Brief regering : Geannoteerde agenda Raad voor Concurrentievermogen 25 september 2023

Nr. 583
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 september 2023

Op 25 september 2023 vindt de Raad voor Concurrentievermogen plaats over de interne
markt en industrie. Met deze brief stuur ik u, mede namens de Staatssecretaris van
Infrastructuur en Waterstaat, de geannoteerde agenda met daarin een beschrijving van
de discussiepunten en de Nederlandse inzet.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat,
M.A.M. Adriaansens

Inleiding

De Raad voor Concurrentievermogen (hierna: Raad) op 25 september 2023 staat in het
teken van interne markt en industrie. Onderstaande agendapunten zijn gebaseerd op
de concept agenda van de Raad.

Interne markt en concurrentievermogen: De rol van de concurrentie-toets in de formulering
van nieuwe wetsvoorstellen

Beleidsdebat

Op 16 maart jl. publiceerde de Commissie een mededeling over 30 jaar interne markt1 inclusief een langetermijnstrategie voor het Europese concurrentievermogen2. De Europese Raad heeft deze mededelingen in maart en juni jl. besproken en steun
uitgesproken voor de hernieuwde aandacht voor het handhaven van de interne markt regels
en het wegnemen van belemmeringen. Tevens deed de Europese Raad in maart3 en juni4 een oproep voor een jaarlijkse voortgangscyclus over het Europese concurrentievermogen.
Om de eerdere discussies omtrent deze jaarlijkse cyclus en de eerdere mededelingen
voort te zetten wordt tijdens de Raad van Concurrentievermogen van 25 september naar
verwachting gesproken over de rol van de concurrentievermogen-toets («competitiveness check») bij het formuleren van wetgevingsvoorstellen.

Inzet Nederland

Het kabinet wil graag een succes maken van de jaarlijkse cyclus voor concurrentievermogen,
waartoe de Europese Raad in maart en juni heeft opgeroepen. De cyclus draagt bij aan
politiek eigenaarschap, wat noodzakelijk is om op alle relevante beleidsterreinen
stappen te zetten ter versterking van het Europese concurrentievermogen, waaronder
de Europese interne markt en de Europese industrie. Ook voor toekomstige wetgeving
is het van belang dat de gevolgen voor de Europese concurrentiekracht zorgvuldig in
kaart worden gebracht en worden meegewogen in de besluitvorming. Het voorstel van
het voorzitterschap om een beleidsdebat te voeren over de rol van een concurrentievermogen-toets
bij het formuleren van wetgevingsvoorstellen wordt daarom door Nederland verwelkomd.
In het proces rondom de formulering van wetgevingsvoorstellen worden verschillende
effecten van de regelgeving al goed in kaart gebracht in zogenaamde «impact assessments»
maar het kabinet kijkt graag waar en hoe dit verder verbeterd kan worden. Belangrijk
is vooral dat er structureel impact assessments worden uitgevoerd door de Europese
Commissie. Bij veel recente belangrijke Europese wetgevingsvoorstellen ontbrak deze
beoordeling. Ik zal dan ook tijdens de Raad inbrengen dat het belangrijk is om impact
assessments uit te voeren.

Krachtenveld

Alle lidstaten onderschrijven het belang van het versterken van het Europese concurrentievermogen
en de rol van een sterke interne markt hierin. Ook de jaarlijkse beleidscyclus, waarvan
de eerste resultaten tijdens de Raad voor Concurrentievermogen in januari 2024 besproken
zullen worden, wordt breed gesteund.

Herziening EU-wetgeving inzake ontwerpbescherming

Algemene oriëntatie

Eind november 2022 heeft de Europese Commissie de voorstellen rondom de hervorming
van het modellenrecht («design right») gepubliceerd. Via het modellenrecht kunnen de uiterlijke kenmerken van een product,
die van invloed zijn op de keuzes van consumenten, beschermd worden. Hierdoor kan
ontwerpers een concurrentievoordeel worden geboden. De voorstellen omvatten een wijziging
van de Gemeenschapsmodellenverordening (waarmee bescherming voor de gehele EU kan
worden verkregen) en een herschikking van de Modellenrichtlijn (waarmee bescherming
kan worden verkregen op nationaal ofwel regionaal niveau).5 Met de voorstellen beoogt de Commissie beide modellenstelsels te moderniseren en
toegankelijker te maken, de onderlinge samenhang tussen beide stelsels te vergroten
en belangrijke aspecten van de verschillende nationale/regionale stelsels te harmoniseren.
De teksten van de algemene oriëntatie zijn ten tijde van het schrijven van deze brief
nog niet bekend, maar op basis van de besprekingen in de Raadswerkgroepen kan worden
verwacht dat Nederland daarmee kan instemmen.

