Brief regering : Geannoteerde agenda Landbouw- en Visserijraad van 25 juli 2023

Nr. 1560
BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 juli 2023

Op 25 juli 2023 vindt de Landbouw- en Visserijraad plaats in Luxemburg. Middels deze
brief informeer ik de Kamer over de agenda. Tevens maak ik van de gelegenheid gebruik
om de Kamer te informeren over de ophoging van de POP3+ 2022 investeringsregeling.

I. Agenda Landbouw- en Visserijraad

Werkprogramma Spaans voorzitterschap

Tijdens de Landbouw- en Visserijraad van 25 juli zal het recent aangetreden Spaans
voorzitterschap haar werkprogramma en prioriteiten voor het komende halfjaar presenteren.
De Kamer wordt na het zomerreces geïnformeerd over het werkprogramma door middel van
een appreciatie.

Verordening Duurzaam gebruik gewasbeschermingsmiddelen (SUR): aanvullende impactanalyse

De Commissie is voornemens om bij dit agendapunt haar aanvullende impactanalyse van
het SUR-voorstel aan te bieden aan de Raad, naar aanleiding van het informatieverzoek
van lidstaten (Kamerstuk 27 858, nr. 608). Deze impactanalyse heeft de Commissie op 5 juli jl. gepubliceerd, samen met een
aanbiedingsbrief van vicevoorzitter Maroš Šefčovič.1 In de brief concludeert de Commissie onder meer dat de noodzaak om het gebruik en
de risico's van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen blijft bestaan en dat de
in het SUR-voorstel beoogde reductiedoelstellingen voor chemische gewasbeschermingsmiddelen
geen bedreiging vormen voor de voedselzekerheid. Duidelijk is dat de Commissie op
basis van de uitkomsten geen aanleiding ziet om het SUR-voorstel aan te passen. Wél
erkent de Commissie het belang van het verder versnellen van de beschikbaarheid en
het gebruik in de EU van alternatieven voor chemische gewasbeschermingsmiddelen. Hiertoe
stelt de Commissie in het rapport extra maatregelen voor.

Nu de aanvullende impactanalyse er ligt, is het aan het Spaanse voorzitterschap om
het vervolgproces voor de behandeling van het SUR-voorstel te bepalen. Nederland zal
de uitkomsten van de aanvullende impactanalyse bestuderen. Ik stuur de Kamer mijn
analyse na het zomerreces toe. Ik zal in de Raad aangeven dat ik het belangrijk vind
dat we de besprekingen van het voorstel snel voortzetten.

Verordening Nieuwe genomische technieken

De Commissie zal een presentatie geven over het voorstel rondom nieuwe genomische
technieken (NGTs), zoals het gebruik van CRISPR-CAS, in de veredeling van planten.
De Commissie heeft dit voorstel op 5 juli jl. gepubliceerd. Het Commissievoorstel
heeft de volgende hoofddoelen:

– Een hoog niveau van bescherming van de menselijke en dierlijke gezondheid en het milieu
handhaven, in overeenstemming met het voorzorgsbeginsel.

– De ontwikkeling en het op de markt brengen van planten en plantenproducten die bijdragen
aan de innovatie- en duurzaamheidsdoelstellingen van de Green Deal, het Farm to Fork-initiatief
en de biodiversiteitsstrategieën.

– Zorgen voor het effectief functioneren van de interne markt voor NGT-planten en hun
producten en het vergroten van het concurrentievermogen van de agrovoedingssector
van de EU.

Nederland heeft zich de afgelopen jaren ingezet om tot een voorstel te komen voor
nieuwe regelgeving voor NGTs. Het is positief dat er nu een voorstel ligt. Zoals gebruikelijk
na publicatie van een voorstel van de Commissie, zal een BNC-fiche worden opgesteld.
Dit BNC-fiche zal na het zomerreces naar de Kamer worden verzonden. Op dit moment
kan Nederland daarom nog geen inhoudelijke beoordeling van het voorstel geven.

Gedachtenwisseling over de ontwikkelingen op de landbouwmarkten

Ook onder Spaans voorzitterschap zal de Landbouw- en Visserijraad regelmatig van gedachten
wisselen over de ontwikkelingen op de landbouwmarkten. Tijdens de aankomende Raad
zal de Commissie naar verwachting een kort overzicht geven van de prijsontwikkelingen
in de diverse landbouwsectoren. In veel sectoren zijn de prijzen de laatste maanden
gedaald na de grote prijspieken in het afgelopen jaar, na de inval in Oekraïne. Voorts
zal naar verwachting de laatste stand van zaken worden besproken omtrent de uitvoer
van graanproducten uit Oekraïne via de Zwarte Zee en de solidariteitscorridors met
de EU, en de afspraken die de Europese Commissie heeft gemaakt met de vijf «frontlijnstaten»
(Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië, Bulgarije) inzake het faciliteren van de doorvoer
van Oekraïens graan naar andere lidstaten en derde landen. Daarnaast zullen de laatste
ontwikkelingen worden gemeld over de steunmaatregelen uit de landbouwreserve die de
Commissie beschikbaar heeft gesteld. Voor de vijf frontlijnstaten is inmiddels 100
miljoen euro beschikbaar gesteld. Voor de overige 22 lidstaten komt een bedrag van
330 miljoen euro beschikbaar als bijdrage om onder meer de gevolgen van droogte, overstromingen
en andere marktverstoringen te verlichten. Voor Nederland zal naar verwachting een
bedrag van 4,995 miljoen euro beschikbaar komen, op grond van dezelfde verdeelsleutel
die vorig jaar is gebruikt bij het ter beschikking stellen van de gelden uit de landbouwreserve.

