds

In 2021, in de vorige kabinetsperiode, is via het Volkshuisvestingsfonds begonnen
met het investeren in kwetsbare wijken door middel van een bijdrage van ruim € 412
miljoen1. Het budget uit de eerste tranche van het Volkshuisvestingsfonds werd meer dan twee
keer overtekend. Dit bewijst dat er bij gemeenten een grote behoefte is aan middelen
om deze problematiek te kunnen aanpakken. Voor de huidige kabinetsperiode is als gevolg
van dit succes € 600 miljoen beschikbaar gesteld, verdeeld over onder andere een tranche
van € 280 miljoen inclusief BTW in 2023 en volgende tranches voor 2024 met een totaalbedrag
van circa € 293 miljoen inclusief BTW. Van 1 juli tot 16 oktober 2023 hadden gemeenten
de mogelijkheid om hun aanvragen in te dienen voor de tweede tranche. Het beschikbare
budget werd wederom ruim overtekend. Alle ingediende aanvragen telden op tot ruim € 480
miljoen.

In totaal zijn door 34 verschillende gemeenten/regio’s 60 aanvragen ingediend. Al
deze aanvragen tellen op tot een aangevraagd bedrag van € 480 miljoen. De aanvragende
gemeenten zijn verspreid over heel Nederland; het gros van de aanvragen was afkomstig
vanuit een Stedelijk Focusgebied of een grensregio. Vier van de 60 aanvragen voldeden
niet aan de toelatingscriteria. De overige 56 aanvragen zijn ter beoordeling aangeboden
aan de Toetsingscommissie Volkshuisvestingsfonds2. Twee aanvragen zijn als onvoldoende beoordeeld door de Toetsingscommissie en de
andere 54 aanvragen hebben een positief advies gekregen van de Toetsingscommissie.
Het volledige advies van de Toetsingscommissie stuur ik als afzonderlijke bijlage
mee met deze brief.

Om te komen tot een verdeling van de beschikbare middelen heb ik, conform de Meerjarige
regeling specifieke uitkering herstructurering volkshuisvesting3, op basis van de adviezen van de Toetsingscommissie een rangorde opgesteld van alle
aanvragen. Deze rangorde leidt tot een toekenning aan 38 aanvragen, verdeeld over
20 gemeenten. Deze aanvragen zijn goed voor bijdragen in de omvang van € 280 miljoen
en bijna 13.000 woningen. In bijlage 1 is het volledige overzicht te zien van de gemeenten
die een toekenning ontvangen inclusief het bedrag dat door hen is aangevraagd. Vanwege
de beperkte beschikbaarheid van middelen in 2023 is het niet mogelijk om alle aanvragen
van de gemeenten die een positief advies hebben gekregen van de Toetsingscommissie,
een toekenning te geven.

Van de 20 gemeenten die een toekenning krijgen hebben 10 een Stedelijk Focusgebied
en liggen 9 gemeenten in een grensregio. Eén gemeente is niet prioritair en ontvangt
iets meer dan € 1 miljoen voor een plan voor de herstructurering van 220 woningen.
De 10 gemeenten met een Stedelijk Focusgebied zijn goed voor 2/3e van het beschikbare budget en hebben plannen voor de herstructurering van ruim 8.800
woningen. De 9 gemeenten in een grensregio ontvangen 1/3e van het budget en hebben plannen voor de herstructurering van ruim 3.400 woningen.

Derde en vierde tranche VHF in 2024

Van alle aanvragen kunnen 16 aanvragen ondanks een positief advies van de Toetsingscommissie
niet worden toegekend vanwege het beschikbare budget. Om deze en andere gemeenten
in staat te stellen snel aan de slag te gaan met het aanpakken van de leefbaarheid
en veiligheid en ze niet te confronteren met onnodige administratieve lasten, heb
ik besloten de derde tranche van het Volkshuisvestingsfonds snel open te stellen.
Daarmee wordt alle gemeenten snel een nieuwe kans geboden op een toekenning uit het
Volkshuisvestingsfonds. Het loket van de derde tranche zal begin 2024 al geopend worden
voor een kortere tijd dan in 2023, maar zal wel voldoende tijd aan alle gemeenten
bieden en gepaard gaan met een tranchebedrag van € 175 miljoen inclusief BTW. De regeling
voor deze tranche wordt niet of minimaal gewijzigd. Deze tranche staat open voor alle
gemeenten in Nederland en het staat daarmee elke gemeente vrij om een aanvraag in
te dienen. Gewijzigde of nieuwe aanvragen worden opnieuw beoordeeld door de Toetsingscommissie.

