Brief regering : Rapport Uitvoering wettelijke taken door het CAK verantwoordingsjaar 2022

Nr. 396
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 27 november 2023

Met deze brief bied ik u het rapport van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) aan over
de uitvoering door het CAK van haar wettelijke taken over het verantwoordingsjaar
2022. De NZa rapporteert jaarlijks, op basis van artikel 16 van de Wet marktordening
gezondheidszorg, over de rechtmatige en doelmatige uitvoering van de wettelijke regelingen
door het CAK. De NZa geeft aan dat hierbij het perspectief van de dienstverlening
aan de burger leidend is, zoals het hanteren van de menselijke maat, de bereikbaarheid
van het CAK, een klantvriendelijke bejegening en transparante en duidelijke informatie
naar de burger.

Oordeel uitvoering

De NZa geeft aan dat het CAK alle wettelijke taken rechtmatig heeft uitgevoerd, met
uitzondering van één regeling. De NZa vindt dit een goed resultaat.

De onrechtmatigheid heeft te maken met het niet tijdig ontvangen van een rentebate
van één incassopartner voor de financiële stroom «afdracht interest geldmiddelen Fonds
langdurige zorg en Wet maatschappelijke ondersteuning». Deze regeling is financieel
gezien beperkt van omvang.

De NZa geeft verder aan dat het CAK «geborgd in control» moet komen. Hiermee bedoelt
de NZa dat het CAK moet streven naar een situatie waarin minder correctiemaatregelen
achteraf nodig zijn en er al tijdens de uitvoering bijsturing plaatsvindt. Het CAK
treft volgens de NZa nog te veel arbeidsintensieve en aanvullende ad hoc maatregelen
voor het borgen en aantonen van een rechtmatige uitvoering.

Veranderopgave

Het CAK werkt stap voor stap, middels een meerjarige veranderopgave en bijbehorende
programmastructuur, toe naar het verbeteren van de eigen uitvoeringsorganisatie. Het
CAK voert deze veranderopgave planmatig uit en houdt via nauwgezette monitoring de
voortgang van de uitvoering van de verandertrajecten in de gaten.

Ook de NZa monitort vanuit haar toezichtsrol de voortgang van de (tussentijdse) resultaten
van de veranderopgave en het «in control»1 komen van het CAK. Deze meerjarige veranderopgave van het CAK focust zich op het
in control komen, de vereenvoudiging van de informatie- en communicatietechnologie
(ICT) en een verandering van de cultuur van het CAK.

De NZa constateert dat de veranderopgave en alle onderliggende verandertrajecten organisatorisch
goed zijn ingebed bij het CAK. Er zijn reeds tastbare resultaten gerealiseerd, zoals
het invoeren van een proces van incidentenmanagement, het toepassen van het zogenaamde
«three lines of defence»-model2. Ook zijn eerste stappen gezet in de implementatie van een risicomanagementsysteem.
Tegelijkertijd benadrukt de NZa over de veranderopgave in haar toezichtsrapport het
belang van het voortvarend realiseren van concrete (tussentijdse) resultaten en het
hanteren van een realistische planning bij de verschillende verandertrajecten.

Onvolkomenheden in de uitvoering en de opvolging van verbeterpunten

De NZa constateert dat het CAK de afgelopen periode arbeidsintensieve dossiers heeft
afgewikkeld, die betrekking hadden op onjuist opgelegde eigenbijdragen aan cliënten.
Het CAK heeft structurele maatregelen getroffen om te voorkomen dat gelijksoortige
situaties zich in de toekomst voordoen. De werking van deze maatregelen is vastgesteld.

De NZa vraagt in haar rapport ook aandacht voor nieuwe onvolkomenheden.

Het gaat hier om onjuiste verwerkingen in systemen, waardoor bijvoorbeeld onterechte
afboekingen of facturen met onjuiste eigen bijdragen kunnen ontstaan. Deze onvolkomenheden
zijn pas achteraf geconstateerd door vragen van cliënten en doordat het CAK achteraf
analyses heeft uitgevoerd. De NZa vindt dat het CAK meer moet inzetten op het in een
vroeg stadium signaleren van fouten.

De belangrijkste verbeterpunten in de uitvoering waarover de NZa eerder rapporteerde
zijn door het CAK weliswaar opgepakt – er zijn de nodige stappen gezet – maar het
beoogde resultaat is nog niet bereikt. Het CAK streeft ernaar om eind 2023 70% van
de per ultimo 2022 openstaande verbeterpunten opgelost te hebben. De NZa vindt het
een goede zaak dat het CAK hier nadrukkelijk op inzet.

