Brief regering : Reactie op verzoek commissie over het verslag van het werkbezoek van minister-president Mark Rutte aan Brazilië van 8 t/m 10 mei 2023

Nr. 58
BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 mei 2023

In antwoord op het verzoek van de vaste commissie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
van 11 mei jl. doe ik hierbij, mede namens de Minister van Buitenlandse Zaken, verslag
van het werkbezoek van Minister-President Mark Rutte aan Brazilië van 8 t/m 10 mei
jl.

Het doel van het bezoek was het verdiepen van de politieke en economische banden met
de nieuwe Braziliaanse regering onder leiding van president Luiz Inácio Lula da Silva.
Een delegatie van Nederlandse bedrijven en kennisinstituten reisde mee, aangevoerd
door voorzitter VNO-NCW Ingrid Thijssen. Tijdens de reis werden São Paulo, Brasilia
en Fortaleza/Pecém aangedaan.

Het economische programma stond in teken van duurzaamheid en innovatie, energietransitie,
havenontwikkeling en -logistiek. In dat kader bezochten de Minister-President en zijn
delegatie op 8 mei São Paulo. De Minister-President bracht in gesprek met de gouverneur
van São Paulo de Nederlandse interesse naar voren in samenwerking met deze deelstaat
op verschillende terreinen, zoals duurzame luchtvaart, water/sanitatie en circulaire
economie. Verder nam hij samen met de economische delegatie deel aan een forum met
de vice-gouverneur van São Paulo. Hierin deelden Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen
hun inzet en oplossingen voor de doelen van de deelstaat, bijvoorbeeld op het terrein
van duurzaamheid, innovatie, de energietransitie, voedselzekerheid, logistiek/infrastructuur
en water. Verder stond een bezoek aan de Universiteit van São Paulo (USP) en het Research Centre for Greenhouse Gas Innovation (verbonden aan de USP) op het programma. Tijdens het bezoek aan de USP werden twee
Letters of Intent (LoI) getekend door Nederlandse en Braziliaanse partijen over het faciliteren van
talentuitwisseling en stageplaatsen. Met vliegtuigfabrikant Embraer sprak de Minister-President
over de ontwikkelingen rond verduurzaming van de luchtvaart en de voorgenomen levering
van de militaire transportvliegtuigen C-390. Parallel bezocht een deel van de economische
delegatie het bedrijf Braskem dat een leidende rol speelt in de ontwikkeling van biobased chemicals. De Minister-President had een interactief gesprek met studenten van de Gétulio Vargas
Foundation over m.n. internationale ontwikkelingen, duurzaamheid en klimaat. Tenslotte
nam hij deel aan een handelsdiner georganiseerd door de Dutcham, de Nederlandse-Braziliaanse
Kamer van Koophandel.

De Minister-President bezocht op 9 mei Brasilia voor een ontmoeting met president
Luiz Inácio Lula da Silva. Voorafgaand had de Minister-President een achtergrondgesprek
met denktank Eurasia, de Wereldbank en de EU ambassadeur. Ook had hij een kennismaking
met de Braziliaanse parlementariër van Nederlandse afkomst Marcel van Hattem.

In hun bilateraal overleg spraken beide regeringsleiders af de komende tijd verder
samen te werken op het gebied van verduurzaming en vergroening van de economie. Mede
in dat kader heeft Nederland zich gepositioneerd als samenwerkingspartner op het terrein
van o.a. groene waterstof, biorefinery, klimaat, en in het kader van de G20 en de COP30, waarvan Brazilië in 2025 gastland
hoopt te zijn. Nederland en Brazilië zullen de komende tijd werken aan een roadmap voor de bilaterale relatie waarin deze en andere elementen zullen worden opgenomen.

Van Braziliaanse zijde is het belang van de strategische relatie met de Europese Unie
naar voren gebracht, waar het afronden van het EU-Mercosur akkoord een belangrijk
onderdeel van zou moeten zijn. De Minister-President heeft in deze context het belang
onderstreept van goede handelsakkoorden, waar ambitieuze duurzaamheidsafspraken onderdeel
van uitmaken. Voor het EU-Mercosur akkoord benadrukte de Minister-President het grote
belang van duurzaamheid en de zorgen die bestaan ten aanzien van ontbossing. Verder
gaf de Minister-President aan dat Nederland de stukken van de Europese Commissie afwacht
alvorens een standpunt in te nemen over het akkoord, conform de kabinetspositie zoals
vermeld in Kamerstuk 21 501-02, nr. 2636.

Nederland heeft tevens bevestigd graag op het terrein van de bestrijding van ontbossing
met Brazilië te blijven samenwerken. President Lula bevestigde daarbij nogmaals dat
Brazilië ontbossing wil stoppen per 2030. Beide leiders hebben uitgebreid over de
oorlog in Oekraïne gesproken. Nederland heeft Brazilië bedankt voor diens steun aan
AVVN-resoluties ter veroordeling van de Russische invasie en aangegeven graag met
Brazilië op te blijven trekken bij de bescherming van de internationale rechtsorde.
Beide landen waren het erover eens dat de Russische invasie een onacceptabele schending
is van het principe van territoriale integriteit en spraken af nauw contact te houden.
De Minister-President heeft onderstreept dat Nederland (militaire) steun zal blijven
bieden aan Oekraïne, zo lang als nodig.

Op 10 mei bezocht de Minister-President, samen met de gouverneur van deelstaat Ceará
en de economische delegatie, de Haven van Pecém. Nederlands-Braziliaanse samenwerking
bij duurzame havenontwikkeling en de ontwikkeling van een groene waterstof corridor
in de Haven van Pecém stonden hierbij centraal. Nederlandse en Braziliaanse partijen
tekenden een joint statement over het ontwikkelen van een Green Ports Partnership.

Ook ondertekenden de Haven van Pecém en de Haven van Rotterdam met een groot aantal
andere partijen een Letter of Intent over het opzetten van een samenwerkingsverband t.b.v. een groene waterstof corridor.
Er was hierbij een live verbinding met de gelijktijdig plaatsvindende World Hydrogen Summit in Rotterdam.

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking,
E.N.A.J. Schreinemacher