Het loket van de vierde tranche in 2024 bevat minstens € 118 miljoen en zal geopend
zijn van 1 juni tot 1 oktober 2024. Vooruitlopend op deze tranche zal de regeling
naar verwachting wel inhoudelijk worden aangepast. Het advies van de Toetsingscommissie
wordt betrokken bij de eventuele wijziging van de regeling, zie de separate bijlage.
Via deze weg wil ik de Toetsingscommissie van harte bedanken voor haar goede advies
en inzet. Ik zal de Kamer nader informeren als het Volkshuisvestingsfonds voor de
vierde tranche wordt gewijzigd. Ook zal ik de Kamer informeren over de toekenningen
voor de derde in 2024. Dit zal in het voorjaar van 2024 zijn.

Slot

Het Volkshuisvestingsfonds is voor 2023 volledig uitgeput. Ik heb waardering voor
de inspanningen die gemeenten hebben gedaan en voor hun aandacht voor de leefbaarheid
en veiligheid van kwetsbare gebieden. De woningmarkt heeft investeringen nodig in
de woningvoorraad, de woningbouw en de ruimte daar om heen om de kwaliteit, betaalbaarheid
en beschikbaarheid van woningen te blijven garanderen. In 2024 zet ik deze aanpak
voort met nog twee tranches van het Volkshuisvestingsfonds.

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
H.M. de Jonge

BIJLAGE 1: VHF AANVRAGEN 2023

Gemeente

Plan/Project

Totaal gevraagde bijdrage in €

Den Haag

Particuliere woningverbetering Zuidwest

€ 19.306.000

Heerlen

VHF2023 Heerlen Noord

€ 27.871.368

Rotterdam

NPRZ Wonen

€ 27.914.101

Utrecht

Overvecht fase 1

€ 13.999.431

Breda

Verduurzaming koopwoningen

€ 11.414.102

Breda

Verduurzaming VVE’s

€ 2.662.841

Parkstad Limburg

Spekholzerheide

€ 853.137

Roosendaal

Roosendaal Stad

€ 14.907.659

Tilburg

VHF2023 Tilburg Noord

€ 10.887.996

Enschede

Hanenberglanden

€ 7.662.478

Arnhem

Arnhem-Oost

€ 26.580.010

Parkstad Limburg

Bleijerheide fase 3

€ 499.612

Parkstad Limburg

Bleijerheide fase 2

€ 742.878

Amsterdam

VHF Nieuw-West 2023–2033

€ 27.983.982

Venlo

Aanpak Geresstraat

€ 14.599.622

Parkstad Limburg

Revitalisering Beekstraat/Beekplaats

€ 649.199

Terneuzen

Oude Raadsledenbuurt

€ 5.045.585

Parkstad Limburg

Gebiedsontwikkeling Rumpenerstraat

€ 2.632.571

Breda

Verduurzaming gespikkeld bezit

€ 1.277.709

Breda

Inponden

€ 731.010

Sluis

WZZ’s (woonzorgzones) Sluis

€ 17.267.553

Parkstad Limburg

Driehoek S/R/H

€ 2.410.003

Parkstad Limburg

Mucherveld fase 2

€ 1.792.500

Noardeast-Fryslân

Aanpak leefbaarheidsproblematiek

€ 9.177.744

Parkstad Limburg

Bloemenbuurt fase 2

€ 653.020

Oost-Groningen

Westerwolde–Vlagtwedde

€ 1.121.286

Oost-Groningen

GGA Maarsveld

€ 4.826.368

Oost-Groningen

GGA Musselkanaal

€ 1.662.919

Oost-Groningen

GGA Noordwest

€ 1.230.333

Oost-Groningen

GGA Bellingwolde

€ 1.120.723

Oost-Groningen

GGA Bad Nieuweschans

€ 2.426.843

Oost-Groningen

GGA Winschoten Zuid

€ 1.718.483

Oost-Groningen

GGA Oude Pekela

€ 2.293.891

Oost-Groningen

GGA Nieuwe Pekela

€ 3.384.197

Bronckhorst

Buitengebied

€ 1.702.260

Haarlem

Verduurzaming Meerwijk

€ 1.002.768

Waadhoeke

Project Bildtdijken 2

€ 3.476.060

Delft

Verduurzamen Voorhof (Zuid)

€ 11.113.820