Brief regering : Woo-invoeringstoets en eindrapportage Woo-pilots

Nr. 80
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BINNENLANDSE ZAKEN EN KONINKRIJKSRELATIES

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 december 2023

Met deze Kamerbrief stuur ik uw Kamer de Woo-invoeringstoets en de eindrapportage
van de Woo-pilots toe. Hieronder ga ik kort op beide in, en informeer ik uw Kamer
over het vervolg.

Deze brief wordt gelijktijdig aangeboden aan de Eerste Kamer.

Eindrapport Woo-invoeringstoets

Een invoeringstoets is een nieuw evaluatie-instrument ten behoeve van kwaliteitsverbetering
rondom nieuwe regelgeving en deze is recent uitgevoerd ten aanzien van de Wet open
overheid (Woo), zoals eerder aan uw Kamer toegezegd.1 Een extern onderzoeksbureau, SEO Economisch Onderzoek, heeft het onderzoek uitgevoerd
onder begeleiding van een breed samengestelde begeleidingscommissie, bestaande uit
vertegenwoordigers van zowel gebruikers als van bestuursorganen.2

Met de Woo-invoeringstoets zijn knelpunten en best practices die gebruikers en uitvoerders van de Woo ondervinden geïnventariseerd. Gelet op signalen
over knelpunten uit de praktijk, heeft de Woo-invoeringstoets daarbij een meer robuuste
invulling gekregen dan hoe het instrument in de regel zal worden ingezet.3 Naast de inventarisatiestudie naar knelpunten heeft het onderzoeksbureau verschillende
aanbevelingen geformuleerd gericht op de wettelijke grondslag en op verbetering van
het Woo-proces (zie bijlage rapport «Invoeringstoets Wet open overheid»).

Het Adviescollege openbaarheid en informatiehuishouding (ACOI) en de regeringscommissaris
Informatiehuishouding worden gevraagd om te reflecteren op de uitkomsten en aanbevelingen
van de Woo-invoeringstoets en te komen met een advies om de knelpunten rondom openbaarmaking op verzoek
te verbeteren. Deze adviezen worden uiterlijk verwacht in het eerste kwartaal van
2024. Op basis van de uitkomsten van de Woo-invoeringstoets en de ontvangen adviezen
zal een kabinetsreactie volgen om de uitvoering en uitvoerbaarheid van de Woo te verbeteren.
De uitkomsten van het onderzoek dat het ACOI heeft laten uitvoeren onder journalisten
over de toegang tot overheidsinformatie zullen hierbij betrokken worden. Deze kabinetsreactie
volgt in de eerste helft van 2024.4

Eindrapportage Woo-pilots

In 2023 zijn door een aantal departementen5 samen met stelselpartijen6 Woo-pilots uitgevoerd met als doel inzicht te verschaffen in welke maatregelen bijdragen
aan een snellere en verbeterde afhandeling van Woo-verzoeken. Deze pilots zijn gesteund
door de regeringscommissaris Informatiehuishouding. De pilots hebben zowel concrete
als meer strategische aanbevelingen opgeleverd. De departementen hebben tijdens de
pilots verschillende maatregelen genomen. Deze maatregelen zijn onderverdeeld in vijf
pijlers: techniek, organisatie, capaciteit, expertise en monitoring en sturing. Departementen
hebben uit elke pijler in ieder geval één maatregel genomen, om te zorgen dat vernieuwingen
in de breedte op alle vijf gebieden in de praktijk worden gebracht. Binnen de pilots
bepaalde elk departement zelf wat de scope van de pilot is (denk aan bepaalde dossiers
of organisatieonderdelen) en welke analyse, invalshoek of innovatieve maatregelen
zijn toepast binnen de vijf bovenstaande pijlers. Hierdoor was er consistentie in
de methodiek met ruimte voor de departementale context.

Vervolg

De uitkomsten en aanbevelingen van de Woo-invoeringstoets en de eindrapportage van
de Woo-pilots maken inzichtelijk waar het knelt in het Nederlandse openbaarheidsbeleid
onder de Woo en waar kansen liggen voor verbetering. Na de adviezen van het ACOI en
de regeringscommissaris Informatiehuishouding zijn nadere maatregelen en besluiten
nodig om de toegang tot overheidsinformatie te verbeteren en versnellen en tegelijkertijd
de uitvoeringslast voor bestuursorganen te verminderen. In de eerste helft van 2024
ontvangt uw Kamer hierover een kabinetsreactie.

De Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,
A.C. van Huffelen