Klanttevredenheid

De NZa constateert dat het CAK veel werk maakt van klanttevredenheid, maar in 2022
niet voldoet aan haar eigen normen. In de eerste helft van 2023 constateert de NZa
een verbetering in de telefonische bereikbaarheid. De NZa is van mening dat het CAK
minimaal moet voldoen aan haar eigen normen voor telefonische bereikbaarheid.

Onderzoek

Naast het jaarlijks onderzoek naar de rechtmatige en doelmatige uitvoering van de
wettelijke regelingen door het CAK, heeft de NZa in 2023 een themaonderzoek uitgevoerd
naar hoe het CAK haar incassoprocessen en haar debiteurenbeheer uitvoert. De NZa heeft
aanwijzingen dat het CAK onvoldoende incasso-inspanningen verricht op oude openstaande
vorderingen. De NZa verwacht dat het CAK de noodzakelijke verbeteringen doorvoert
en haar hierover nader informeert.

Tot slot

Ik onderschrijf de bevindingen uit het toezichtsrapport van de NZa en vind het positief
dat nagenoeg alle wettelijke regelingen rechtmatig zijn uitgevoerd.

Ook vind ik het positief om te vernemen dat de NZa constateert dat het CAK met urgentie
de genoemde punten naar aanleiding van onderzoek door de NZa oppakt. De NZa geeft
hierbij aan dat dit ook daadwerkelijk leidt tot verbetering in bijvoorbeeld de tijdige
aanlevering van de verantwoordingen, de rechtmatige uitvoering van de regelingen en
de afwikkeling van complexe dossiers.

Ik zal aan het CAK vragen om prioriteit te blijven geven aan de verbeterpunten uit
het toezichtsrapport en deze te betrekken bij de bredere veranderopgave. De NZa monitort
vanuit haar onafhankelijke toezichtsrol de voortgang. Ik zal aan de NZa vragen om
mij hierover, indien nodig, te informeren.

Benodigde aanpassingen

De NZa merkt op dat, voor een goede uitvoering, aanpassingen nodig zijn in wet- en
regelgeving. Ik onderschrijf dit en span mij waar mogelijk en nodig in om deze wijzigingen
in wet- en regelgeving te realiseren. Zo is bijvoorbeeld per 2 november 2022 met terugwerkende
kracht de Wet hersteloperatie toeslagen in werking getreden, waardoor uitgevoerde
kwijtscheldingen door het CAK een wettelijke grondslag hebben.3 Ook heeft het CAK per 1 januari 2023 de bevoegdheid gekregen om, onder voorwaarden,
af te wijken van de maximale restitutietermijn van 36 maanden zodat, indien nodig,
over een langere termijn een terugbetaling kan plaatsvinden aan een cliënt.4 Ook zijn er in overleg met het CAK regels opgesteld waardoor het vergoeden van declaraties
naar Nederlands tarief mogelijk is geworden.5

Veranderaanpak

Eerder heb ik het Adviescollege ICT-toetsing verzocht om een advies uit te brengen
over de risico’s en de slagingskans van het «Programma Rationalisatie ICT-landschap».
Dit programma is een belangrijk onderdeel van de meerjarige veranderopgave van het
CAK, met als doelstelling om de uitvoering te verbeteren. Dit programma beoogt bij
te dragen aan een blijvend eenvoudig, doelmatig en flexibel ICT-landschap voor het
CAK door functionaliteiten te combineren, verouderde applicaties op te ruimen en deze
uit te faseren.

Geborgd in control

Het Adviescollege ICT-toetsing onderschrijft het nut en de noodzaak van het programma,
maar ziet ook punten van aandacht en risico’s. Op 23 mei 2023 heb ik uw Kamer hierover
geïnformeerd.6 Ik heb het CAK verzocht opvolging te geven aan de aanbevelingen. Het CAK heeft de
aanbevelingen opgepakt. De geplande werkzaamheden in 2023 voor dit programma zijn
tot nu toe conform planning gerealiseerd.

Ik ondersteun de ingezette verandering door het CAK om «geborgd in control» te komen.
De ingezette verandering is omvangrijk en vraagt tijd. Ik ondersteun de brede veranderopgave
van het CAK waar mogelijk, waarbij ik nadrukkelijk terughoudend ben met taakwijzigingen,
zodat het CAK haar verandercapaciteit zoveel als mogelijk kan aanwenden voor het uitvoeren
van de eigen veranderopgave.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
E.J. Kuipers