Brief regering : Reactie op de verzoeken van de leden Klaver en Omtzigt, gedaan tijdens de Regeling van Werkzaamheden van 27 juni 2023, met betrekking tot het debat over het beëindigen van de onderhandelingen voor het Landbouwakkoord

Nr. 101 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 juni 2023

In de (Handelingen II 2022/23, nr. 98) Regeling van Werkzaamheden van 27 juni jl.
zijn informatieverzoeken gedaan door het lid Klaver en het lid Omtzigt. Via deze brief
ga ik op de verschillende verzoeken die zijn gedaan.

Openbaar maken stukken

Het lid Klaver (GroenLinks) heeft verzocht om gespreksverslagen te ontvangen voor
het debat (Handelingen II 2022/23, nr. 100) over het beëindigen van het Landbouwakkoord
op 29 juni. De Kamer heeft het conceptakkoord en appreciaties van de kennisinstellingen
op 23 juni jl. ontvangen (Kamerstuk 30 252, nr. 100). Bij die gelegenheid heb ik aangegeven dat andere stukken, zoals de agenda en verslagen
van de hoofdtafel en bijdragen van de «reflectietafel» voor het zomerreces zullen
worden gepubliceerd op www.landbouwakkoord.nl. Ook het gehele archief zal door het onafhankelijk secretariaat openbaar worden gemaakt.

Ik heb het onafhankelijk secretariaat verzocht om dit zo spoedig mogelijk, maar zeker
voor het zomerreces openbaar te maken.

Tijdens de onderhandelingen zijn er geen gespreksverslagen opgesteld. Wel zijn er
afsprakenlijsten gemaakt, die inzicht geven in de follow-up en aanpak. Deze heb ik
vooruitlopend op het openbaar maken van het archief gevoegd bij deze brief.

Landbouwbrief

Daarnaast heeft het lid Klaver (GroenLinks) verzocht om het zogenoemde «Plan B». Hierover
heb ik de Kamer op 23 juni jl. gemeld dat het kabinet in september komt met een aanpak
in een landbouwbrief (Kamerstuk 30 252, nr. 100). Voor deze aanpak zijn al verscheidene bruikbare bouwstenen beschikbaar, waaronder
de besprekingen rondom het Landbouwakkoord en de appreciatie van de kennisinstituten.
Daarnaast werkt de onafhankelijk voorzitter van het Landbouwakkoord nog aan een verslag
en analyse, dat ik wil betrekken bij het op te stellen kabinetsplan. Daarnaast wil
ik ook recht doen aan de vele inspanningen die zijn geleverd door alle betrokken partijen.
Bovendien komen er nog bijdragen ten aanzien van de inzet van instrumenten rondom
subsidiëren, normeren en beprijzen, ook die wil ik betrekken bij de aanpak op weg
naar september.

Financiële dekking

Het lid Omtzigt heeft naar informatie gevraagd over de financiële dekking. In het
conceptakkoord lagen meerdere maatregelen om te zorgen voor een goed en stabiel verdienvermogen
van boeren. Zo lag er een duurzaamheidsstandaard met aandacht voor verdienvermogen
op tafel. Wie duurzaam voedsel maakt, krijgt daar ook voor betaald. Tevens is gesproken
over een vergoeding voor boeren die bijdragen aan landschaps-/ecosysteemdiensten.
De financiële dekking hiervoor kan op verschillende manieren geregeld worden, bijvoorbeeld
(tijdelijk) via het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), het Transitiefonds en
meer op termijn structureel via de inkomstenkant. Bij een onderzoek over deze laatste
optie zijn ter overweging eveneens een heffing op zuivel en andere heffingen (of vrijstellingen)
aan de orde geweest. Dit staat ook in de bijlage van het conceptakkoord gemeld, nadrukkelijk
ter illustratie van de vormen van financiering van specifiek deze maatregelen voor
landschaps-/ecosysteemdiensten. Bij bespreking in het kabinet is direct geconcludeerd
om geen consumentenheffing voor de dekking te kiezen. Wel is een aanpak onderzocht
van een nader te bepalen breder pakket met een brede grondslag aan mogelijkheden en
maatregelen, vooral gericht op de keten, met oog voor rechtvaardigheid en met zo min
mogelijke doorvertaling in de prijs voor consumenten. Directe negatieve effecten en
afwenteling op de primaire sector zouden hierbij eveneens worden voorkomen.

Nu de gesprekken om te komen tot een Landbouwakkoord zijn beëindigd, is ook het gesprek
over de financiële dekking van de maatregelen gestopt. Daarom staat deze optie niet
in het conceptakkoord vermeld. Zoals ik de Kamer op 23 juni jl. heb gemeld, binden
de conceptteksten en ook de financiële onderdelen daarvan, geen van de partijen. Bij
het traject om te komen tot een plan in een Landbouwbrief in september zal het kabinet
dus ook de eventuele financiële aspecten herbezien.

Lijst opgekochte stikstofruimte

Het lid Omtzigt heeft verzocht om de lijst met de door overheidsorganisaties opgekochte
stikstofruimte voor het debat over de beëindiging van het Landbouwakkoord te ontvangen.
Zoals door de Minister voor Natuur en Stikstof is toegezegd ontvangt de Kamer een
eerste lijst met de door overheidsorganisaties opgekochte stikstofruimte na bespreking
in het kabinet. Deze informatie wordt tijdens de evaluatie extern salderen verder
aangevuld en ook wordt bij de evaluatie ingegaan op de informatie-uitwisseling tussen
overheden. De brief waar de lijst onderdeel van uitmaakt wordt naar verwachting eind
deze week naar de Kamer gestuurd, nadat deze in het kabinet is vastgesteld.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, P. Adema