Tijdens de afgelopen Landbouw- en Visserijraden heb ik begrip getoond voor de situatie
van de boeren in de vijf frontlijnstaten. Daarbij heb ik, net als mijn collega’s uit
Frankrijk en 12 andere lidstaten die op 10 mei jl. een brief aan de Commissie hebben
gestuurd, de voorwaarde gesteld dat de door deze vijf lidstaten ingestelde unilaterale
invoermaatregelen werden opgeheven voordat de 100 miljoen euro uit de landbouwreserve
beschikbaar wordt gesteld. Dat is inmiddels gebeurd. Ik heb daarnaast begrip voor
het beschikbaar stellen van de overige steunmaatregelen voor de andere lidstaten,
om zo de verschillende uitdagingen te kunnen verlichten. Ik zal de Kamer na het zomerreces
informeren over de mogelijke steun die voor Nederland beschikbaar komt en de eventuele
inzet hiervan. De praktische uitvoerbaarheid zal daarbij een belangrijke overweging
zijn.

Vijfde Afrikaanse Unie – Europese Unie Ministeriële Landbouwconferentie (Rome, 30 juni
2023)

Bij dit agendapunt zal de Europese Commissie de Raad informeren over de 5e Afrikaanse
Unie (AU) – Europese Unie (EU) Ministeriële Landbouwconferentie die plaatsvond op
30 juni jl. in Rome. Het centrale thema tijdens deze conferentie was «veerkrachtige
voedselsystemen en duurzame agro-waardeketens». Nederland zal dit agendapunt aanhoren.

Verordening plantaardig en bosbouwkundig uitgangsmateriaal

Op 5 juli jl. heeft de Europese Commissie het voorstel voor herziening van de richtlijnen
voor plantaardig en bosbouwkundig uitgangsmateriaal gepresenteerd. Het doel van de
herziening is het uniformeren van de verschillende richtlijnen tot een tweetal verordeningen:
een voor landbouwkundig uitgangsmateriaal en een voor bosbouwkundig uitgangsmateriaal.
Daarnaast heeft de Commissie de duurzaamheidsdoelen van de Green Deal in ogenschouw
genomen bij de herziening.

Een goed functionerend (regelgevend) stelsel voor plantaardig uitgangsmateriaal is
belangrijk voor de duurzame productiviteit van producenten in de EU, de aanpassing
aan klimaatverandering en het terugdringen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen.
Het huidige stelsel functioneert goed, maar verbeteringen zijn mogelijk. Het is van
groot belang dat goed uitgangsmateriaal voor alle boeren beschikbaar is tegen aanvaardbare
kosten. Nederland verwelkomt de voorstellen van de Commissie, maar zal deze kritisch
analyseren op de impact op met name het midden- en kleinbedrijf. Na het reces zal
een BNC-fiche naar de Kamer worden gestuurd.

II. Ophoging subsidieplafond Investeringsregeling POP3+ 2022

Van 1 december 2022 tot en met 31 januari 2023 heeft de Investeringsregeling POP3+
opengestaan. Deze regeling heeft tot doel om de afhankelijkheid van de Nederlandse
landbouw van fossiele brandstoffen en synthetische meststoffen te reduceren en het
gebruik van hernieuwbare energie te stimuleren. In brede zin draagt de POP3+ 2022
regeling bovendien bij aan de doelen rondom klimaat en milieu. Er was zeer veel animo
voor de regeling, en deze is ruim overtekend.

Na een financiële herschikking in het POP3+ programma, is € 11.027.000,– programmabudget
beschikbaar gekomen. Het POP3+ programma en de aansluitende transitieperiode POP3+
is per 2023 inhoudelijk afgerond. De genoemde financiële herschikking is gedaan om
het budget optimaal te benutten. Gezien het grote animo voor de POP3+ 2022 regeling
is besloten om met dit vrijgevallen budget de Investeringsregeling POP3+ 2022 op te
hogen. Het totale budget van de investeringsregeling komt daarmee uit op € 25.027.000,–.

Op deze manier kan subsidie worden toegewezen aan een groter aantal van de reeds ingediende
aanvragen. Het gaat om een technische wijziging van de regeling, waarmee het budget
wordt opgehoogd. Abusievelijk was aanvankelijk de regeling opnieuw opengesteld, vanaf
4 juli. Dit was niet de bedoeling en wordt met een wijzigingsregeling zoveel mogelijk
gerepareerd. Samen met RVO wordt gekeken hoe de ondernemers die in deze korte tijd
vragen stelden, zo snel mogelijk geïnformeerd kunnen worden. De wijziging waarmee
de budgetophoging voor de oorspronkelijke aanvraagperiode (01-12-2022 t/m 31-01-2023)
wordt gerealiseerd, is op 6 juli 2023 gepubliceerd in de Staatscourant (Stcrt. 2023, nr. 19475).

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, P. Adema