Brief regering : Instemmingsverzoek aanpassing dienstregelingen Ameland en Schiermonnikoog

Nr. 1111
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 juni 2023

In deze brief informeer ik u over mijn besluiten inzake recente verzoeken van Wagenborg
Passagiersdiensten (hierna: WPD) ten aanzien van de verbindingen Holwerd-Ameland en
Lauwersoog-Schiermonnikoog. Dit is toegezegd door de Minister van Infrastructuur en
Waterstaat tijdens het commissiedebat Maritiem op 30 mei jl.

Onlangs heeft WPD mij verzocht in te stemmen met tussentijdse structurele wijzigingen
van de dienstregelingen Holwerd-Ameland en Lauwersoog-Schiermonnikoog uit veiligheidsoverwegingen.
Met het verzoek wordt voorkomen dat schepen elkaar passeren. Daarnaast heeft WPD mij
verzocht in de vaargeulen geen passages toe te staan en alleen vervoer «dat verband
houdt met de vaargeul als levensader van en naar Ameland en Schiermonnikoog.»

WPD heeft haar verzoeken toegelicht door te stellen «dat de vaargeulen, ondanks de
baggerinspanningen van Rijkswaterstaat, als gevolg van natuurlijke morfologische ontwikkelingen
onvoldoende breed en diep zijn, waardoor de veiligheid op basis van de huidige dienstregelingen
niet langer gegarandeerd kan worden». Daarnaast heeft WPD het MARIN (Maritime Research
Institute Netherlands) onderzoek laten doen naar de wenselijke en veilige dimensies
van de vaargeulen tussen het vasteland en Ameland conform internationale richtlijnen
(PIANC normen). De vaargeuldimensies die het MARIN adviseert voor het verkeer van
schepen van de huidige omvang, zijn breder en dieper dan de op dit moment gehanteerde
onderhoudsdimensies1.

Dienstregeling Holwerd-Ameland

Op basis van het MARIN-rapport en de huidige morfologische condities vind ik een aanpassing
van de dienstregeling voor de vaarweg Holwerd-Ameland voorstelbaar. De vraag hoe groot
die aanpassing naar aard en omvang moet zijn is echter minder makkelijk te beantwoorden.

Daarom gaan WPD en RWS gezamenlijk een vervolgonderzoek uit laten voeren door het
MARIN naar de mogelijkheden om veilig te passeren in de vaargeulen. Dit duurt naar
verwachtingen ten minste zes weken.

In afwachting van de resultaten van dit onderzoek heb ik er begrip voor dat WPD de
komende zes weken een beroep doet op overmacht en op basis daarvan een dienstregeling
vaart waarmee volgens WPD de veiligheid van de passagiers wordt gegarandeerd en wat
het mogelijk maakt een voor de reiziger voorspelbare dienstregeling te varen. In het
voorstel van WPD vertrekt de veerdienst iedere dag eens in de twee uur, nu vertrekt
deze op maandag, vrijdag, zaterdag en zondagmiddag in juli eens per uur en de rest
van de week eens in de twee uur. In het voorstel ’s komen er doordeweeks ‘s ochtends
vroeg en elke dag ’s avonds laat extra afvaarten van de veerdienst bij (om 4:30 en
21:00 vanaf Ameland en om 5:30 en 22:00 vanaf Holwerd), om zo een grotere capaciteit
te creëren. In het voorstel van WPD vervalt een aantal afvaarten van de sneldienst
en de eerste afvaarten worden vervroegd.

Veiligheid staat altijd voorop en het is aan de kapiteins om te besluiten of er veilig
gevaren kan worden. Daarom begrijp ik, hoe vervelend dit ook is voor de bereikbaarheid
van Ameland op de korte termijn, dat WPD tot het onderzoek is afgerond een beroep
zal doen op een overmachtssituatie. Zolang het eerder genoemde onderzoek nog niet
is afgerond, acht ik het echter voorbarig in te stemmen met het verzoek tot structurele
wijziging van de dienstregeling op Ameland.

Ik wil er alles aan doen om de bereikbaarheid van Ameland te waarborgen. Daarom wordt
er parallel aan het onderzoek door MARIN naar de mogelijkheden om veilig te passeren
in de vaargeulen door mijn ministerie bekeken of een tijdelijke wachtplek kan worden
gecreëerd bij Holwerd, zodat er twee veerboten in konvooi kunnen varen. Dit konvooivaren
voorkomt het passeren van veerschepen in de geul zelf, wat op dit moment – ondanks
het beheer en onderhoud – niet overal mogelijk is in verband met de smalle vaargeul.
Dit voorkomt niet dat de dienstregeling aangepast wordt, maar houdt wel de totale
capaciteit van de veerverbinding op peil. De verwachte doorlooptijd is ongeveer een
maand.

Dienstregeling Lauwersoog-Schiermonnikoog

In het voorstel van WPD wijzigen de vertrektijden van de laatste afvaarten van de
sneldienst met een kwartier. In de concessie is bepaald dat dit een «beperkte wijziging»
is, die geen instemming van de concessieverlener behoeft.

Handhavingsverzoek

Er is geen regelgeving die het mogelijk maakt om te handhaven op enkelvoudig gebruik
van de vaargeulen of gebruik door een selectie van partijen. Gebruik van de geul door
andere vaartuigen is en blijft derhalve toegestaan. In de krappe gedeeltes van de
vaarweg moeten passages tussen schepen onderling goed worden afgestemd door de bemanning.

Ik blijf in gesprek met WPD, RWS en de gemeentes Ameland en Schiermonnikoog. Op korte
termijn treed ik met alle partijen gezamenlijk in overleg. Ik vertrouw erop u hiermee
voldoende te hebben geïnformeerd.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat,
V.L.W.A. Heijnen