Inzet Nederland

Zoals aangegeven in het BNC-fiche, verwelkomt het kabinet de voorstellen van de Europese
Commissie en staat het kabinet positief tegenover het moderniseren van de EU- en nationale/regionale
modellenstelsels6. Ook kan het kabinet het vergroten van de onderlinge samenhang tussen beide modellenstelsels
ondersteunen. Wel moet hierin de juiste balans worden gevonden tussen de toegankelijkheid
en toegevoegde waarde voor aanvragers zodat het nationale/regionale systeem een goede
en betaalbare optie blijft naast het EU-stelsel, dit zal ik tijdens de Raad van 25 september
inbrengen. Daarnaast is het kabinet geen voorstander van de invoering van verplichte
administratieve nietigheidsprocedures door lidstaten. Via een dergelijke procedure
kan de geldigheid van een modelrecht worden aangevochten bij een nationaal/regionaal
modellenkantoor7, als alternatief voor een gerechtelijke procedure. Naar het zich laat aanzien zal
een dergelijke procedure, tot tevredenheid van Nederland, vrijwillig worden.

Krachtenveld

Een grote meerderheid van lidstaten verwelkomt het voorstel. De modernisering van
beide modellenstelsels wordt door veel lidstaten ondersteund. Alhoewel er lange tijd
geen overeenstemming kon worden bereikt over de harmonisatie op het gebied van vervangingsonderdelen,
lijken veel lidstaten zich nu te kunnen vinden in het voorstel van de Europese Commissie.

Verordening aanscherping typegoedkeuring voor personenauto’s bestelwagens vrachtwagens
en bussen (Euro 7)

Algemene oriëntatie

Op 10 november 2022 presenteerde de Europese Commissie een voorstel8 voor de aanscherping van voertuigemissienormen – Euro 7. Met het voorstel wordt een
volgende stap gezet in het reduceren van de uitstoot van vervuilende stoffen uit de
uitlaat en als gevolg van banden- en remslijtage. De uitstoot van CO2 wordt niet in dit voorstel behandeld. Na onderhandelingen in de raadswerkgroepen,
heeft het Spaanse voorzitterschap aangekondigd tijdens de aankomende Raad voor Concurrentievermogen
op 25 september een algemene oriëntatie te willen bereiken op het voorstel.

Inzet Nederland

Het kabinet staat in algemene zin positief tegenover de aanscherping van voertuigemissienormen
die de Europese Commissie heeft voorgesteld. Het kabinet blijft aandringen op een
spoedige afronding van de onderhandelingen en op een ambitieuze aanscherping van de
emissienorm, waarmee de tekortkomingen van de huidige Euro 6/VI-normen weggenomen
worden. Specifiek betreft dit: 1) het beter kunnen testen van zware voertuigen in
meer situaties en vooral in stedelijk gebied; 2) het hebben van limieten voor de nu
nog niet gereguleerde uitstoot van deeltjes door banden- en remslijtage; en 3) het
garanderen van lage emissies gedurende de hele levensduur van voertuigen. Tijdens
de verzending van deze geannoteerde agenda zijn de onderhandelingen in de raadswerkgroepen
nog niet afgerond. Wel is op te merken dat het Commissievoorstel is afgezwakt, met
name op het gebied van testcondities. Daardoor is er geen garantie dat voertuigen
in alle rij-omstandigheden schoon zijn. Het kabinet zal op basis van de laatste compromistekst
bepalen of Nederland daarmee in kan stemmen.

Krachtenveld

Nederland kreeg tijdens de onderhandelingen in de raadswerkgroepen beperkte bijval
van lidstaten bij voorstellen om de ambitie van het voorstel te verhogen. Een grote
groep lidstaten pleitte voor minder ambitie, omdat de kosten voor de industrie volgens
hen te hoog worden. Zij vormen samen momenteel een blokkerende minderheid.

Rapport van het Ibero-Amerikaans Forum van Gourvernementele Consumentenbescherming

Diversenpunt

Het Spaanse voorzitterschap geeft het Ibero-Amerikaans Forum van Gouvernementele Consumentenbescherming
de mogelijkheid om het rapport over het Forum van 13 en 14 september te presenteren.